Παρά τις σοβαρές επιφυλάξεις των επιδημιολόγων και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προχωρούν αργά και προσεκτικά στην άρση των περιοριστικών μέτρων, καθώς βρίσκονται πλέον ενώπιον του ηθικού διλήμματος κατά πόσον η επακόλουθη ύφεση θα έχει σοβαρότερο κόστος από την ίδια την πανδημία.
Κάθε χώρα ακολουθεί τον δικό της οδικό χάρτη, παρά τις πρόσφατες συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αυτή η έλλειψη συντονισμού προβληματίζει τους ειδικούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η προειδοποίηση του Γερμανού ιολόγου Κρίστιαν Ντρόστεν, ο οποίος εκτίμησε στο δημοφιλές του podcast ότι η χώρα απειλεί, με τη χαλάρωση των μέτρων, να τινάξει στον αέρα όσα έχει κατακτήσει ώς σήμερα.
Παρακολουθώντας πιθανότατα τις συστάσεις του, η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ επέκρινε τη σπουδή ορισμένων κρατιδίων να άρουν την καραντίνα και κάλεσε τον λαό της χώρας να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την πανδημία για αρκετό καιρό ακόμη.
Η χρήση μασκών στους δημόσιους χώρους θα είναι εις το εξής υποχρεωτική σε όλα τα γερμανικά κρατίδια, κάτι που ήδη έχει αποφασιστεί στη γειτονική Αυστρία.
Το άνοιγμα των σχολείων
Τον επόμενο μήνα έχει προγραμματιστεί η επιστροφή των μαθητών στο σχολείο, ενώ στο Βερολίνο επετράπη σε κάποιους από τους τελειόφοιτους να δώσουν εξετάσεις την περασμένη Δευτέρα. Οι μαθητές φορούσαν μάσκες και τα θρανία τους είχαν τοποθετηθεί σε μεγάλη απόσταση.
Στη Γαλλία η κυβέρνηση εξετάζει ένα σύστημα stop and go, σύμφωνα με το οποία θα προχωράει σε σταδιακή άρση ορισμένων περιορισμών και αν αυτό κρίνεται απαραίτητο θα επαναφέρει κατά περιόδους τα μέτρα. Κατά κύματα θα επιστρέψουν, αν όλα πάνε καλά και οι μαθητές στα σχολεία: εκείνοι του δημοτικού στις 11 Μαΐου, οι τελειόφοιτοι μία εβδομάδα αργότερα και στις 25 του μηνός όλοι.
Στο Παρίσι, η δήμαρχος Αν Χιλνταγκό δεσμεύθηκε πως ώς τα μέσα του επόμενου μήνα όλοι οι κάτοικοι θα έχουν εφοδιαστεί με μάσκες, ενώ θα διατεθούν δωμάτια ξενοδοχείων για όσους είναι θετικοί στον νέο κορωνοϊό, αλλά δεν μπορούν να παραμείνουν απομονωμένοι στα σπίτια τους χωρίς να τον μεταδώσουν στους συγγενείς τους.
Στην Ελβετία έχει ανακοινωθεί ένα σχέδιο τριών φάσεων για την άρση του «λοκντάουν». Από αύριο ξεκινάει η λειτουργία ορισμένων καταστημάτων, όπως κομμωτηρίων και ανθοπωλείων, ενώ νοσοκομεία και γιατροί, όπως οδοντίατροι και φυσιοθεραπευτές, θα μπορέσουν να ανακτήσουν τις κανονικές δραστηριότητές τους, χωρίς αυτές να πρέπει να θεωρούνται επείγουσες. Η επόμενη φάση ξεκινάει στις 11 Μαΐου και υπό τον όρο ότι δεν θα υπάρξει κάποια αρνητική εξέλιξη στην πορεία της πανδημίας, θα ανοίξουν τα δημοτικά σχολεία και όλα τα υπόλοιπα καταστήματα. Τέλος, στις 8 Ιουνίου έχει προγραμματιστεί η επαναλειτουργία των μεγαλύτερων τάξεων και των πανεπιστημίων, αλλά και των μουσείων και των ζωολογικών κήπων.
Στη Δανία, όπου ήδη έχουν επιστρέψει στα θρανία οι μικρότερης ηλικίας μαθητές, λειτουργούν από αυτήν την εβδομάδα τα κομμωτήρια, οι φυσιοθεραπευτές, οι οδοντίατροι, τα… «τατουατζίδικα» και οι σχολές οδήγησης. Σε όλα αυτά τα καταστήματα και ιατρεία τηρούνται οι κανόνες της απόστασης, έχουν απομακρυνθεί τα περιοδικά από τις αίθουσες αναμονής και καλούνται τόσο οι πελάτες όσο και οι ιδιοκτήτες τους να πλένουν τα χέρια τους επιτόπου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Δανία ήταν από τις πρώτες χώρες που εφάρμοσαν το «λοκντάουν», όπως και η Αυστρία.
