Ο Κώστας Μουχταρίδης, παραγωγός μεταξωτού υφάσματος από το Σουφλί, παρακολουθούσε με καημό τις παραγγελίες του να μειώνονται χρόνο με τον χρόνο. Τα τελευταία δύο χρόνια, άντε να είχε πουλήσει 7,5 κιλά τόπι. Ηταν αρχές του 2012, όταν, σαν κινηματογραφική ταινία, μια μέρα χτύπησε η πόρτα του εργαστηρίου. Στο κατώφλι δύο κορίτσια που θα έφερναν τα πάνω κάτω στη ζωή του («υπερβολές» θα πουν οι ίδιες στην «Κ»).
Λίγους μήνες νωρίτερα, η Δήμητρα Κολοτούρα και η Mareva Grabowski, πίνοντας ένα ποτήρι κρασί για την αποφόρτιση της ημέρας, είχαν πιάσει μια έντονη συζήτηση. Αφορμή, ακόμη ένα αρνητικό δημοσίευμα σε ξένο μέσο για την Ελλάδα και τους Ελληνες. «Δεν είναι αυτή η χώρα μας», λέγανε. «Υπάρχουν γύρω μας άνθρωποι που εργάζονται σκληρά, που παράγουν ποιοτικά προϊόντα». Μολονότι δραστηριοποιούνταν σε άσχετους τομείς, η Δήμητρα στον χώρο του μάρκετινγκ και η Μαρέβα σε μεγάλους οργανισμούς ως οικονομολόγος, το ενδιαφέρον τους συναντιόταν στον χώρο της μόδας. «Δίνουμε έμπνευση σε όλο τον κόσμο στον τομέα αυτό. Υπάρχει όμως ένα brand που να αντιπροσωπεύει την ελληνικότητα στη μόδα;» αναρωτήθηκαν. Δεν υπήρχε. Δεν χρειάστηκαν πολλά λόγια. Οι δύο φίλες κοιτάχτηκαν και πήραν την απόφαση να το δημιουργήσουν εκείνες.
Η εταιρεία «Zeus+Δione» γεννήθηκε ακριβώς πριν από δύο χρόνια. «Επί μήνες γυρνούσαμε όλη την Ελλάδα αναζητώντας εργοστάσια και μικρούς παραγωγούς. Μπορεί η κλωστοϋφαντουργία να έχει τελειώσει πια στη χώρα μας, αλλά όχι και η παραγωγή μεταξιού», λέει στην «Κ» η Δήμητρα. Ο δρόμος οδηγούσε στο Σουφλί. «Βρήκαμε παραγωγούς όπως τον κ. Μουχταρίδη, απογοητευμένους από τη μείωση της ζήτησης. Από εκεί που κάποτε έφευγαν νταλίκες από το εργαστήριό του, είχε φτάσει να υποαπασχολείται». Τα κορίτσια παρήγγειλαν στην αρχή 100 μέτρα, λίγους μήνες μετά 600 μέτρα. Πριν από λίγες ημέρες παρήγγειλαν 1.500 μέτρα – και έπεται συνέχεια. «Χαιρόμαστε πολύ που η εταιρεία μας, μια μικρή εταιρεία ακόμα, έχει βοηθήσει και έχουν ξαναπάρει τα πάνω τους τέτοιοι τεχνίτες στο Σουφλί και αλλού. Για εμάς είναι ένδειξη ότι όταν υπάρχει στρατηγική, τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν σε επίπεδο μικροοικονομίας».
Αλλος παραγωγός τούς κάνει τα μαντίλια, άλλος τα τυπώματα, άλλος τους βάφει τα υφάσματα. Τα ασημένια κουμπιά είναι χειροποίητα από τεχνίτες από Αθήνα και Γιάννενα. Ο φημισμένος Μέντης από την Αθήνα τους φτιάχνει τις τρέσες. «Κάποια στιγμή αυτός ο άνθρωπος κινδύνευσε μέχρι και με κλείσιμο. Ολοι αυτοί οι τεχνίτες έχουν τρομερά βαθιά γνώση του αντικειμένου τους, τεράστια εξειδίκευση – θα ήταν πάρα πολύ κρίμα να εγκαταλείψουν», εξηγεί η ίδια.
Το κόνσεπτ ήταν από την αρχή σαφές: πρώτη ύλη αμιγώς ελληνική και τεχνίτες ντόπιοι. «Μπορεί να μας έρχεται πιο ακριβά από το να παίρναμε για παράδειγμα τρέσες από την Κίνα, αλλά από την άλλη έτσι ξέρεις ότι δημιουργείς πράγματα μοναδικά. Οτι έχεις ύφασμα όχι από ένα τόπι δισεκατομμυρίων μέτρων που καταλήγει σε 500 παραγωγούς σε όλο τον κόσμο, αλλά από ένα τόπι που το έχουν δουλέψει ανθρώπινα χέρια, έχει προσωπική εμπλοκή. Ετσι έχεις ένα πραγματικά πολύτιμο προϊόν». Η παραγωγή είναι καθετοποιημένη, ξεκινά από την ύφανση, το χρώμα, το κόψιμο και καταλήγει στη δημιουργία του ρούχου.
Κομμάτια της ιστορίας
Τα ρούχα σχεδιάζει μια ταλαντούχα νέα Ελληνίδα σχεδιάστρια, η Λυδία Βουσβούνη. Τα σχέδια είναι εμπνευσμένα από την ελληνική παράδοση. «Η έμπνευση της μόδας προέρχεται από κομμάτια της ιστορίας μας, είτε αρχαιοελληνικά είτε φολκλόρ». Πολλά κεντήματα, φούστες από μακεδονικές φορεσιές – η κολεξιόν τους θα έχει ας πούμε το νυφικό πουκάμισο της Αστυπάλαιας, την κάπα του βοσκού κ.λπ. Δερμάτινα σανδάλια, αξεσουάρ πλεγμένα με βελονάκι, μοναδικά κοσμήματα σε χρυσό, δερμάτινες τσάντες.
Καθώς η σκέψη από την αρχή ήταν εξωστρεφής, τα ρούχα να προορίζονται αποκλειστικά για το εξωτερικό, η επίσημη πρώτη της «Zeus+Δione» έγινε στην εβδομάδα μόδας του Παρισιού. «Ετυχε εξαιρετικής υποδοχής. Ηταν και πολύ καλή η συγκυρία, αφού η χώρα μας ήταν στο επίκεντρο. Διάβαζαν ότι ήμασταν από Ελλάδα και κοντοστέκονταν. Οταν έβλεπαν, δε, ότι τα ρούχα είναι πολύ ιδιαίτερα, έδιναν ακόμα μεγαλύτερη προσοχή. Βοήθησε επίσης ότι υπάρχει πολύ έντονη τάση διεθνώς προς τα τοπικά προϊόντα, την παράδοση και ταυτόχρονα έντονη τάση εναντίον της μαζικής παραγωγής», λέει η κ. Κολοτούρα.
Εκτοτε οι παραγγελίες συνεχώς αυξάνονται, ενώ έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον διεθνώς. (Οι Financial Times, μεταξύ άλλων, στο section How to Spend it, είχε άρθρο γι’ αυτές). Τα ρούχα τους μπορεί πλέον να τα βρει κανείς στη Ν. Υόρκη, στην Κωνσταντινούπολη, στο Μιλάνο, στο διάσημο eshop www.matchesfashion.com/womens/zeus-dione, στο Ριάντ κ.λπ.