Κινήθηκαν ως ιχνηλάτες στην υπόγεια Αθήνα αναζητώντας όσα σημάδια είχαν απομείνει από το ριφιφί του 1992, όταν μια ομάδα διαρρηκτών άνοιξε σήραγγα κάτω από την οδό Καλλιρρόης για να τρυπώσει στο θωρακισμένο θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας Εργασίας. Δεκαετίες αργότερα, τον Νοέμβριο του 2020, ο τοπογράφος μηχανικός Δημήτρης Θεοδοσόπουλος εντόπισε την είσοδο που είχαν κατασκευάσει οι δράστες. Ηταν πλέον χτισμένη. Θυμάται, όμως, ότι τότε υπήρχε μια οπή μέσα από την οποία διέκρινε την κουφάλα του τούνελ.
Την περασμένη Τετάρτη, στον ίδιο δρόμο υποχώρησε τμήμα του οδοστρώματος. Η τρύπα που άνοιξε οφειλόταν σε εκείνη την περιβόητη κλοπή. Οι υπαίτιοι δεν έχουν εντοπιστεί και όπως φαίνεται η στοά που είχαν φτιάξει δεν μπαζώθηκε ποτέ σωστά.
Στις 19 Δεκεμβρίου 1992 τρύπησαν με κομπρεσέρ τον τοίχο του υπογείου τής τότε Τράπεζας Εργασίας, παρότι ήταν ενισχυμένος με ατσάλι, και αφαίρεσαν από θυρίδες αντικείμενα αξίας δισεκατομμυρίων δραχμών.
Ο κ. Θεοδοσόπουλος και ο Γιώργος Καφαντάρης είχαν βρεθεί σε αυτό το σημείο ως μέλη της ομάδας «Γεωμυθική», μιας παρέας σπηλαιολόγων που πραγματοποιεί αστικές εξερευνήσεις. Προσπαθούσαν, χρόνια μετά το ριφιφί, να εκτιμήσουν με τη δική τους αυτοψία πώς είχαν κινηθεί οι δράστες. Η σήραγγα ξεκινούσε από μια τρύπα στο αριστερό πλευρικό τοιχίο του Ιλισού και είχε διεύθυνση κάθετη στην οδό Καλλιρρόης. Εφθανε σε μήκος περίπου τα 28 μέτρα.
«Εργάτες» της ΕΥΔΑΠ
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του 1992, οι δράστες είχαν προσποιηθεί τους εργάτες της ΕΥΔΑΠ, παραβίασαν ένα φρεάτιο στην οδό Καλλιρρόης και κατέβασαν στην κοίτη του Ιλισού μια γεννήτρια, ένα συναρμολογούμενο βαγονέτο, κομπρεσέρ, σιδερένια υποστυλώματα και άλλα εργαλεία. Ο κ. Θεοδοσόπουλος είχε παρατηρήσει ότι είχαν και άλλες εναλλακτικές εισόδους. Από το Καλλιμάρμαρο, καθώς και από την Καλλιθέα, όπου η ορθογωνική διατομή του αγωγού επιτρέπει την είσοδο οχήματος.
Κατά την εκτίμηση των μελών της ομάδας που πραγματοποίησαν την αυτοψία το 2020, δεν αποκλείεται οι δράστες να χρησιμοποίησαν την είσοδο από το Καλλιμάρμαρο. Το αλσύλλιο θα τους παρείχε κάλυψη για τη μεταφορά του εξοπλισμού.
