Ηταν από τα κύρια θέματα συζήτησης σε επαγγελματικές συναντήσεις και φιλικές συνάξεις τον χειμώνα. Μήπως φέτος αρρωστήσαμε «περισσότερο» σε σχέση με πέρυσι; Γιατί τα κρυολογήματα είχαν μεγαλύτερη διάρκεια; Γιατί τα φάρμακα και ειδικά οι αντιβιώσεις δεν φάνηκε να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα; Φταίει και εδώ η οικονομική κρίση, που έχουμε γίνει πιο ευάλωτοι;
Ηταν λογικό να προκύπτουν αυτές οι απορίες, καθώς από τον Οκτώβριο και μετά, στρατιές από φίλους, γνωστούς και συναδέλφους (μέχρι και ο πρωθυπουργός…) έπεσαν θύματα των ιώσεων, που κράτησαν σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και δύο εβδομάδες. Η «Κ» μίλησε με δύο ειδικούς επιστήμονες που έχουν τη γνώση να μας δώσουν μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι συνέβη σε μια χρονιά κατά την οποία υπήρξαν δεκάδες νεκροί από τη γρίπη, αλλά και που αναπτύχθηκαν διάφοροι μύθοι γύρω από την έξαρση των κρυολογημάτων.
Τόσο ο κ. Ανδρέας Μεντής, ιατρός βιοπαθολόγος, κλινικός μικροβιολόγος, υπεύθυνος Εθνικού Εργαστηρίου Αναφοράς Γρίπης και Αναπνευστικών Ιών Νοτίου Ελλάδος στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, όσο και ο κ.Τάκης Παναγιωτόπουλος, παιδίατρος – επιδημιολόγος, καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, συμφωνούν στο ότι πρέπει να κατανοήσουμε πως υπάρχει η γρίπη που οφείλεται στον ιό της γρίπης και καθορίζεται επακριβώς σύμφωνα με την ιατρική ορολογία και η «γρίπη», μια λέξη που χρησιμοποιεί συχνά ο κόσμος για να περιγράψει ένα κρυολόγημα ή μια ίωση. Δεν είναι, όμως, το ίδιο.
«Συνήθως», λέει ο κ. Μεντής, «το πιο σωστό είναι να μιλάμε για γριπώδη συνδρομή, που μοιάζει με τα συμπτώματα της γρίπης. Η γριπώδης συνδρομή μπορεί να οφείλεται είτε στον ιό της γρίπης είτε σε άλλους ιούς που επηρεάζουν το αναπνευστικό σύστημα και προκαλούν κάποια κοινά συμπτώματα με τη γρίπη.
Οι συγκεκριμένοι ιοί συνυπάρχουν μαζί της κάθε χειμώνα και βέβαια έχουν διασπορά στον πληθυσμό. Για να είμαστε σε θέση να μιλήσουμε για το εάν φέτος είχαμε περισσότερα κρούσματα γρίπης πρέπει να ανατρέξουμε σε εργαστηριακές εξετάσεις, σε στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων από όσους ασθενείς πήγαν να εξεταστούν για να διαπιστώσουν αν όντως έχουν προσβληθεί από αυτόν τον ιό. Και όπως ξέρετε, σπάνια πηγαίνει κάποιος να εξεταστεί».
Ο κ. Τάκης Παναγιωτόπουλος στην τηλεφωνική συνομιλία μας (την οποία διακόπτει κάθε τόσο βήχοντας, μιας και έχει κρυώσει και αυτός) συμπληρώνει ότι κατά την περασμένη χρονιά 2012-2013 υπήρξαν λιγότερα κρούσματα γρίπης απ’ ό,τι συνήθως, κατάσταση που συχνά ακολουθείται από χρονιά με περισσότερα κρούσματα.
Επιπλέον, πέραν αυτής καθεαυτήν της γρίπης κάθε χρόνο, κάποιος ή κάποιοι ιοί με διαφορετικά χαρακτηριστικά έχουν μεγαλύτερη διασπορά από άλλους. Αλλες φορές το κρυολόγημα μπορεί να μην έχει υψηλό πυρετό ή να συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα, όπως π.χ. διάρροια. Ή με παρατεταμένο βήχα για αρκετές ημέρες. Ετσι, οι διαφορές που ορισμένοι παρατηρούν φέτος είναι μέσα στα αναμενόμενα».
Ο κ. Μεντής συμπληρώνει ότι τον φετινό χειμώνα είχαμε περισσότερα κρούσματα του Η1Ν1, που είναι ένας ιός με βαρύτερες επιπλοκές σε σχέση με άλλους υποτύπους γρίπης, όπως ο Η3Ν2 αλλά και ο Β΄.
«Δυστυχώς, ο εμβολιασμός έχει δυσφημιστεί και φέτος λιγότεροι άνθρωποι έκαναν το εμβόλιο κατά της γρίπης. Το χειρότερο είναι ότι ακόμα και γιατροί ή και το νοσηλευτικό προσωπικό δεν έχουν εμβολιαστεί, κάτι που είναι εξαιρετικό σοβαρό». Οσο για την αντιβίωση, ο βιοπαθολόγος τονίζει ότι με την αλόγιστη χρήση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, η χώρα μας εμφανίζει μία από τις μεγαλύτερες αντοχές μικροβίων σε παγκόσμιο επίπεδο. «Τα αντιβιοτικά φάρμακα δεν βοηθούν όταν έχουμε κρυολόγημα. Πρέπει να χορηγούνται μόνον για να αντιμετωπιστεί κάποια σοβαρή επιπλοκή της γρίπης. Εάν χρειάζεται για τη γρίπη, οι ασθενείς πρέπει να παίρνουν αντιιικά φάρμακα, όχι αντιβιοτικά».
Και η κρίση; Πώς επηρεάζει το επίπεδο υγείας του πληθυσμού; Σύμφωνα με τον κ. Παναγιωτόπουλο, «γενικά έχει τεκμηριωθεί πως η κρίση έχει πολλαπλές δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία του πληθυσμού. Ομως αυτές δεν είναι ούτε ευθύγραμμες ούτε μονοσήμαντες. Ειδικότερα για τη γρίπη και για τις άλλες ιώσεις δεν μπορεί να υπάρξει ξεκάθαρη συσχέτιση, καθώς δεν έχουμε σχετικά εμπειρικά δεδομένα».