Σε ενδεχόμενη χερσαία επιχείρηση οι ισραηλινές δυνάμεις δεν θα βρουν ούτε την ηγεσία της Χαμάς ούτε τους ομήρους, λέει στην «Κ» ο Εντουαρντ Λούτβακ, Αμερικανός συγγραφέας, γνωστός για τα έργα του στη στρατιωτική ιστορία και στις διεθνείς σχέσεις. Σε ηλικία 26 ετών έγραψε το μπεστ σέλερ «Το εγχειρίδιο του καλού πραξικοπηματία», το οποίο έχει μεταφραστεί στα κινεζικά, στα ρωσικά και σε δέκα άλλες γλώσσες και διδάσκεται στις σχολές πολέμου όλου του κόσμου. Ο Τζον Λε Καρέ, ο σημαντικότερος Βρετανός συγγραφέας κατασκοπευτικών μυθιστορημάτων, είχε πλέξει το εγκώμιο του βιβλίου όταν κυκλοφόρησε και ο ιστορικός Ερικ Χόμπσμπαουμ είχε παρομοιάσει τον Λούτβακ με τον Μακιαβέλι. Γόνος εβραϊκής οικογένειας από τη Ρουμανία, μεγάλωσε στη Σικελία και στη Βρετανία, ενώ τώρα ζει σε ένα ράντσο στο Μέριλαντ. Εχει υπηρετήσει στον βρετανικό στρατό, στη συνέχεια, το 1967, ως εθελοντής στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) κι έχει διατελέσει σύμβουλος σε θέματα ασφαλείας του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν, αλλά και πολλών ισχυρών ηγετών του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένου του Δαλάι Λάμα. «Είναι φιγούρα βγαλμένη από ταινία του Βέρνερ Χέρτσογκ», είχε πει κάποτε ένας φίλος του. Κι ο ίδιος έχει αποφασίσει να μη γράψει ποτέ την αυτοβιογραφία του, «επειδή ουδείς θα πιστέψει λέξη».
– Ποιος ήταν τελικά ο στόχος της Χαμάς;
– Στα 130 χρόνια συγκρούσεων από την εγκατάσταση των Εβραίων στην περιοχή, οι Παλαιστίνιοι ουδέποτε σκότωσαν εσκεμμένα Εβραιόπουλα. Είναι η πρώτη φορά που μπήκαν μέσα σε σπίτια στο κιμπούτς και σκότωσαν παιδιά, όλων των ηλικιών. Η Χαμάς είναι, λοιπόν, διαφορετική. Αντιτίθεται στον παλαιστινιακό εθνικισμό, είναι δηλαδή ίδια με το Ισλαμικό Κράτος, αφού μόνο ένα κράτος, το ισλαμικό, είναι νόμιμο κατά τη γνώμη της. Ολα τα υπόλοιπα κράτη διαιρούν το Ισλάμ, υπονομεύουν την ενότητά του, είναι προδοτικά και πρέπει να καταστραφούν.
Το ίδιο ισχύει και για τους Σιίτες της Χεζμπολάχ, τους οποίους η σουνιτική Χαμάς θεωρεί αιρετικούς. Γι’ αυτό δεν πρόκειται η σιιτική οργάνωση του Λιβάνου να βοηθήσει τη Χαμάς. Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα είναι παραδοσιακός πολιτικός ηγέτης, νοιάζεται. Εχει οπαδούς στον νότιο Λίβανο, από την άλλη πλευρά των συνόρων στα βόρεια του Ισραήλ, και δεν θέλει να σκοτωθούν. Την περασμένη φορά, το 2006, ο Νασράλα είχε πει πως αν γνώριζε εκ των προτέρων πόση καταστροφή θα προκαλούσε η σύγκρουση με το Ισραήλ, δεν θα ξεκινούσε ποτέ τον πόλεμο.
– Και το Ιράν είναι σιιτικό, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι βοήθησε τη Χαμάς με κάποιο τρόπο.
