Μια αίσθηση ανακούφισης απλώθηκε στις ΗΠΑ μετά τις ανακοινώσεις των πρώτων ονομάτων που θα στελεχώσουν την κυβέρνηση του νικητή των εκλογών, Τζο Μπάιντεν. Οι άνθρωποι αυτοί θα μπορούσαν να πιάσουν δουλειά αμέσως, σχολίασαν πολιτικοί αναλυτές. Ξέρουν πού βρίσκεται κάθε χώρα (κάτι που δεν ήταν πάντα ξεκάθαρο με τους προκατόχους τους στο επιτελείο Τραμπ), ποια είναι τα καθήκοντά τους, μιλούν ξένες γλώσσες και διαθέτουν ήδη κυβερνητική εμπειρία, αφού η συντριπτική πλειονότητα έχει θητεύσει σε αντίστοιχα πόστα επί προεδρίας Ομπάμα. Παράλληλα, είναι μια ακτινογραφία της αμερικανικής κοινωνίας: πολλές γυναίκες, μαύροι και ισπανόφωνοι αποτελούν έναν ύμνο στη διαφορετικότητα, σε αντίθεση με τους πολλούς λευκούς, μεσήλικες και προνομιούχους άνδρες που κυριαρχούσαν στην κυβέρνηση Τραμπ.
O Aντονι Μπλίνκεν είναι γαλλόφωνος, ευρωπαϊστής με Εβραίους γονείς και πατριό επιζήσαντα του Ολοκαυτώματος. H 74χρονη μελλοντική (υπό τον όρο ότι θα επικυρωθεί) υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν έχει σπάσει πολλές γυάλινες οροφές, με αποκορύφωμα την ηγεσία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) επί Ομπάμα. Η Αβριλ Χέινς, πρώην αναπληρώτρια διευθύντρια της CIA, η οποία επίσης έχει πολλές πρωτιές στο ενεργητικό της, θα είναι η πρώτη γυναίκα επικεφαλής των Μυστικών Υπηρεσιών, εάν εγκριθεί η πρόταση του νικητή των εκλογών.
Ο Αλεχάντρο Μαγιόρκας, υποψήφιος υπουργός Εσωτερικών, είναι Αμερικανός κουβανικής καταγωγής, ο πρώτος ισπανόφωνος που προορίζεται για το πόστο, το οποίο έως τώρα είναι συνυφασμένο με τις διώξεις μεταναστών και όχι με την παροχή ευκαιριών σε ανθρώπους με μεταναστευτικό υπόβαθρο. H Αφροαμερικανίδα Λίντα Τόμας Γκρίνφιλντ, η οποία είναι πιθανό να αναλάβει την εκπροσώπηση των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, μεγάλωσε στη Λουιζιάνα, σε μια αποκλεισμένη πόλη, την οποία επισκεπτόταν συστηματικά η ρατσιστική οργάνωση Κου Κλουξ Κλαν τα Σαββατοκύριακα για να πυρπολήσει ένα σταυρό στην αυλή κάποιου κατοίκου, όπως αφηγήθηκε σε πρόσφατη ομιλία της στο TED. Κανείς από τους δύο γονείς της δεν αποφοίτησε από το γυμνάσιο. Στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας, στις αρχές του ’70, βρέθηκε σε ένα εχθρικό περιβάλλον, όπου αντιμετώπισε τον απροκάλυπτο ρατσισμό. Παρά τη μακρά θητεία της στη διπλωματία σε πολλές αφρικανικές χώρες, αλλά και στη Γενεύη και στο Πακιστάν, η Γκρίνφιλντ απομακρύνθηκε μόλις ανέλαβε την προεδρία ο Τραμπ – κάτι που από εδώ και πέρα αποτέλεσε μάλλον παράσημο.
