Τον Τζον Μπατίστ τον έχουμε συνηθίσει να υπογραμμίζει μουσικά τα αστεία του Στίβεν Κολμπέρτ, παίζοντας μερικές νότες στο πιάνο του κάθε φορά που ο κωμικός – τηλεπαρουσιαστής ξεδιπλώνει το δηκτικό χιούμορ του. Ο βραβευμένος με Γκράμι μουσικός από τη Λουιζιάνα, την πρώην γαλλική αποικία που πωλήθηκε στις ΗΠΑ τo 1803, ήταν αυτός που ανέλαβε το ψυχαγωγικό μέρος του επίσημου δείπνου προς τιμήν του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη το βράδυ. Τα τυριά ήταν αμερικανικά, άφθονο blue cheese από το Ορεγκον και ο αφρώδης οίνος προτιμήθηκε της αυθεντικής σαμπάνιας, κάτι που σχολιάστηκε ευρέως από τον διεθνή Τύπο, αφού θεωρήθηκε προσβολή για τη γαλλική παράδοση στον τομέα. Ολα αυτά είναι επουσιώδεις, πλην συμβολικές, λεπτομέρειες, κατάλληλες για τις παραπολιτικές στήλες των εφημερίδων, αν αναλογιστεί κανείς το πολύ σοβαρό διακύβευμα που βρέθηκε στην κορυφή της συνάντησης του Μακρόν με τον Αμερικανό ομόλογό του: την απειλή να προκληθεί χάσμα στις σχέσεις ΗΠΑ – Ε.Ε.
Αφορμή είναι το κοινωνικό πακέτο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ενεργειακή ασφάλεια, το επονομαζόμενο νομοσχέδιο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) ύψους 370 δισ. δολαρίων, που ψηφίστηκε στις ΗΠΑ και προβλέπει επιδοτήσεις για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μπαταρίες και σχέδια ανανεώσιμων πηγών «Made in USA». Η Ευρώπη ήταν μεν εξοικειωμένη με τον αμερικανικό προστατευτισμό επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, παρόμοια πολιτική από τον διάδοχό του όμως ξενίζει τις μεγάλες πρωτεύουσες της Γηραιάς Ηπείρου. Ο βασικός φόβος είναι πως οι ενισχύσεις αυτές λειτουργούν εις βάρος ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. «Δεν μπορούμε να καθόμαστε να κοιτάμε πώς μας κάνουν οικονομικό κεφαλοκλείδωμα. Εδώ διεξάγεται ένας ανταγωνισμός για το μέλλον», ήταν το σχόλιο του αντικαγκελαρίου της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ.
Και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανησυχούν πως πολλές τεχνολογίες αιχμής και καινοτόμοι τομείς είναι έτοιμοι να μεταφερθούν στις ΗΠΑ, επειδή η χρηματοδότηση είναι ευνοϊκότερη από την Ευρώπη. Η Ευρώπη οφείλει να αμυνθεί, συμφωνούν όλοι στις Βρυξέλλες. Η ανάγκη για μια ευρωπαϊκή αντεπίθεση έχει μάλιστα γεφυρώσει τις διαφορές Παρισιού – Βερολίνου και ο Μακρόν εκπροσώπησε ολόκληρη την Ε.Ε. αυτήν την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον. Μετά την πρόσφατη δημόσια αντιπαράθεση Σολτς – Μακρόν, κυρίως λόγω της αντίθεσης του Βερολίνου στην επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, οι επικεφαλής των μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρωζώνης βρέθηκαν να συμφωνούν ότι πρέπει να αναχαιτίσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό εκ μέρους των ΗΠΑ.