– Από στρατηγική και πολιτική άποψη, ναι, είναι σύμμαχος της Χαμάς, αλλά πρόκειται για μια κίνηση τακτικισμού, μια συμμαχία με τον διάβολο. Τους ενώνει το μέτωπο κατά του Ισραήλ. Το Ιράν χρηματοδότησε τη Χαμάς. Δεν είναι τυχαίο όμως ότι Ιρανοί σε αγώνα ποδοσφαίρου τάχθηκαν πρόσφατα κατά της Παλαιστίνης και ζήτησαν την αποκαθήλωση της παλαιστινιακής σημαίας, επειδή ξέρουν πόσα χρήματα κατευθύνονται στη Χαμάς κι αυτό τους δυσαρεστεί.
– Kαι οι ρουκέτες και τα drones είναι ιρανικά;
– Οχι, όλα αυτά είναι αυτοσχέδια, πολύ απλοί μηχανισμοί που κατασκευάζονται μέσα στη Γάζα από εφήβους στις πίσω αυλές των σπιτιών. Οι Ιρανοί επιχείρησαν αρκετές φορές να μεταφέρουν λαθραία οπλισμό μέσω Μεσογείου, αλλά το 99% αυτών των φορτίων αναχαιτίστηκε αμέσως από τους Ισραηλινούς.
– Πώς φτάσαμε έως εδώ; Τι λέτε για την παταγώδη αποτυχία των IDF;
– Εγραψα ένα άρθρο γι’ αυτό το θέμα, στο περιοδικό Τablet. Τους τελευταίους μήνες η Χαμάς αρνήθηκε να συμπράξει με την πολύ μικρότερη οργάνωση Ισλαμική Τζιχάντ στην εκτόξευση ρουκετών κατά του Ισραήλ. Ετσι, οι Ισραηλινοί ηγέτες πείστηκαν ότι επιτέλους η Χαμάς προέταξε την ευημερία των Παλαιστινίων. Σε ανταμοιβή γι’ αυτήν την ντε φάκτο εκεχειρία το Ισραήλ επέτρεψε σε χιλιάδες κατοίκους της Γάζας να εργαστούν, εξέδωσε 17.000 και μετά 20.000 άδειες εργασίας. Το εισόδημα αυτό θα άλλαζε τη ζωή 100.000 οικογενειών, ανοίγοντας τον δρόμο για μια περίοδο ηρεμίας στο Ισραήλ και ευημερίας στη Γάζα. Οι κάτοικοι της Γάζας υιοθέτησαν το μέτρο με ενθουσιασμό, δεν ήθελαν αυτόν τον πόλεμο. Ακριβώς αντίθετη είναι η επιδίωξη της Χαμάς, η οποία ήρθε μεν στην εξουσία με εκλογές το 2007, αλλά έκτοτε οποιοσδήποτε ζητήσει νέες εκλογές δολοφονείται με το πρόσχημα ότι είναι κατάσκοπος του Ισραήλ.
Για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων της Τουρκίας η επανεκλογή Ερντογάν ήταν μια τραγωδία. Δεν θα γίνει ποτέ αξιόπιστος σύμμαχος της Ουάσιγκτον.
– Πιστεύετε ότι υπήρξε μια υπεραισιοδοξία εκ μέρους του Ισραήλ για τις προθέσεις της Χαμάς;
– Πράγματι, η λάθος εκτίμηση του Ισραήλ για τις προθέσεις της οργάνωσης, ειδικά στον απόηχο των συμφωνιών με αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, περιόρισε τον βαθμό επαγρύπνησης. Παράλληλα η Χαμάς «τάιζε» τους πληροφοριοδότες του Ισραήλ «αξιόπιστες» πληροφορίες για την ανταγωνιστική της Τζιχάντ, που επέτρεπαν στους Ισραηλινούς να καταστρέφουν ρουκέτες προτού καν εκτοξευτούν εναντίον τους. Πρόκειται για τεχνική που δυσκολεύει τον εντοπισμό όσων πρακτόρων απασχολούν τον αντίπαλο με «σωστές» –υποτίθεται– πληροφορίες, προκειμένου εκείνος να σταματήσει να ψάχνει όσα δεν ξέρει.
– Το φιάσκο στον τομέα των πληροφοριών και της καθυστερημένης αντίδρασης των IDF οδήγησε στη μεγαλύτερη αιματοχυσία από το Ολοκαύτωμα, σημειώνουν πολλοί αναλυτές.