Με δεδομένη τη μακρά παράδοση «pale, male and Yale» (λευκός, άνδρας και απόφοιτος του Γέιλ) στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η επαναφορά της, και μάλιστα στην καίρια θέση της αντιπροσώπου της χώρας στα Ηνωμένα Εθνη, προκάλεσε ενθουσιασμό από τους υποστηρικτές της διαφορετικότητας στην Ουάσιγκτον.
Ομπάμα και Μέση Ανατολή
Αναλυτές σημειώνουν πάντως ότι το 2016, η τελευταία χρονιά που περίπου η ίδια ομάδα βρισκόταν στην εξουσία, ήταν ένας εφιάλτης για τη Μέση Ανατολή. Εχοντας πάρει το μάθημά της στο Ιράκ, όπου η καθεστωτική αλλαγή και η προσπάθεια οικοδόμησης του έθνους απέτυχαν, η κυβέρνηση Ομπάμα προσπάθησε να υποστηρίξει τους αντάρτες στη Λιβύη εξοπλίζοντάς τους, ενώ στη Συρία απλώς επένδυσε στους Κούρδους για την αναχαίτιση του Ισλαμικού Κράτους. Οι δύο χώρες εξακολουθούν να είναι βυθισμένες στο χάος, παρά τη συρρίκνωση του Ισλαμικού Κράτους. Οι αριστεροί στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος επιρρίπτουν έτσι ευθύνες στο επιτελείο της εξωτερικής πολιτικής του Ομπάμα όχι μόνο για το χάος στη Μέση Ανατολή, αλλά και για την κλιμάκωση της τρομοκρατίας στην Ευρώπη, καθώς και το μεταναστευτικό κύμα προς τη Γηραιά Ηπειρο, που συνδυαστικά οδήγησαν στην έξαρση του λαϊκισμού και της ξενοφοβίας. Και αν το deja vu προκαλεί απλώς μιαν υφέρπουσα δυσαρέσκεια, οι πρώτοι τριγμοί στο εσωτερικό του κόμματος δεν άργησαν να φανούν και σε επιμέρους ζητήματα.
Αφορμή αποτέλεσαν οι πληροφορίες ότι ο Μπάιντεν σκέφτεται να αναθέσει κάποιον υπουργικό θώκο, όπως το υπουργείο Μεταφορών, στον πρώην προσωπάρχη του Ομπάμα, Ραμ Εμάνουελ. Η βουλευτής Αλεξάντρια Οκάζιο Κορτές από τη Νέα Υόρκη, μία από τις πιο αριστερές φωνές στις τάξεις του κόμματος, δήλωσε στους New York Times ότι αν ο Μπάιντεν διορίσει τον Εμάνουελ θα είναι «ένα μήνυμα, μια εχθρική προσέγγιση στη βάση και στην προοδευτική πτέρυγα του κόμματος». Εκτοτε έχει τεθεί επικεφαλής της εκστρατείας κατά της υπουργοποίησης του πρώην δημάρχου του Σικάγου, ο οποίος κατηγορείται ότι το 2014 είχε συγκαλύψει τη δολοφονία ενός μαύρου εφήβου από αστυνομικό. Η αρθρογράφος της Boston Globe, Ρενέ Γκρέιχαμ, έγραψε σε άρθρο της με τίτλο «Ο Ραμ Εμάνουελ δεν αξίζει μία θέση στην κυβέρνηση του Μπάιντεν»: «Πώς θα κυβερνήσει ο Μπάιντεν και τι θα θέσει ως προτεραιότητα μπορεί να διαβαστεί στις επιλογές που θα κάνει. Η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου είναι ένας πρόλογος στην προεδρία και ενώ κάθε επιλογή είναι αδύνατον να ικανοποιήσει τους πάντες, πρέπει τουλάχιστον να αποφευχθεί η αποξένωση της πιστής μερίδας της εκλογικής του βάσης». Στο μεταξύ, το Daily Beast αποκάλυψε αυτήν την εβδομάδα ότι ο Μπάιντεν σκέφτεται τον Μάικλ Μορέλ ως δυνάμει διευθυντή της CIA, προκαλώντας εξίσου σφοδρές αντιδράσεις, λόγω καταγγελιών ότι στο παρελθόν είχε δικαιολογήσει παράνομες πρακτικές, όπως βασανιστήρια εκ μέρους μελών της υπηρεσίας.