Tο αμερικανικό νομοσχέδιο, ύψους 370 δισ. δολαρίων, που επιδοτεί τα αμερικανικά προϊόντα, ζημιώνει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Το σχέδιο Μπάιντεν έχει εξοργίσει την Ευρώπη σε μια κρίσιμη στιγμή, κατά την οποία οι ΗΠΑ προσπαθούν να διατηρήσουν τους δυτικούς συμμάχους εναρμονισμένους στον ρωσικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Η «Made in Αmerica» στρατηγική της Ουάσιγκτον υπονομεύει την πολυπόθητη ενότητα. Παρά τις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου να κατευνάσει τον Γάλλο ομόλογό του, το πακέτο δεν είναι δυνατόν να αλλάξει. Ανώτατοι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν να πείσουν τους Ευρωπαίους ότι το νομοσχέδιο στρέφεται κυρίως κατά της Κίνας και της εξάρτησης από το Πεκίνο για την εξασφάλιση ορυκτών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή μπαταριών και μακροπρόθεσμα θα ευνοήσει τους συμμάχους των ΗΠΑ. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διεκδικούν κάποια τροποποίηση του νόμου που θα διασφαλίζει στους κατασκευαστές της Ε.Ε. ανάλογα προνόμια με τους παραγωγούς του Καναδά και του Μεξικού, τα προϊόντα των οποίων δικαιούνται φοροαπαλλαγές. Ο Μπάιντεν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών αυτήν την εβδομάδα, αν και στελέχη ευρωπαϊκών επιχειρήσεων διατείνονται πως αυτές οι συζητήσεις θα έπρεπε να έχουν γίνει πριν από τη θέσπιση του νόμου.
Η κρίση στη σχέση ΗΠΑ – Γαλλίας ξεκίνησε πριν από 14 μήνες μετά τη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Αυστραλίας για την πώληση πυρηνικών υποβρυχίων, που οδήγησε στη ματαίωση της πώλησης γαλλικών υποβρυχίων στην Αυστραλία και προκάλεσε διπλωματική ένταση μεταξύ Ουάσιγκτον και Παρισιού. Ο Μπάιντεν παραδέχθηκε στη συνέχεια ότι η διαχείριση της υπόθεσης των υποβρυχίων υπήρξε ατυχής. Ετσι σε μια αμοιβαία προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι, οι δύο πλευρές κατέφυγαν στο παρελθόν. Η γαλλική αντιπροσωπεία έκανε δώρο στον Μπάιντεν ένα φλιτζάνι Christofle, την εταιρεία που προμήθευε μεταξύ άλλων το κρουαζιερόπλοιο «Normandie», σε μια υπόμνηση της διατλαντικής σχέσης αφού το πρώτο ταξίδι του πλοίου προς τη Νέα Υόρκη ήταν ένας θρίαμβος της διεθνούς ναυσιπλοΐας, το 1935. Ο Μακρόν κρατούσε επίσης ένα δίσκο βινυλίου με το σάουντρακ της θρυλικής ταινίας του Κλοντ Λελούς «Ενας άνδρας και μια γυναίκα» (1966) με τον Ζαν-Λουί Τρεντινιάν και την Ανούκ Εμέ, ενώ ο ίδιος ο σκηνοθέτης ήταν μέλος της γαλλικής αποστολής.
Το Ουκρανικό
Υπάρχει πάντως κι ένα δεύτερο ζήτημα που διχάζει τους δύο άνδρες και είναι η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Μακρόν έχει εξαρχής διαμηνύσει ότι επιθυμεί ένα ταχύ διπλωματικό τέλος της σύρραξης. Ειδικά στην αρχή του πολέμου επιχείρησε να διαπραγματευτεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, χωρίς όμως οι φιλοδοξίες του για αποφυγή επέκτασης των εχθροπραξιών να ευοδωθούν. Ο ίδιος ο Πούτιν δεν φαίνεται διατεθειμένος να καθίσει, στην παρούσα φάση, στο τραπέζι του διαλόγου, ενώ οποιαδήποτε προσωρινή ανακωχή θεωρείται πως θα βοηθούσε τις ρωσικές δυνάμεις να ανασυνταχθούν. Ο Μπάιντεν έχει επανειλημμένως διακηρύξει ότι η έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών είναι εφικτή μόνον αν δώσει το μήνυμα το Κίεβο. Στο επίσημο δείπνο της Πέμπτης ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε ανοιχτός σε διάλογο με τον Ρώσο ομόλογό του, υπό τον όρο ότι και ο Βλαντιμίρ Πούτιν ενδιαφέρεται για ένα τέλος στον πόλεμο. «Μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει κάτι τέτοιο». Η Ουάσιγκτον έχει δεσμευθεί πως θα διαθέσει 53 δισ. δολάρια για την Ουκρανία, έχει συνδράμει στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων, ενώ αυτήν την εβδομάδα οι ΗΠΑ ενέκριναν 53 εκατ. δολάρια για την αποκατάσταση του δικτύου ηλεκτροδότησης της Ουκρανίας μετά τις ρωσικές επιδρομές που βύθισαν τη χώρα στο σκοτάδι και στο κρύο.