Στην Αυστρία
Στις 6 Απριλίου ο καγκελάριος της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, είχε προαναγγείλει ότι η ανάσταση θα έρθει μετά το Πάσχα, εννοώντας την επιστροφή της χώρας στην ομαλότητα. Πράγματι, από την προηγούμενη εβδομάδα άρχισαν να λειτουργούν τα μικρά καταστήματα και τα είδη κηπουρικής, ενώ μετά την Πρωτομαγιά το μέτρο θα επεκταθεί σε εμπορικά κέντρα, μεγάλα μαγαζιά και κομμωτήρια.
Πάντως, η γενικότερη τάση στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων και των δύο χωρών που επλήγησαν περισσότερο, της Ιταλίας και της Ισπανίας, είναι κάποιου είδους απόπειρα επιστροφής στην κανονικότητα. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε ανακοίνωσε ότι η έξοδος της χώρας από την καραντίνα θα ξεκινήσει στις 4 Μαΐου, ενώ η Μαδρίτη έδωσε μικρή παράταση στο «λοκντάουν» μέχρι τα μέσα του επόμενου μήνα.
Πάντως, από αύριο θα μπορούν πλέον τα παιδιά κάτων των 14 ετών, συνοδευόμενα από τους γονείς τους, να πηγαίνουν ώς το σούπερ μάρκετ ή το φαρμακείο στην Ισπανία, κάτι που απαγορευόταν ώς σήμερα σε μία από τις σκληρότερες εκδοχές περιοριστικών μέτρων στον κόσμο.
Στη Νορβηγία η κυβέρνηση άνοιξε εκ νέου τα νηπιαγωγεία αυτήν την εβδομάδα μετά ένα μήνα, ενώ και οι μεγαλύτερες τάξεις αναμένεται να ξανανοίξουν πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Για να αποτρέψει, μάλιστα, την προοπτική νέας έξαρσης η σκανδιναβική χώρα ακολούθησε το παράδειγμα της Νότιας Κορέας και της Σιγκαπούρης εγκαινιάζοντας μια εθελοντική εφαρμογή που ανιχνεύει τον κορωνοϊό. Πρόκειται για ένα app που προειδοποιεί τους χρήστες σε περίπτωση που έρθουν σε επαφή με κάποιον ύποπτο φορέα του ιού, αλλά και για εστίες μόλυνσης. Παρά τους φόβους για παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, πρόσφατη δημοσκόπηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πλειονότητα του πληθυσμού σκοπεύει να το χρησιμοποιήσει.
Διχασμένοι οι Βρετανοί
Στη Βρετανία, όπου η επιβολή μέτρων καθυστέρησε σημαντικά, αφού ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπόρις Τζόνσον, επέμενε μέχρι το παρά πέντε στην αμφιλεγόμενη θεωρία περί ανοσίας της αγέλης, η κυβέρνηση είναι διχασμένη: το ένα στρατόπεδο βιάζεται να προχωρήσει η επανεκκίνηση της οικονομίας, ακόμη και αν δεν έχει επιτευχθεί η αναχαίτιση του κορωνοϊού, ενώ το αντίπαλο προειδοποιεί ότι όσο δεν γίνονται μαζικά τεστ και ιχνηλάτηση των κρουσμάτων οποιαδήποτε χαλάρωση είναι εξαιρετικά ριψοκίνδυνη.
Τα κριτήρια που έχουν τεθεί για την έξοδο από την καραντίνα είναι η διασφάλιση ότι το εθνικό σύστημα υγείας της χώρας (NHS) έχει επαρκείς κλίνες στις μονάδες εντατικής θεραπείας, η σταθερή ημερήσια μείωση θανάτων και κρουσμάτων, η ύπαρξη προστατευτικού εξοπλισμού για νοσηλευτές και γιατρούς και η μαζική διενέργεια τεστ.
Σε αντίθετη περίπτωση, είναι πιθανό ένα δεύτερο κύμα, το οποίο θα γονατίσει το πολύπαθο NHS. Tέλος, προβληματισμό προκαλεί η δυσαρμονία της ακολουθούμενης στρατηγικής του Λoνδίνου και της Σκωτίας, καθώς η ελεύθερη μετακίνηση πολιτών θα μπορούσε να επιβαρύνει τις κοινότητες, ειδικά εκείνες που ζουν κοντά στα σύνορα.