Περνάει από κοιλάδες, διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού, σκαρφαλώνει σε πλαγιές, διαπερνά μαγευτικά τοπία. Ο λόγος για τον Οδοντωτό, το ιστορικό τρένο που έκανε την πρώτη του διαδρομή στις 10 Μαρτίου 1896 και σήμερα διανύει την περίπου 22 χιλιομέτρων διαδρομή από το Διακοφτό στα Καλάβρυτα και αντιστρόφως, προσελκύοντας χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
«Είναι ένας προορισμός που θεωρείται δίκαια μία από τις δέκα καλύτερες σιδηροδρομικές διαδρομές στον κόσμο. Πρόκειται για τρία δρομολόγια, τα οποία όταν έχουν 100% πληρότητα μεταφέρουν έως και 500 επιβάτες την ημέρα. Δηλαδή 15.000 επιβάτες τον μήνα», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Οδοντωτού Σιδηροδρόμου, Γιάννης Καραπαναγιώτης, ο οποίος ήταν για πολλά χρόνια προϊστάμενος κυκλοφορίας στον ΟΣΕ.
«Θυμάμαι πως παλαιότερα υπήρχαν κάποιοι μήνες που δεν υπήρχε ζήτηση. Πλέον ο Οδοντωτός και η περιοχή μας έχουν γίνει προορισμός για όλο τον χρόνο και έρχονται επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. Ενδεικτικά, τον Οκτώβριο ήρθαν τουρίστες από τη Νότια Κορέα, την Ινδονησία, την Ιαπωνία και φυσικά την Ευρώπη».
Μέχρι πρόσφατα, όμως, αυτήν την ομορφιά δεν μπορούσαν να την απολαύσουν όσοι ήθελαν να ταξιδέψουν με το ιστορικό τρένο. Το φετινό φθινόπωρο αποδείχθηκε σχεδόν καταστροφικό για τον Οδοντωτό και τη γύρω περιοχή. Η πυρκαγιά που ξέσπασε το καλοκαίρι αλλά και οι έντονες βροχοπτώσεις των επόμενων μηνών οδήγησαν σε κατολισθήσεις. Τόνοι φερτών υλικών κάλυψαν τη γραμμή, με αποτέλεσμα να διακοπεί η κυκλοφορία του από τις 2 Νοεμβρίου και για περίπου 36 ημέρες. Μόλις πριν από λίγες μέρες, η Hellenic Train ανακοίνωσε την επανεκκίνηση των δρομολογίων Διακοφτό – Καλάβρυτα – Διακοφτό, μετά την παρέμβαση συνεργείων του ΟΣΕ που απομάκρυναν από τη γραμμή λάσπες και φερτά υλικά.
«Επειτα από έντονη βροχόπτωση, όγκοι αμμοχάλικου έπεσαν στη γραμμή και χρειάστηκε χρόνος για να απομακρυνθούν. Για αυτό σταμάτησε η λειτουργία του», εξηγεί στην «Κ» ο δήμαρχος Καλαβρύτων, Θανάσης Παπαδόπουλος, συμπληρώνοντας πως συνεργεία από τον ΟΣΕ θα παρακολουθούν καθημερινά το σημείο στο οποίο εντοπίζεται κυρίως το πρόβλημα με τις κατολισθήσεις. «Δεν αφορά όλη τη διαδρομή, αλλά ένα σημείο στο 2ο με 5ο χιλιόμετρο της σιδηροδρομικής γραμμής», σημειώνει.
«Το βουνό με το οποίο γειτνιάζει ο Οδοντωτός κάηκε και δημιουργήθηκαν χαράδρες, με αποτέλεσμα τα νερά της βροχής να φέρουν λάσπες και φερτά υλικά στη σιδηροδρομική γραμμή. Τα δέντρα αποψιλώθηκαν από τη φωτιά», τονίζει ο κ. Καραπαναγιώτης. Και συμπληρώνει: «Στα 127 χρόνια λειτουργίας του Οδοντωτού δεν έχει σημειωθεί τέτοιας έκτασης καταστροφή. Είχαμε πυρκαγιές και αμέσως μετά πλημμύρες», λέει σχολιάζοντας τα πρωτοφανή ακραία φαινόμενα. Εάν συνυπολογιστούν και οι μήνες που ο σιδηρόδρομος δεν λειτουργούσε μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, τότε «έχουμε χάσει 4 μήνες από τους 11 και περίπου 50.000 επισκέπτες».
Το τρενάκι που κάνει τη διαδρομή Διακοφτό – Καλάβρυτα μέσα από το μαγευτικό φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Η τοπική αγορά
Εκτός από τις όμορφες εικόνες που προσφέρει στον επισκέπτη, ο Οδοντωτός συμβάλλει και στην οικονομική στήριξη της περιοχής των Καλαβρύτων αλλά και του Διακοφτού. «Ενας λόγος να περάσει κανείς από το Διακοφτό είναι για να ταξιδέψει με τον Οδοντωτό. Ωστόσο, για περίπου ένα μήνα η τοπική αγορά του Διακοφτού στέναζε», λέει ο κ. Καραπαναγιώτης.
Οι πρόσφατες παρεμβάσεις δεν αποτελούν μόνιμη λύση στο πρόβλημα των κατολισθήσεων, αφού αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν με τα κατάλληλα έργα υποδομής. Οπως αναφέρουν οι εμπλεκόμενοι, τώρα γίνονται μελέτες σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Πατρών.
Η συντήρηση
Τα προβλήματα δεν περιορίζονται μόνο στις φυσικές καταστροφές, αλλά επεκτείνονται στη συντήρηση του Οδοντωτού και στη γενικότερη υποστελέχωση του ελληνικού σιδηροδρόμου. «Παλαιότερα το Διακοφτό ήταν σιδηροδρομικός κόμβος. Είχε προσωπικό υποδομής και γραμμής που έκανε προληπτικές εργασίες. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει επαρκής πρόληψη για την προστασία του Οδοντωτού», αναφέρει.
«Είχαμε φύλακες γραμμής που έκαναν τη διαδρομή με τα πόδια κάθε μέρα, παρακολουθούσαν τα φαινόμενα και έδιναν εντολή ώστε να κυκλοφορεί το τρένο με ασφάλεια», λέει ο κ. Καραπαναγιώτης. Θυμάται πως το 2007 ήρθαν από την Ελβετία τέσσερα καινούργια τρένα, αποκλειστικά για τη διαδρομή Διακοφτό – Καλάβρυτα. Αυτά κόστισαν στο Δημόσιο περίπου 26 εκατ. ευρώ. Επίσης, το 2003 ξεκίνησε η ανάταξη της γραμμής. Ωστόσο, λόγω υποστελέχωσης δεν υπάρχει πλέον επαρκές εξειδικευμένο προσωπικό για τη συντήρηση της γραμμής και των τρένων στα μηχανοστάσια.