Ειδικότερα, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής του Ορεγκον, Ρον Ουάιντεν, προειδοποίησε σε συνέντευξή του στο CNN ότι ουδείς απολογητής των βασανιστηρίων μπορεί να επικυρωθεί ως διευθυντής της CIA. Eίναι μια πολύ κακή αρχή, κατέληξε. Ο γερουσιαστής αναφερόταν σε δηλώσεις του Μορέλ, ο οποίος χρημάτισε αναπληρωτής διευθυντής της CIA επί Ομπάμα, ότι οι «ενισχυμένες ανακρίσεις» –ευφημισμός για τη διάπραξη βασανιστηρίων στους κατηγορουμένους για τρομοκρατία με στόχο να εκμαιευθούν πληροφορίες– είναι αποτελεσματικές και ηθικές. Λιγότερο σκληρές δηλώσεις από τον πρώην διευθυντή Τζον Μπρέναν και τη σημερινή διευθύντρια, Τζίνα Χάσπελ, είχαν προκαλέσει κατακραυγή, υπενθύμισε ο γερουσιαστής.
Η Αμερική που επέστρεψε
Εξωστρεφές, ορθολογικό, προσανατολισμένο στους συμμάχους της και στη διεθνή πολιτική σκηνή. Αυτό θα είναι το νέο διεθνές πρόσωπο της Αμερικής στη μετά Τραμπ εποχή όπως σκιαγραφείται μέσα από τις πρώτες επιλογές του Τζο Μπάιντεν στον τομέα της διπλωματίας και της ασφάλειας. Πολλοί είναι εκείνοι, όμως, που θεωρούν ότι θα είναι αργή και βασανιστική η διαδικασία μετάβασης από τις ΗΠΑ του «Make America great again» (Να κάνουμε την Αμερική ξανά σπουδαία), του εθνικισμού, της εσωστρέφειας και της μονομερούς δράσης στην «Αμερική που επέστρεψε», όπως διακήρυξε αυτήν την εβδομάδα ο Μπάιντεν. Στην κορυφή της ατζέντας της νέας κυβέρνησης βρίσκεται η επανένταξη σε οργανισμούς, συμμαχίες και συμφωνίες, τις οποίες είτε είχε εγκαταλείψει είτε υπονομεύσει ο απερχόμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Ετσι, το επιτελείο του Μπάιντεν θα κληθεί να επαναφέρει τις ΗΠΑ στη συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή και να διατηρήσει τη χώρα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Παράλληλα, θα επιχειρήσει να αναθεωρήσει την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, να ενισχύσει τις σχέσεις μέσα στο ΝΑΤΟ και να επιζητήσει εμπορικές συμφωνίες για να αντισταθμίσει την αυξανόμενη κινεζική επιρροή. Ιδίως η επιλογή Μπλίνκεν υπογραμμίζει τη σημασία που δίνει ο νικητής των εκλογών στη γεφύρωση των διατλαντικών σχέσεων μετά την τραυματική θητεία Τραμπ. Γαλλόφωνος και γαλλοτραφής, ο νέος υπουργός Εξωτερικών καταφέρθηκε πρόσφατα κατά της αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων από τη Γερμανία, «μια κίνηση ανεγκέφαλη, εχθρική και ομολογία ήττας από στρατηγική άποψη, που αποδυναμώνει το ΝΑΤΟ, βοηθάει τον Βλαντιμίρ Πούτιν και βλάπτει τη Γερμανία, τον σημαντικότερο σύμμαχό μας στην Ευρώπη»