Το μικρό συγκρότημα κατοικίας, ελαιοτριβείου και μικρής εκκλησίας είναι ένα από τα ελάχιστα στην Κεφαλονιά που επέζησαν από τον καταστροφικό σεισμό του 1953. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα, σε ένα ειδυλλιακό τοπίο. «Οταν έρχονται φίλοι ή επισκέπτες και τους ξεναγώ, ενθουσιάζονται. Βλέπουν σε αυτό ένα ορόσημο, όχι μόνο αρχιτεκτονικό, αλλά και ενός τρόπου ζωής. Μάλιστα πολλοί μου αφήνουν emails και τηλέφωνα και ζητούν να τους ειδοποιήσω αν κάποια στιγμή το μετατρέψω σε ξενώνα, για να έλθουν να μείνουν».
Η Κωνσταντίνα Κόκοτου είναι 8η γενιά ιδιοκτήτρια στο μικρό συγκρότημα του 1850, στον Αθέρα της Κεφαλονιάς. Είναι μία εκ των 20.000 ιδιοκτητών διατηρητέων στη χώρα μας, κτιρίων που προστατεύονται για την εξαιρετική τους σημασία ως μνημεία ή αρχιτεκτονήματα, χωρίς όμως να τυγχάνουν πραγματικής στήριξης από κανέναν.
Οι πολυετείς αγώνες των ιδιοκτητών διατηρητέων για να πετύχουν μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη αρωγή από την πολιτεία έχουν αποδώσει λιγοστά αποτελέσματα.
Τα τελευταία χρόνια, ορμώμενος από αντίστοιχα παραδείγματα στην Ευρώπη, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Ιδιοκτητών Διατηρητέων Ακινήτων και Μνημείων κατέθεσε νέα πρόταση προς την πολιτεία: την υποδειγματική αποκατάσταση 100 διατηρητέων κτιρίων σε όλη τη χώρα, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πρότυπο δίκτυο τουριστικών επιχειρήσεων.
«Τα διατηρητέα και τα μνημεία έχουν τεράστιες δυνατότητες. Η αναστήλωσή τους, όμως, κοστίζει περισσότερο από την κατεδάφιση και την ανακατασκευή τους. Φορολογικά, τα πολλά τετραγωνικά τους είναι άχθος. Επιπλέον, λόγω του χαρακτηρισμού τους, οποιαδήποτε επέμβαση πρέπει να περάσει από δαιδαλώδεις διαδικασίες και εγκρίσεις», εξηγεί ο πρόεδρος του συλλόγου Νίκος Χαρκιολάκης. Αφορμή για τη νέα πρόταση του συλλόγου ήταν ένα σχέδιο νόμου, πριν από μερικά χρόνια, το οποίο, ούτε λίγο ούτε πολύ, πρότεινε να αφαιρείται από τους ιδιοκτήτες διατηρητέων το ακίνητό τους, αν επιθυμεί κάποιος άλλος να το αξιοποιήσει. «Αυτή η εξωφρενική πρόταση μας κινητοποίησε, και έτσι προτείνουμε από το 2012 να ενταχθεί σε κοινοτική χρηματοδότηση η αναστήλωση 100 μνημείων και διατηρητέων, ώστε να μετατραπούν σε boutique hotels ή σε τουριστικές επιχειρήσεις υψηλού επιπέδου».
Η Κωνσταντίνα Κόκοτου, ως διαχειρίστρια πολιτιστικής κληρονομιάς και τουρισμού, ανέλαβε να τεκμηριώσει τα οφέλη που έχει η συμβολή των διατηρητέων ακινήτων στον τουρισμό. «Η σημασία των διατηρητέων είναι πολλαπλή. Δεν είναι μόνο ωραία κτίρια που μετατρέπονται σε ωραία boutique hotels», εξηγεί η κ. Κόκοτου. «Αποτελούν ολοκληρωμένη “παράταση” της ιστορικής συνέχειας ενός τόπου, της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς μέσα από τις εκάστοτε πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, απόδειξη του αισθητικού υπόβαθρου μιας κοινωνίας, των εθίμων και των παραδόσεών της. Δημιουργούν λοιπόν μιαν “αύρα”, εκείνο το άυλο πολιτιστικό κομμάτι που είναι πολύ σημαντικό γιατί διαμορφώνει την αίσθηση που αποκτά ένας επισκέπτης από μια περιοχή».
Οπως αναφέρει στη μελέτη της η κ. Κόκοτου, υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων που επένδυσαν σημαντικά ποσά στην αναστήλωση και στην ανάδειξη της αρχιτεκτονικής τους κληρονομιάς. «Η Ελλάδα, απλώς, δεν έχει αντιληφθεί τη σημασία των διατηρητέων», καταλήγει…