«Αποφοιτάτε σήμερα, τη στιγμή που η χώρα κάνει επώδυνες προσπάθειες να ανακάμψει, τη στιγμή που τα σκούρα σύννεφα της οικονομικής ύφεσης δίνουν σιγά σιγά τη θέση τους στις φωτεινές αχτίδες ενός ελπιδοφόρου μέλλοντος. Το μήνυμά μου προς εσάς σήμερα είναι: Δεν είστε μία χαμένη γενιά, όπως αρέσκονται να λένε κάποιοι στην Ευρώπη. Είστε η γενιά των ηγετών που θα οδηγήσουν την Ελλάδα μπροστά, και τώρα έχετε τα εφόδια για να ξεκινήσετε. Αφήστε την καρδιά και το πάθος σας να σας καθοδηγήσουν. Γίνετε οι οικοδόμοι της νέας Ελλάδας, μέσα από τις στάχτες της οικονομικής ύφεσης του 2010», ανέφερε η Λίντα Κατέχη προς τους τελειόφοιτους Αμερικανικού Κολεγίου στην Ελλάδα. Η ίδια ζει πια μόνιμα στις ΗΠΑ. Ηλεκτρολόγος μηχανολόγος και μηχανικός υπολογιστών, απόφοιτος του αντίστοιχου τμήματος του ΕΜΠ, έπειτα από μία σημαντική ακαδημαϊκή καριέρα σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ είναι πλέον πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνιας.
Ομως το ενδιαφέρον της για την ελληνική εκπαίδευση είναι μεγάλο και το αποδεικνύει έμπρακτα. Διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής Σοφών, ένα συμβουλευτικό όργανο που συστήθηκε στο υπουργείο Παιδείας το 2010 ενόψει της μεταρρύθμισης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παρότι η επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της, η κατάσταση και η μεταρρύθμιση στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση συνεχίζουν να απασχολούν την κ. Κατέχη, όπως καταδεικνύεται από τις δηλώσεις της στην «Κ» κατά το πρόσφατο ταξίδι της στην Ελλάδα.
Ανάγκη εποπτείας
«Δεν με εκπλήσσουν στον νέο νόμο οι αντιδράσεις, είναι σύνηθες οι αλλαγές να αντιμετωπίζονται με καχυποψία διότι οι άνθρωποι ξεβολεύονται. Ομως, θα με ενδιέφερε να μάθω τον ουσιαστικό λόγο της άρνησης μεγάλης μερίδας της ελληνικής πανεπιστημιακής κοινότητας στον νέο νόμο. Κατανοώ ότι δεν είναι ορθό να αντιγράφεις απλώς για τα ελληνικά ΑΕΙ ένα σύστημα διοίκησης που εφαρμόζεται σε ξένα ΑΕΙ. Ομως, γιατί όχι η μεταφορά και προσαρμογή του συστήματος στα ελληνικά δεδομένα; Γιατί το μοντέλο εξουσίας που θεσμοθετεί ο νόμος 4009 του 2011 -με το Συμβούλιο, τον πρύτανη και τη Σύγκλητο- μπορεί να λειτουργεί στα πανεπιστήμια της Δύσης και όχι στα ελληνικά;» αναρωτιέται, μιλώντας στην «Κ». Η ίδια εκτιμά ότι ισχυρός λόγος των αντιδράσεων είναι η απροθυμία των ελληνικών ΑΕΙ να λογοδοτούν. «Η αυθαιρεσία δεν επιτρέπεται. Πρέπει να εποπτεύεται η λειτουργία ενός ΑΕΙ. Με τον νέο νόμο, τα ΑΕΙ διατηρούν την ακαδημαϊκή τους αυτονομία και παράλληλα λογοδοτούν στην κοινωνία», τονίζει.
Το νέο μοντέλο λειτουργίας των ΑΕΙ θα μπορούσε να βοηθήσει τα ιδρύματα να καλύψουν το κενό που αφήνει η συνεχώς μειούμενη κρατική χρηματοδότηση λόγω δημοσιονομικής κρίσης. «Η πολιτεία της Καλιφόρνιας αντιμετώπισε μεγάλη δημοσιονομική κρίση. Γεγονός που επηρέασε και την πολιτειακή χρηματοδότηση του πανεπιστημίου, το οποίο είναι δημόσιο. Αναζητήσαμε χορηγίες από εταιρείες και ιδρύματα, δουλέψαμε σκληρά στον τομέα της έρευνας, με αποτέλεσμα να έχουμε αποθεματικό 750 εκατ. δολάρια από 250 εκατ. προ δεκαετίας. Με τα ερευνητικά κονδύλια πληρώνουμε νέο ακαδημαϊκό προσωπικό, εξοπλισμό και άλλα λειτουργικά έξοδα εξοικονομώντας κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό», λέει.
Φοιτητές από το εξωτερικό
Ταυτόχρονα, το Πανεπιστήμιο Davis εστιάζει και στην προσέλκυση φοιτητών από το εξωτερικό, κάτι που μόλις τώρα δηλώνεται ως πρόθεση από τα ελληνικά ΑΕΙ με στόχο την ύπαρξη εσόδων μέσω των διδάκτρων. «Η οικονομική ωφέλεια είναι μία πλευρά. Από την άλλη, με γνώμονα την ποιότητα της εκπαίδευσης, η πολυπολιτισμικότητα στους φοιτητές συμβάλλει θετικά. Διότι σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι φοιτητές μαθαίνουν να δουλεύουν με διαφορετικές κουλτούρες ανθρώπων, κατανοούν τη σημασία της διαφορετικότητας στον σύγχρονο κόσμο», λέει η κ. Κατέχη. Παράλληλα, το Πανεπιστήμιο Davis φροντίζει να ανοίγει τους ορίζοντες των φοιτητών του, καθώς πολλές πολυεθνικές εταιρείες αναζητούν στελέχη όχι μόνο για τις ΗΠΑ αλλά και για άλλες χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται.