ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τις διαφορετικές προσεγγίσεις των κρατών-μελών στο ευαίσθητο ζήτημα της καταπολέμησης του εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας ανέδειξαν οι διαβουλεύσεις για την κοινή δήλωση, την οποία εξέδωσαν χθες οι υπουργοί Εσωτερικών της Ενωσης, για τα ζητήματα αυτά. Στην κοινή δήλωση –στην επέτειο της πολύνεκρης τρομοκρατικής επίθεσης στο Μπατακλάν το 2015– αναφέρεται ότι: «Πρέπει να προστατεύσουμε τον πληθυσμό της Ευρώπης από την εργαλειοποίηση ή την αναπροσαρμογή θρησκευτικών παραδόσεων για εξτρεμιστικούς σκοπούς, και από εξτρεμιστικές ερμηνείες που οδηγούν στη βία […] Ωστόσο η μάχη κατά του εξτρεμισμού δεν μπορεί να οδηγεί σε αποκλεισμούς και στιγματισμό θρησκευτικών ομάδων».
Η τελική διατύπωση περιλαμβάνει μόνο μία αναφορά στο Ισλάμ (στην «ισλαμιστική επίθεση» κατά του Σαμουέλ Πατί) – έναντι 15 του αρχικού προσχεδίου, γαλλικής εμπνεύσεως, που κυκλοφόρησε πριν από περίπου μία εβδομάδα. Στο αρχικό προσχέδιο, σύμφωνα με το Bloomberg, σημειωνόταν ότι «πρέπει να προστατεύσουμε τους πολίτες της Ευρώπης από τον ισλαμισμό» και τα κράτη-μέλη καλούσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει την κατάρτιση των ιμάμηδων που κηρύττουν εντός της Ε.Ε. ώστε τα κηρύγματά τους να «συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά θεμελιώδη δικαιώματα και αξίες» (η αναφορά στους ιμάμηδες απαλείφθηκε κι αυτή στην τελική δήλωση).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και κράτη-μέλη όπως η Ολλανδία η Σουηδία και η Ισπανία, επέμειναν στις αλλαγές, ώστε να μη δημιουργηθεί η αίσθηση ότι η Ε.Ε. στρέφεται κατά των μουσουλμάνων ή ότι το ακραίο Ισλάμ είναι η μόνη πηγή βίαιου εξτρεμισμού. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο ειδικά ο Εμανουέλ Μακρόν συνέδεσε τις προηγούμενες ημέρες τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ζώνης Σένγκεν με την τρομοκρατία προκάλεσε την αντίδραση χωρών του Νότου.
Στην τελική μορφή της κοινής δήλωσης έχουν απαλειφθεί επίσης οι αναφορές στη λήψη μέτρων κατά μεταναστών που αρνούνται να ενσωματωθούν στις κοινωνίες των κρατών-μελών, ενώ η φρασεολογία σχετικά με τη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές αξίες είναι πιο ήπια. Εχει προστεθεί ωστόσο η αναφορά ότι «η ανεπιθύμητη ξένη επιρροή επί εθνικών πολιτικών και θρησκευτικών οργανώσεων μέσω αδιαφανούς χρηματοδότησης πρέπει να περιοριστεί» – ζήτημα στο οποίο έχει εστιάσει ιδιαίτερα ο κ. Μακρόν και αφορά, μεταξύ άλλων, την Τουρκία.
Το πρακτορείο Bloomberg επισημαίνει ωστόσο τον κίνδυνο σκλήρυνσης της ευρωπαϊκής πολιτικής, παρά την προσπάθεια να κρατηθούν οι ισορροπίες στο κείμενο. Είναι ορατή η απειλή «στιγματισμού εκατομμυρίων μουσουλμάνων στην Ευρώπη και εκατομμυρίων μεταναστών που βοήθησαν στην οικοδόμηση της οικονομίας της Ενωσης ως δυνάμει τρομοκρατών». Το ζήτημα αναμένεται να επανέλθει τον επόμενο μήνα στις διαβουλεύσεις των αρμοδίων υπουργών και των Ευρωπαίων ηγετών.