Τι συμβαίνει στη Μεταλλουργική Βιομηχανία Ηπείρου; Η εταιρεία, θυγατρική των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, που δραστηριοποιείται (σχεδόν αποκλειστικά πλέον) στην παραγωγή κερμάτων, έχει υπάρξει αντικείμενο έντονης κινητικότητας τους τελευταίους μήνες. Με σειρά παρεμβάσεων, η κυβέρνηση έχει επιχειρήσει να κρατήσει την εταιρεία στην επιφάνεια. Τα δεδομένα όμως δείχνουν ότι ίσως πρόκειται για (ακόμη) ένα σισύφειο εγχείρημα.
Στις 30 Δεκεμβρίου, μια ημερομηνία κατά την οποία ελάχιστα βλέμματα ήταν στραμμένα στην επικαιρότητα, εγκρίθηκε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που περιλάμβανε την παρακάτω διάταξη: «Χορηγείται στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία “Μεταλλουργική Βιομηχανία Ηπείρου Α.Ε.” (ΜΒΗ Α.Ε.) ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα από τη δημοσίευση της παρούσας και έως την 30ή Μαρτίου 2016, χωρίς παρακράτηση, κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων». Στο ίδιο άρθρο της ΠΝΠ υπήρχε πρόβλεψη για τη χορήγηση ατομικής φορολογικής ενημερότητας στους νόμιμους εκπροσώπους της εταιρείας, καθώς και της έτερης μη στρατιωτικής θυγατρικής της ΕΑΣ.
Είχε προηγηθεί, λίγες εβδομάδες πριν από την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, ο νόμος 4342/2015. Με το άρθρο 51 του νόμου απαλλάσσεται η εταιρεία «από την προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας μέχρι τις 31.3.2017 και μόνο για την περίπτωση είσπραξης οφειλόμενων» από την ΕΑΣ, «για την κάλυψη επειγουσών επιχειρησιακών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων, κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων». Αυτό, παρότι δεν υπήρξε παραγωγή κυαθίων (κυπελλακίων) για κάλυκες το 2014, ενώ το 2013 το προϊόν αυτό –το μόνο στρατιωτικό που είχε απομείνει– δεν κάλυπτε ούτε το 6% της αξίας των πωλήσεων. Υπενθυμίζεται ότι στο νομοσχέδιο για την ανθρωπιστική κρίση τον Δεκέμβριο υπήρχε διάταξη που αποσύρθηκε, η οποία χορηγούσε ενημερότητα ώς τις 30 Ιουνίου (για τρεις περισσότερους μήνες). Τον Νοέμβριο, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Αμυνας για τη στρατιωτική θητεία, υπήρχε άρθρο για τη ρύθμιση των χρεών της ΜΒΗ, το οποίο όμως επίσης αποσύρθηκε (το θέμα των χρεών είναι επί του παρόντος στα χέρια του υπουργείου Οικονομικών).
Ολα αυτά για μια επιχείρηση που βυθίζεται εδώ και καιρό στην πλήρη απαξίωση. Το 2014 ήταν ακόμα μία ζημιογόνος χρονιά για τη ΜΒΗ. Οι εργαζόμενοί της, στα τέλη του 2015, ήταν λίγο πάνω από 50, έναντι 130 πριν από μία δεκαετία (ο εκπρόσωπος των εργαζομένων δεν ανταποκρίθηκε σε επανειλημμένες κλήσεις να επιβεβαιώσει πληροφορίες περί πολύμηνων καθυστερήσεων στη μισθοδοσία). Παράλληλα, υπάρχουν πληροφορίες ότι η εταιρεία δεν είναι σε θέση να εκδώσει εγγυητική επιστολή ώστε να συμμετάσχει σε διαγωνισμούς παραγωγής κερμάτων εντός ή εκτός των συνόρων (την περασμένη δεκαετία παρήγε δισκία κερμάτων για χώρες όπως η Κύπρος και η Πολωνία).
