Θα μπορούσε να είναι ένα τυχαίο πρωινό στην παραλία της Αναβύσσου. Ωρα 9 το πρωί και οι πρώτοι κατάλευκοι –κυρίως μεσήλικοι– τουρίστες από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία αρχίζουν να καταλαμβάνουν τις ξαπλώστρες στην παραλία, αποζητώντας τη θαλπωρή του ήλιου. Νεαροί σερβιτόροι εμφανίζονται και εξαφανίζονται, μεταφέροντας νερά, καφέδες και αναψυκτικά. Το ξενοδοχείο, μια οικογενειακή επιχείρηση, βρίσκεται «επάνω» από τη λεωφόρο Αθηνών – Σουνίου και δίπλα στη θάλασσα, «κάτω» από τη λεωφόρο βρίσκεται το beach bar με τις ξαπλώστρες.
Oμως δεν ήταν μια συνηθισμένη ημέρα. Στην άκρη της παραλίας, βρισκόταν σταθμευμένη μια ολοκαίνουργια μπουλντόζα. Δίπλα της, μια ομάδα υπαλλήλων του υπουργείου Περιβάλλοντος, αστυνομικοί και τηλεοπτικά συνεργεία. Οι παραλιακές εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου, δίπλα και μέσα στο κύμα, έχουν επιλεγεί ως πρώτος στόχος του προγράμματος κατεδαφίσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος, που εστιάζει αποκλειστικά στην εθνική οδό Αθηνών – Σουνίου. Το πρώτο πρωτόκολλο κατεδάφισης για το συγκεκριμένο σημείο ανάγεται στο 1997. Οι παράνομες εγκαταστάσεις απομακρύνθηκαν, όμως μετά κάποια χρόνια ανεγέρθηκαν νέες. Eτσι ακολούθησε ένα δεύτερο πρωτόκολλο, το 2010, για το καφέ-μπαρ και ένα τρίτο το 2016 για τις παράνομες διαμορφώσεις στον αιγιαλό (σκάλες, ράμπες κ.λπ.).
Η μπουλντόζα αρχίζει να σπάει την πρώτη εξέδρα από τσιμέντο.
Αντίθετα με άλλες περιπτώσεις κατεδαφίσεων, η κατάσταση δείχνει πολιτισμένη. Οι ιδιοκτήτες του ξενοδοχείου και ο δικηγόρος τους διαμαρτύρονται ότι ενημερώθηκαν στις 31 Αυγούστου με προθεσμία ενός μήνα, αλλά την προηγούμενη Πέμπτη έλαβαν νέα ειδοποίηση ότι η κατεδάφιση ξεκινά τη Δευτέρα. Δεν «μάζεψαν» ωστόσο τον εξοπλισμό (ελπίζοντας πιθανότατα σε μια αναβολή) και ζητούν μερικές ημέρες παράταση. Η παρουσία, όμως, του ειδικού γραμματέα του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών, Δημήτρη Δερματά, δείχνει ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν επιθυμεί να αφήσει περιθώριο αναβολής.
Η ώρα περνά και η κατεδάφιση ξεκινά. Οι αστυνομικοί πλησιάζουν τους τουρίστες, τους ζητούν ευγενικά να μετακινηθούν, εκείνοι όμως… δεν καταλαβαίνουν αγγλικά. Μάλιστα ορισμένοι δείχνουν ενοχλημένοι – «παίρνουν το μήνυμα», όμως, όταν μια μικρή ομάδα εργαζομένων από το ξενοδοχείο ξεκινά να ξεβιδώνει τα ψάθινα «καπέλα» από τις πρώτες ομπρέλες. Πίσω τους αρχίζει να κατηφορίζει προς την παραλία η μπουλντόζα. Η εικόνα είναι μάλλον σουρεαλιστική: κυρίες και κύριοι με μαγιό και τσάντες παραλίας περπατούν χαμογελαστοί ανάμεσα σε αστυνομικούς, κανάλια και το συνεργείο των τεχνικών και εγκαθίστανται στις ξαπλώστρες που βρίσκονται στην άλλη πλευρά, συνεχίζοντας το μπάνιο τους.
Εργαζόμενοι του ξενοδοχείου ξεβιδώνουν τα «καπέλα» από τις ομπρέλες.
Σε λίγο, η μπουλντόζα αναλαμβάνει έργο: πρώτα «ξεπακτώνει» τους στύλους από τις ομπρέλες και μετά φθάνει στην πρώτη εξέδρα από τσιμέντο και αρχίζει να τη σπάει. Eνα άλλο συνεργείο κόβει το ρεύμα. Οι ιδιοκτήτες του ξενοδοχείου παρατηρούν εμφανώς στεναχωρημένοι, αλλά ήρεμοι την επιχείρηση, δείχνουν να έχουν αποδεχθεί την κατάληξη. Oπως υποστηρίζουν, υπάλληλος της Κτηματικής Υπηρεσίας τούς προσέγγισε πριν από μερικούς μήνες, ζητώντας ένα χρηματικό ποσό για να «εξαφανίσει» τον φάκελο. Η ίδια υπάλληλος, υποστηρίζουν, επισκέφθηκε και γειτονικές παραλιακές επιχειρήσεις που έχουν πολεοδομικές παρανομίες, ζητώντας ανάλογα ποσά. Λίγο νωρίτερα, ο δικηγόρος της οικογένειας υποστήριξε στον τηλεοπτικό φακό ότι θα υπάρξει συνέχεια αποκαλύψεων. Ανέφερε επίσης ότι οι παράνομες κατασκευές είχαν «τακτοποιηθεί» μέσω των νόμων για τα αυθαίρετα – στην πραγματικότητα, άλλη μία απόδειξη του πόσο «ξέφραγο αμπέλι» είναι η διαδικασία νομιμοποίησης.
Η «νομιμοποίηση»
«Στόχος μας είναι να “καθαρίσει” όλο το παραλιακό μέτωπο από τις παρανομίες. Σύντομα θα ξεκινήσουμε και στην υπόλοιπη Ελλάδα», λέει ο κ. Δερματάς. Oσο για τη «νομιμοποίηση», σημειώνει πως είναι δύσκολο να ελέγξεις τι δηλώνεται από τους πολίτες στους νόμους για τα αυθαίρετα. «Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι αυτός που μπήκε παράτυπα δεν θα ανακαλυφθεί ποτέ», εκτιμά.