ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Υπόλογη για την αμφιλεγόμενη συμφωνία που πρόσφερε στην Τυνησία τον περασμένο Ιούλιο –ανάμεσα σε άλλα και για τη διαχείριση του μεταναστευτικού– είναι πλέον η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καθώς καλείται να απαντήσει αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλίσει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών από την Τύνιδα.
Μία ημέρα μάλιστα μετά την απόφαση των τυνησιακών αρχών να μην επιτρέψουν σε αντιπροσωπεία ευρωβουλευτών να εισέλθει στη χώρα –λόγω επικρίσεών τους προς το καθεστώς του προέδρου Καΐς Σαϊέντ–, σε χθεσινή επιστολή της προς την Κομισιόν η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια Εμιλι Ο’ Ράιλι διερωτάται εάν είχε καταρτιστεί έκθεση αξιολόγησης πριν από την υπογραφή «για τις συνέπειες που πιθανόν να έχει στα ανθρώπινα δικαιώματα το μνημόνιο συνεργασίας». Μέσω της επιστολής, εξάλλου, ζητάει είτε να δημοσιευθεί η έκθεση, εφόσον υπάρχει, είτε να δοθούν εξηγήσεις για τυχόν απουσία της.
Η συμφωνία, ή καλύτερα το «μνημόνιο συνεργασίας» –όπως διευκρίνισε εκπρόσωπος της Κομισιόν χθες στις Βρυξέλλες–, που υπεγράφη παρουσία της Φον ντερ Λάιεν και των πρωθυπουργών της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, είχε από την αρχή επικριθεί από ευρωβουλευτές τόσο για την αοριστία της σχετικά με το ύψος των χρημάτων όσο και, κυρίως, για τις αυταρχικές τάσεις του Τυνήσιου προέδρου Σαϊέντ και τις συστηματικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων μεταναστών στη χώρα.
Τα 150 εκατ. ευρώ
Εκπρόσωπος της Κομισιόν επιβεβαίωσε χθες ότι δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί τα συνολικά 150 εκατ. ευρώ που προβλέπει το μνημόνιο και που, όπως διευκρινίστηκε, δεν αφορούν μόνο τη διαχείριση του μεταναστευτικού και την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης μεταναστών, αλλά σειρά μεταρρυθμίσεων με στόχο να στηριχθεί μακροοικονομικά η Τυνησία, που απειλείται εδώ και καιρό με οικονομική κατάρρευση. Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει μάλιστα τις ανησυχίες, που εύλογα εκφράζει η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια, η ίδια εκπρόσωπος τόνισε ότι «εάν και δεν θέλω να προκαταλάβω την απάντηση που θα δώσουμε στην κ. Ο’ Ράιλι, οι συμφωνίες της Επιτροπής έχουν πάντα ρήτρες διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Τα ερωτήματα, πάντως, παραμένουν τόσο για τους σκοπούς μιας συμφωνίας με ένα καθεστώς που επιδίδεται σε απελάσεις μεταναστών στην έρημο των συνόρων με τη Λιβύη, κατηγορώντας τους ότι «επιχειρούν αλλοίωση του δημογραφικού» της Τυνησίας, όσο και για τα ποσά που είχαν αρχικά ακουστεί.
Υπό την πίεση της Ρώμης, που απαιτούσε εταιρική συμφωνία τύπου Αγκυρας – Ε.Ε., η πρόεδρος της Κομισιόν είχε τονίσει τον Ιούλιο ότι 900 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για μακροοικονομική βοήθεια μαζί με 150 εκατ. για τη στήριξη του προϋπολογισμού, χωρίς ωστόσο να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. Η ασαφής εν πολλοίς συμφωνία, την οποία η κ. Φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε πρόσφατα «πρότυπο» και για άλλες, δεν εξηγεί εξάλλου την ταύτιση της Κομισιόν με τον όρο «διάσωση» που χρησιμοποιούν οι τυνησιακές αρχές για επιχειρήσεις απέλασης. Στη σχετική ερώτηση δημοσιογράφων χθες για πρόσφατες δηλώσεις του επιτρόπου Ολιβερ Βάρχελι περί «διάσωσης 50.000 μεταναστών» από την Τυνησία, σαφής απάντηση δεν δόθηκε.