«Δεν εμπιστευόμαστε την κυβέρνηση, ούτε κανέναν πολιτικό. Γι’ αυτό λέμε ότι το συλλαλητήριο είναι ακηδεμόνευτο και ακομμάτιστο». Τα λόγια, που ανήκουν σε Αθηναίο φοιτητή Νομικής, ο οποίος κρατά – όπως η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου – μία ελληνική σημαία, είναι χαρακτηριστικά των αισθημάτων που κυριάρχησαν στο σημερινό συλλαλητήριο. Ήταν διάχυτη η εθνική ανασφάλεια, η αίσθηση ότι η Ελλάδα διαρκώς υποχωρεί και πρέπει να υψώσει το ανάστημά της – και η ευρύτατη καχυποψία απέναντι στην πολιτική τάξη.
Εξω από το ξενοδοχείο Πλάζα, η Κατερίνα, ιδιωτική υπάλληλος, ερωτώμενη γιατί βρίσκεται εδώ, απαντά: «Για την πατρίδα». Ερωτώμενη τι την ανησυχεί, είναι εξίσου λακωνική: «Να μην μας τα πάρουν όλα».
Εντοπίζω έναν μεσήλικα άνδρα που φοράει στολή υποβρύχιων καταδρομών. Δεν θέλει να σχολιάσει το συλλαλητήριο, αλλά μου λέει ότι ανήκει στην Ομάδα Δυναμικών Εξορμήσεων Υψίστης Ωφελείας (ΟΔΕΥΩ), ενός εκ των συλλόγων εφέδρων, και ότι είναι στο Σύνταγμα για να περιφρουρήσει την εκδήλωση που τυχόν επιδρομείς.
Μιλήσαμε με ανθρώπους που ταξίδεψαν από τη την Καβάλα, την Κατερίνη και τη Θεσσαλονίκη για να συμμετάσχουν στο συλλαλητήριο. Και όχι μόνο Μακεδόνες – η Μαργαρίτα Σπυριδάτου, οδοντίατρος, οδήγησε από την Μονεμβασία για να είναι παρούσα. «Ήλθαμε εδώ για να πούμε ότι η Μακεδονία είναι ελληνική, ότι δεν παραχωρούμε το όνομα» λέει, ενώ οι συγκεντρωμένοι τραγουδούν «Πότε θα κάνει ξαστεριά». «Η κυβέρνηση είναι αρκετά ενδοτική σε αυτό το θέμα. Θα έπρεπε να είμαστε πιο πιεστικοί».
O Απόστολος Τσιχλάκης, οδηγός στο επάγγελμα, κάτοικος Αθηνών με καταγωγή από την Κρήτη, είναι πιο επιθετικός. Μιλάει για «προδότες που μας κυβερνούν» και που απειλούν να «ξεπουλήσουν» τη Μακεδονία. Χαρακτηρίζει τη σύνθετη ονομασία «απαράδεκτη» («ας λέγονται Παιονία» λέει χαρακτηριστικά) και ανησυχεί ιδιαίτερα για τους χειρισμούς της σημερινής κυβέρνησης, που «έχει δείξει υποχωρητικότητα σε πολλά».
Από τα μεγάφωνα, οι διοργανωτές λένε ότι «η Θεσσαλονίκη ήταν μόνο η αρχή για να δείξουμε σε όλους ότι ο λαός αποφασίζει». Υπό τη σκιά της γιγάντιας ελληνικής σημαίας που κρέμεται από ένα γερανό πάνω από την πλατεία, το πλήθος ξεσπά σε ιαχές: «Ελλάς, Ελλάς, Μακεδονία!».
«Διαπραγμάτευση λέγεται αυτό που κάνουν;» διερωτάται ο Νίκος Φαρόπουλος, επιχειρηματίας, σχετικά με την κυβέρνηση. Όπως λέει, κατέβηκε στο Σύνταγμα για να υπερασπιστεί την ελληνικότητα της Μακεδονίας – «ένα από τα λίγα πράγματα που μας έχουν απομείνει». Για τον κ. Φαρόπουλο, η λύση του ζητήματος προϋποθέτει η ονομασία της γειτονικής χώρας να μην περιέχει καθόλου τον όρο «Μακεδονία». Η Μαρία, Αθηναία με μητέρα από τη Μακεδονία και πατέρα Μακεδόνα, είναι εξίσου αδιάλλακτη: «ο όρος “Μακεδονία” ανήκει μόνο στους Έλληνες!». «Δεν πουλάμε την πολιτιστική μας κληρονομία», λέει ο Γιώργος Παυλίδης, επιχειρηματίας κι αυτός, του οποίου το χωριό είναι κοντά στους Ευζώνους, αν και σήμερα ζει στην Αθήνα. «Σαν γεωγραφικός χώρος, είναι Μακεδονία» η ΠΓΔΜ, λέει, αλλά «αυτοί δεν είναι Μακεδόνες».
Οι διοργανωτές αναφέρονται στη στήριξη της Εκκλησίας. Το όνομα του αμφιλεγόμενου Αμβρόσιου (Καλαβρύτων και Αιγιαλείας) γίνεται δεκτό με έντονες επευφημίες. Αντίθετα, στο άκουσμα του ονόματος του Αρχιεπισκόπου, ακούγονται σποραδικές αποδοκιμασίες. Το σύνθημα τώρα είναι: «Όταν το ράσο γίνεται σημαία/Τότε η νίκη είναι βεβαία». Στην είσοδο του ξενοδοχείου «Μ. Βρεταννία» ξεσπά μικρο-συμπλοκή μεταξύ υποστηρικτών του Αντώνη Σαμαρά και μίας μικρής ομάδας ατόμων που υβρίζει τον πρώην πρωθυπουργό. Ένας εξ αυτών λέει ότι ήταν από μικρός στη Νέα Δημοκρατία «αλλά τώρα μας ανάγκασαν να πάμε στη Χρυσή Αυγή, επειδή είναι όλοι πουλημένοι».
Η εχθρική στάση απέναντι στην κυβέρνηση πάντως δεν περιοριζόταν σε δεξιούς (ή ακροδεξιούς) διαδηλωτές. «Ανησυχώ πάρα πολύ για τους χειρισμούς αυτής της κυβέρνησης» μου είπε ο Δημήτρης Καραγκούνης. «Έχουν δείξει ότι θα σέβονται μόνο την καρέκλα. Και το λέω προερχόμενος από την Αριστερά», τονίζει, αναφέροντας ότι ήταν υποψήφιος με τον Συνασπισμό στις εκλογές του 1989. «Αυτοί εξευτέλισαν την Αριστερά».