Διαψεύσεις
Εν τω μεταξύ, αρμόδιες πηγές διαψεύδουν την είδηση ότι έχει ληφθεί απόφαση για σημαντική αύξηση της παραγωγής εγχώριων κερμάτων (η σχετική απόφαση λαμβάνεται από τις εθνικές αρχές κάθε κράτους-μέλους της Ευρωζώνης). Η απόφαση της ΕΚΤ για αύξηση της κυκλοφορίας ίσως οδηγήσει σε περιορισμένη αύξηση παραγωγής στην Ελλάδα, που μπορεί επίσης να τονωθεί κάπως από την πιο αυστηρή διαδικασία διαλογής που προωθεί από πέρυσι η Ε.Ε. σε όλα τα κράτη-μέλη, για να εκκαθαριστούν από την κυκλοφορία κακής ποιότητας ή πλαστά κέρματα. Με την περίοδο παραγωγής κερμάτων για φέτος να αρχίζει τον Απρίλιο, η Τράπεζα της Ελλάδος προσανατολίζεται προς την εξεύρεση εναλλακτικών προμηθευτών.
Η κυβέρνηση Σαμαρά είχε δρομολογήσει διαδικασίες για να τεθεί σε καθεστώς εκκαθάρισης η ΜΒΗ, αλλά την πρόλαβαν οι εκλογές. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σταμάτησε τη διαδικασία. Ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας Κώστας Ησυχος είχε επισκεφθεί τον Μάιο το εργοστάσιο στο Πωγώνι Ιωαννίνων (10 χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα), χαρακτηρίζοντάς το «φυλάκιο» και τονίζοντας ότι η μονάδα μπορεί «να απογειωθεί» με τις κατάλληλες πολιτικές. Η κατά παρέκκλιση χορήγηση φορολογικής ενημερότητας σίγουρα δεν εντάσσεται σε αυτές.
Το ιστορικό
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1979 από ιδιώτες, με την πρωτοβουλία του Ευάγγελου Αβέρωφ. Το 1983 μεταβιβάστηκε στο Δημόσιο, ως θυγατρική τότε της ΕΒΟ, με παραγωγή κυρίως εξοπλιστικών προϊόντων (κυαθίων για κάλυκες και βολίδες). Στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, ύστερα από συνεχόμενα ζημιογόνα έτη, βρισκόταν σε απελπιστική κατάσταση. Τότε ήλθε ως μάννα εξ ουρανού το ευρώ: η ανάθεση –σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα– της προμήθειας των δισκίων χαλκονικέλιου από τα οποία το Νομισματοκοπείο παράγει τα εγχώρια κέρματα του κοινού νομίσματος αποτέλεσε βαθιά ανάσα. Ωστόσο, η εγχώρια παραγωγή κερμάτων, από 700 εκατομμύρια τεμάχια ετησίως στην αρχή, μειώθηκε σε ένα μέσο όρο 100 εκατομμυρίων και τα τελευταία χρόνια (επί κρίσης) έχει περιοριστεί μόλις στα 20-30 εκατομμύρια τεμάχια τον χρόνο.
Παράλληλα, με το κλείσιμο του χυτηρίου της το 2009, η ΜΒΗ κατέληξε να εξαρτάται από ξένες εταιρείες για την πρώτη ύλη από την οποία παρήγε το χαλκονικέλιο. Οσο βάθαινε η κρίση τόσο περισσότερο δυσκολευόταν να πληρώσει γι’ αυτά τα απαραίτητα υλικά.
Στα τέλη του 2013, η Χαλκόρ, με επιστολή της στο ΤΑΙΠΕΔ, είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την εξαγορά της ΜΒΗ. Υπήρξαν μάλιστα επαφές μεταξύ στελεχών της Χαλκόρ και της ΕΑΣ για τον σκοπό αυτό, αλλά τελικά η συμφωνία δεν προχώρησε.