Ωστόσο, όταν μπήκαν από τη συγκεκριμένη κοίτη, οι εξερευνητές είδαν ότι ήταν κατεστραμμένη σε ορισμένα σημεία. Το περπάτημα ήταν δύσκολο, πόσο μάλλον η μεταφορά αντικειμένων. Εκριναν ότι το φρεάτιο της Καλλιρρόης ενδέχεται να χρησίμευσε στους δράστες για διαφυγή. «Από την πλευρά του δρόμου της Καλλιρρόης υπήρχαν πέτρινα στοιχεία. Ανοιξαν μια τρύπα πλάτους δύο μέτρων και ύψους περίπου 1,5 μέτρου και έσκαβαν για να προσεγγίσουν το θησαυροφυλάκιο της τράπεζας. Ηταν εκπληκτική η οργάνωσή τους, δεν τους πήρε χαμπάρι κανείς», λέει στην «Κ» ο κ. Θεοδοσόπουλος. «Αφού έγινε αντιληπτή η κλοπή, καλύφθηκε η είσοδος της σήραγγας με τούβλα. Εμείς βρήκαμε αυτό το μπάλωμα και μπορούσαμε να δούμε από μια τρύπα το τούνελ μπαζωμένο. Εριξαν χώματα, αλλά όπως φαίνεται υπάρχει ακόμη ένα σαθρό κομμάτι το οποίο πιθανότατα ευθύνεται για την καθίζηση. Υποχώρησε το χώμα, δημιουργήθηκε κενό και από το βάρος των οχημάτων και τη δόνηση κατέρρευσε ο δρόμος».
Στις 19 Δεκεμβρίου 1992 οι δράστες τρύπησαν με κομπρεσέρ τον τοίχο του υπογείου τής τότε Τράπεζας Εργασίας, παρότι ήταν ενισχυμένος με ατσάλι. Ο συναγερμός ενεργοποιήθηκε, αλλά το πλήρωμα του περιπολικού που έσπευσε στο σημείο δεν αντιλήφθηκε κάτι.
Δημοσιεύματα της εποχής ανέφεραν ότι οι δράστες μπήκαν στο θησαυροφυλάκιο και με τη βοήθεια ανιχνευτή μετάλλων επέλεξαν πού να χτυπήσουν. Ανοιξαν 335 θυρίδες από τις 1.115 (άλλα δημοσιεύματα της εποχής κάνουν λόγο για 301 θυρίδες) και αφαίρεσαν κοσμήματα, τιμαλφή, μετρητά, λίρες και ομόλογα. Η συνολική αξία της λείας τους εκτιμάται ότι ήταν δισεκατομμύρια δραχμές.
Φεύγοντας άφησαν πίσω τους κράνη, γάντια, γεννήτρια και το βαγονέτο. Δύο μήνες αργότερα βρέθηκαν τυχαία σε παραλία της Βραυρώνας άδειες κοσμηματοθήκες καθώς και σακούλες με επιταγές και άλλα έγγραφα που αποδείχθηκε ότι ανήκαν στα κλοπιμαία.
Δεν εξιχνιάστηκε ποτέ
Οι έρευνες των αρχών είχαν οδηγήσει σε προφυλακίσεις ακόμη και στελεχών της τράπεζας. Ολοι όμως απαλλάχθηκαν με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών, καθώς στην πορεία δεν υπήρξαν τεκμήρια που να στοιχειοθετούν οποιαδήποτε σχέση τους με την υπόθεση. Το ριφιφί παραμένει μέχρι και σήμερα ανεξιχνίαστο.
Καθώς επί δεκαετίες δεν έχουν βρεθεί οι ένοχοι, η υπόθεση εξάπτει τη φαντασία. Ο κ. Θεοδοσόπουλος εκτιμά ότι στην ομάδα των δραστών πρέπει να υπήρχε και μηχανικός. Δεν μπορεί να εξηγήσει αλλιώς τη χρήση των υποστυλωμάτων ή την επιμέλεια που υπήρχε για την απομάκρυνση του χώματος. Ακόμη θα πρέπει με κάποιον τρόπο να γνώριζαν για τον Ιλισό ποταμό και τις υπόγειες προσβάσεις, πληροφορίες οι οποίες ειδικά εκείνη την εποχή δεν ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένες.
Το έργο τους είχε και έναν επιπλέον βαθμό δυσκολίας, καθώς την εποχή που έγινε η διάρρηξη ο Ιλισός κατεβάζει νερό. «Είναι απίστευτο πώς το κατόρθωσαν», λέει ο κ. Θεοδοσόπουλος. «Ηταν οργανωμένοι από την αρχή μέχρι το τέλος».