Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το βράδυ της Τρίτης, ενσάρκωνε τις αντιφάσεις που έχουν δυσχεράνει τόσο πολύ την προσπάθεια εξόδου της χώρας από την κρίση. Στο αμφιθέατρο της πτέρυγας Αντωνιάδου, ήταν προγραμματισμένη μία εκδήλωση προς τιμήν του Ιορδάνη Λαδόπουλου, πρώην καθηγητή Διοίκησης Επιχειρήσεων στη Σχολή (συνταξιοδοτήθηκε το 2004), με αποφοίτους από όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Για να φτάσει κανείς εκεί, ωστόσο, έπρεπε να περάσει από διαδρόμους καλυμμένους με συνθήματα ακροαριστερών οργανώσεων, που μιλούσαν για την ανάγκη αποχώρησης από την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ και την πάλη των τάξεων.
Ο κ. Λαδόπουλος –γνωστός στους αποφοίτους του ως «ο δάσκαλος»– έχει αφιερώσει τη ζωή του στην προώθηση μιας εναλλακτικής φιλοσοφίας. Τόσο ως καθηγητής όσο και μετά τη συνταξιοδότησή του, μέσω πρωτοβουλιών όπως το «Πανόραμα Επιχειρηματικότητας» και τα Business Days (επισκέψεις νέων σε κορυφαίες επιχειρήσεις), έχει προσπαθήσει να ενισχύσει τις επαφές των αποφοίτων με την επιχειρηματική κοινότητα. Η διασύνδεση μεταξύ του πανεπιστημίου και της αγοράς εργασίας ήταν προβληματική σε όλη την περίοδο της μεταπολίτευσης και –όπως φαινόταν από τις αφίσες στους τοίχους του ΟΠΑ– το κλίμα ακόμα και σήμερα παραμένει πιο ευνοϊκό για τους φοιτητικούς «αγώνες» παρά για job fairs.
Ηταν η τρίτη συνάντηση αποφοίτων του κ. Λαδόπουλου τα τελευταία χρόνια – και η μεγαλύτερη (περίπου 250 είχαν μαζευτεί στην αίθουσα διαλέξεων). «Είστε η δύναμή μου και η αδυναμία μου», είπε στον χαιρετισμό του το τιμώμενο πρόσωπο, προκαλώντας το θερμό χειροκρότημα του ακροατηρίου. Σημείωσε ότι στο φετινό «Πανόραμα» συμμετείχαν 4.000 νέοι και, με την ακαταπόνητη αισιοδοξία του, τόνισε: «Υπάρχει το αίσθημα στους νέους σήμερα ότι μόνο με την επιχειρηματικότητα πάμε μπροστά». Αλλωστε, όπως ανέφερε πολλές μεγάλες πολυεθνικές (Accenture, Nokia) έχουν ιδρύσει κέντρα καινοτομίας στην Ελλάδα, επαινώντας την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού στη χώρα.
Στη συνέχεια, έπειτα από μία παρουσίαση των δραστηριοτήτων της ομάδας του κ. Λαδόπουλου από τον στενό του συνεργάτη (και πρώην φοιτητή του) Δημήτρη Σκούρτα, ήταν η ώρα του πάνελ. Συμμετείχαν, υπό τον συντονισμό του Γιώργου Παπανικολάου, διευθυντή της Media2Day Εκδοτική, οι διευθύνοντες σύμβουλοι της Intralot, της Everest και της αλυσίδας σούπερ μάρκετ ΜΕΤΡΟ, καθώς και ο Βασίλης Καζάς, managing partner της Grant Thornton Greece.
Η συζήτηση δεν έμεινε σε κοινοτοπίες και ευχολόγια. Οι επιχειρηματίες μίλησαν με ευθύτητα, με αριθμούς και χωρίς να χρυσώνουν το χάπι. «Είχαμε το δίλημμα στην αρχή της κρίσης: Πάμε μπροστά ή συντηρητικά, αμυντικά; Επιλέξαμε το πρώτο – επενδύσεις, ανάπτυξη δικτύου», λέει ο Αριστοτέλης Παντελιάδης της ΜΕΤΡΟ. Η τολμηρή αυτή στρατηγική, σε συνδυασμό με τις δυσκολίες της εταιρείας «Βερόπουλος» οδήγησε στην εξαγορά της από τη ΜΕΤΡΟ. «Πριν από οκτώ μήνες, αν μου έλεγε κάποιος ότι θα αγοράζαμε τη “Βερόπουλος”, θα νόμιζα ότι είναι τρελός», παραδέχεται. Είναι ενδεικτικό των αλλαγών –και των ευκαιριών– που φέρνει η κρίση.
Ο Αντώνης Κεραστάρης, επικεφαλής της Intralot, είπε ότι «η Ελλάδα δεν θέλει την επιχειρηματικότητα και τους επιχειρηματίες» (αντίστοιχες παρατηρήσεις έκαναν τόσο ο κ. Παντελιάδης όσο και ο Θανάσης Παπανικολάου του ομίλου Everest). Μιλώντας για την εταιρεία του, ο κ. Κεραστάρης σημείωσε ότι μόνο το 2% του κύκλου εργασιών της γίνεται στην Ελλάδα και ότι η «ελληνική ταυτότητα μας κάνει πολύ κακό». Οπως εξήγησε, η εταιρεία πληρώνει επιτόκια υψηλότερα κατά 3% σε σχέση με ξένους ανταγωνιστές της με «χειρότερα οικονομικά στοιχεία», γεγονός που μεταφράζεται σε επιπλέον κόστος 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Ωστόσο, όπως παρατήρησε, «όλες αυτές οι δυσκολίες μας κάνουν δυνατότερους, πιο δημιουργικούς».
Ο κ. Παπανικολάου της Everest αναφέρθηκε στις τεράστιες επιπτώσεις της κρίσης στον κλάδο εστίασης, που συρρίκνωσε την κατανάλωση κατά 45%. «Το 85% των καταστημάτων εστίασης είναι ζημιογόνα», τονίζει, σημειώνοντας την εκτίμηση της τρόικας ότι η Ελλάδα διαθέτει 30% περισσότερες επιχειρήσεις στον κλάδο από ό,τι αντέχει η αγορά. Λάβρος ήταν και στο ζήτημα του ΦΠΑ. «Το 8% ήταν κίνητρο για νομιμότητα. Το 24% είναι κίνητρο για φοροδιαφυγή», υπογράμμισε, παραθέτοντας τα ισχνά οφέλη από την αύξηση του ΦΠΑ από το 13% στο 23% πέρυσι: «Ο στόχος επιπλέον εσόδων ήταν 789 εκατομμύρια. Τελικά μάζεψαν μόνο 11 εκατ.».
Ο κ. Καζάς της Grant Thornton τόνισε τη σημασία της κουλτούρας μιας επιχείρησης («τρώει τη στρατηγική για πρωινό», όπως είπε) και την ανάγκη διεξοδικής εκπαίδευσης του προσωπικού. Προειδοποίησε επίσης ότι «κανείς δεν πρέπει να νιώθει ασφαλής όσο η χώρα δεν οδηγείται σε απάνεμα λιμάνια».
Στο τέλος της εκδήλωσης, ο κ. Λαδόπουλος τίμησε τον κ. Παντελιάδη για τη βράβευσή του ως «Manager της Χρονιάς» στον κλάδο του από την Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων.