Περισσότερες εμπορικές χρήσεις τόσο στις περιοχές κατοικίας όσο και στις παραγωγικές ζώνες προτείνει το νέο πλαίσιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τις χρήσεις γης. Το πλαίσιο στρέφεται και στον εξωαστικό χώρο, περιλαμβάνοντας για πρώτη φορά κατηγορίες όπως η αγροτική γη και οι περιοχές προστασίας και εισάγει στον σχεδιασμό μερικές κατηγορίες… «αριστερού ακροατηρίου», όπως οι χώροι φιλοξενίας μεταναστών και οι αστικοί αγροί. Με ενδιαφέρον αναμένεται η τοποθέτηση των παραγωγικών φορέων, που επέκριναν την κυβέρνηση για την κατάργηση σχετικής ρύθμισης του 2014 και την καθυστέρηση υποβολής αντιπρότασης.
Οι χρήσεις γης είναι η πολεοδομική «παλέτα» από την οποία επιλέγουν οι δήμοι για να ορίσουν τι επιτρέπεται πού, κατά την αναθεώρηση των γενικών πολεοδομικών τους σχεδίων (τα οποία, υπενθυμίζεται πρέπει να περιλαμβάνουν το σύνολο της έκτασης ενός δημοτικού διαμερίσματος ή δήμου και όχι μόνον τις αστικές περιοχές). Οι κυριότερες αλλαγές είναι οι ακόλουθες:
• Στις γενικές κατηγορίες των χρήσεων γης προστίθεται η «αποκλειστική κατοικία». Πρόκειται για την πιο αυστηρή (ως προς την προστασία της κατοικίας) κατηγορία, η οποία συμπίπτει με την (ισχύουσα σήμερα) κατηγορία της αμιγούς κατοικίας, με μία προσθήκη: τις δημοτικές αγορές. Η κατηγορία της αμιγούς κατοικίας διατηρείται αλλά διευρύνεται με τη δυνατότητα προσθήκης φούρνων, αστικών αγρών, μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κτιρίων στάθμευσης.
• Στη γενική κατοικία (στην οποία εμπίπτει το μεγαλύτερο μέρος των αστικών κέντρων της χώρας μας) προστίθενται η δυνατότητα χωροθέτησης υπεραγορών και κέντρων έρευνας, ενώ τίθεται «οροφή» για τις εγκαταστάσεις και τα εργαστήρια χαμηλής όχλησης (μέχρι 400 τ.μ.).
• Στις παραγωγικές περιοχές, είτε μέσης και χαμηλής είτε υψηλής όχλησης, προστίθενται εμπορικές χρήσεις, εγκαταστάσεις logistics κ.ά. Επίσης δημιουργείται μια νέα κατηγορία, του τεχνολογικού πάρκου.
• Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ρυθμίσεις για τον εξωαστικό χώρο. Το πλαίσιο προτείνει δύο νέες κατηγορίες: την αγροτική περιοχή (όπου, εκτός από το προφανές, επιτρέπεται κατοικία, μικρά ξενοδοχεία, παραγωγικές εγκαταστάσεις μέσης και χαμηλής όχλησης και εξορυκτικές δραστηριότητες) και τις περιοχές προστασίας.
• Η νέα κατηγορία «εγκαταστάσεις υποδοχής και φιλοξενίας μεταναστών» αφορά μονάδα έως 100 άτομα σε μικρούς οικισμούς, έως 300 άτομα σε περιοχές γενικής κατοικίας.
Σε διαβούλευση
Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, που δόθηκε σε διαβούλευση για 12 ημέρες, έρχεται να εκσυγχρονίσει το αντίστοιχο πλαίσιο του 1987. Το πλαίσιο είχε τροποποιηθεί με νόμο το 2014 (ν. 4269), ο οποίος όμως συνάντησε μεγάλες αντιδράσεις από την αυτοδιοίκηση και επιστημονικούς φορείς, καθώς περιείχε πολλές «οριζόντιες», δηλαδή υποχρεωτικές ρυθμίσεις (λ.χ. στους σημαντικούς οδικούς άξονες κάθε περιοχής υποχρέωνε τους δήμους να εγκρίνουν εμπορικές χρήσεις), και τελικά καταργήθηκε το 2016.