Οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση καθώς παρουσιάζεται μία κυκλικότητα έξαρσης της ιλαράς» επισημαίνει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ και καθηγητής Επιδημιολογίας και Υγιεινής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου.
Καθώς θεωρείται πιθανή η έξαρση περιστατικών ιλαράς στη χώρα μας ακόμη και στα επίπεδα του 2017-2018, όταν είχαν καταγραφεί συνολικά 3.200 κρούσματα, στόχος του ΕΟΔΥ είναι η αύξηση του ποσοστού ανοσίας στην κοινότητα.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, επισημαίνει πως στόχος της ενίσχυσης της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού με τη θέσπιση έξι μέτρων είναι η πρόληψη περαιτέρω μετάδοσης της νόσου.
«Η αύξηση των εμβολιασμών σε περιοχές και κοινότητες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη στοχεύει στην ανάπτυξη της ανοσίας σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 95% του πληθυσμού, προκειμένου να περιοριστεί η μετάδοση της και να προστατευτούν οι ομάδες υψηλού κινδύνου», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται πως το διάστημα 2020-2021 η ανοσία του ελληνικού πληθυσμού κρινόταν ικανοποιητική αφού το 89,8% των συμμετεχόντων στη μελέτη είχαν αντισώματα έναντι της ιλαράς (προστασία από τη νόσο), είτε μέσω παρελθούσας νόσησης, καθώς η φυσική νόσηση προσφέρει ισόβια ανοσία, ή μέσω εμβολιασμού.
Η αύξηση των εμβολιασμών σε περιοχές και κοινότητες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη στοχεύει στην ανάπτυξη της ανοσίας σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 95% του πληθυσμού.
Οπως εξηγεί ο κ. Χατζηχριστοδούλου στην παρούσα φάση δεν υφίσταται λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας, όμως οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση καθώς παρουσιάζεται μία κυκλικότητα έξαρσης της νόσου κάθε περίπου τέσσερα χρόνια σε συνδυασμό με το εμβολιαστικό κενό από την περίοδο της πανδημίας.
Η ιλαρά είναι ιογενής λοίμωξη. Πρόκειται για RNA ιό που ανήκει στην ομάδα των παραμυξοϊών του γένους Morbillivirus. Ολα τα άτομα που δεν έχουν νοσήσει ή δεν έχουν εμβολιασθεί είναι επίνοσα.
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολιασμένοι με δύο δόσεις εμβολίου. Βρέφη από άνοσες μητέρες είναι προστατευμένα μέχρι την ηλικία των 6-9 μηνών ανάλογα με το ποσό των μητρικών αντισωμάτων κατά την κύηση και τον ρυθμό αποδόμησής τους. Ο εμβολιασμός στην ηλικία των 12-15 μηνών προσφέρει ανοσία σε ποσοστό 94-98% ενώ ο επανεμβολιασμός ανεβάζει το ποσοστό στο 99%.
Δύο κρούσματα στην Ελλάδα
Σημειώνεται πως ενώ τα έτη 2022 και το 2023 δεν αναφέρθηκε κανένα κρούσμα, τους δύο πρώτους μήνες του 2024 έχουν καταγραφεί δύο εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα. Αφορούσαν σε ενήλικες με πρότερη επαφή με άτομο που διαμένει σε χώρα με έξαρση κρουσμάτων ιλαράς. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, διερευνάται η πιθανότητα και άλλων δύο κρουσμάτων μεταξύ των επαφών των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό).
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολιασμένοι με δύο δόσεις εμβολίου για την ιλαρά.
Καμπανάκι και από τον ΠΟΥ
Για μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς στην Ευρώπη είχε προειδοποιήσει πριν από λίγες ημέρες και ο ΠΟΥ, καλώντας σε εντατικοποίηση της εκστρατείας εμβολιασμού. Ειδικότερα σε ανακοίνωσή του ανέφερε πως καταγράφηκαν περισσότερα από 30.000 κρούσματα μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2023 σε 40 κράτη.
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από τον ΕΟΔΥ κατά σειρά προτεραιότητας:
1. Ενημέρωση του πληθυσμού για τον έλεγχο της εμβολιαστικής του κάλυψης και την έγκαιρη ολοκλήρωση του εμβολιασμού με δύο δόσεις, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, σε περίπτωση που δεν έχει αυτός ολοκληρωθεί και δεν υπάρχει προηγούμενη καταγεγραμμένη νόσηση.
2. Επιπλέον δράσεις ενημέρωσης με τη συνεργασία των ΥΠΕ, των δήμων και των τοπικών ιατρικών συλλόγων στις περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
3. Συνεργασία του ΕΟΔΥ με τη ΜΚΟ «Υγεία για Ολους» για τη διενέργεια μαζικού εμβολιασμού σε καταυλισμούς Ρομά με τη συνδρομή των ΚΟΜΥ. Για τον σκοπό αυτό ο ΕΟΔΥ θα προμηθευθεί εμβόλια ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας.
4. Ενημέρωση κέντρων φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, παρ’ ότι οι φιλοξενούμενοι είναι κατά κανόνα εμβολιασμένοι, εξαιτίας της κινητικότητας του πληθυσμού και του συγχρωτισμού που ευνοεί τη μετάδοση.
5. Ενημέρωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και εκτίμηση της εμβολιαστικής τους κάλυψης.
6. Ενημέρωση ταξιδιωτών ώστε να ολοκληρώνουν τον εμβολιασμό έναντι της ιλαράς πριν από το ταξίδι τους, ιδιαίτερα αν πρόκειται να ταξιδέψουν σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων, σε συνεργασία με τα ταξιδιωτικά γραφεία τουρισμού.