– Πάντως οι Ισραηλινοί πολίτες που βρέθηκαν νεκροί κοντά στη Λωρίδα της Γάζας είχαν αμυνθεί νωρίτερα. Εντοπίστηκαν 1.500 σοροί ανδρών της Χαμάς που δολοφονήθηκαν από κατοίκους της περιοχής. Αν και ήταν πολυπληθέστεροι οι εξτρεμιστές, προτού σκοτωθούν οι Ισραηλινοί κατάφεραν να εξουδετερώσουν 1.500 εξ αυτών. Πολλοί από τους νεκρούς Ισραηλινούς βρέθηκαν με το όπλο στο χέρι. Προτού δηλαδή διεισδύσουν και καταλάβουν τα χωριά αυτά οι άνδρες της Χαμάς, οι χωρικοί αμύνθηκαν.
– Πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί μια χερσαία επιχείρηση; Ποια θα είναι τα βασικά προβλήματα; Τι γίνεται με τους ομήρους;
– Αν οι Ισραηλινοί εισβάλουν στη Γάζα, που μοιάζει πιθανό (σ.σ. η συζήτηση με τον κ. Λούτβακ έγινε την περασμένη Πέμπτη), ο κόσμος θα διαπιστώσει ότι έχουν τα μέσα να περιορίσουν σε ελάχιστες τις απώλειες στις τάξεις του στρατού τους. Δεν θα το κάνουν με άρματα μάχης σαν αυτά που χρησιμοποιούν οι Ουκρανοί, αλλά με τανκς που είναι πολύ πιο προστατευμένα από τα γερμανικά Leopard ή τα αμερικανικά M1. Το πρόβλημα είναι ότι δεν θα βρουν ούτε τους ηγέτες της Χαμάς ούτε τους ομήρους. Ακόμη κι αν τους πλησιάσουν, εκείνοι που τους κρατούν θα τους εκτελέσουν. Ο μόνος λόγος για να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας είναι να βρουν αποθήκες εκρηκτικών, τα εργαστήρια κατασκευής και τα σημεία εκτόξευσης ρουκετών, καθώς και τις υπόγειες σήραγγες που επιτρέπουν τέτοιου είδους επιχειρήσεις.
– Πώς αξιολογείτε τα αλλεπάλληλα ξεσπάσματα του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν κατά του Ισραήλ και της Δύσης;
– Η εκλογική βάση του αποτελείται από φωνακλάδες μουσουλμάνους, για τους οποίους σημαντικό είναι ότι η Χαμάς είναι ισλαμική κι αυτό είναι το μόνο που τους ενδιαφέρει. Αντιμετωπίζουν τη σύγκρουση σαν ποδοσφαιρικό αγώνα. Ολοι όσοι δεν έχουν μουστάκι και χρησιμοποιούν αποσμητικό δεν τον ψηφίζουν. Για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων της Τουρκίας η επανεκλογή Ερντογάν ήταν μια τραγωδία. Ο Ερντογάν ουδέποτε μπορεί να γίνει αξιόπιστος σύμμαχος της Ουάσιγκτον, ακριβώς επειδή εκπροσωπεί το συγκεκριμένο κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας.
– Κι ο ρόλος της Ελλάδας στην τρέχουσα περιφερειακή κρίση;
– Ενας από τους λόγους που ο Ερντογάν προσπαθούσε να βελτιώσει τη σχέση του με το Ισραήλ είναι η νευρικότητα που προκαλεί στην Αγκυρα η στρατιωτική συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια. Οταν η Τουρκία άρχισε να εφευρίσκει το δικό της δίκαιο στη θάλασσα και να αμφισβητεί τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας και του Ισραήλ, το Τελ Αβίβ απείλησε ανοιχτά την Αγκυρα. Η Τουρκία ξέρει πως η ισραηλινή αεροπορία μπορεί να βυθίσει το τουρκικό ναυτικό σε… (σ.σ. το σκέφτεται λίγο) πέντε ώρες, αν συνυπολογίσουμε και τα πλοία της στη Μαύρη Θάλασσα. Χωρίς αυτά, σε λιγότερο από δύο ώρες. Επίσης οι Ισραηλινοί μπορούν να εντοπίσουν από αέρος τα τουρκικά υποβρύχια, γεγονός που η Αγκυρα γνωρίζει καλά. Οι Ισραηλινοί δεν πρόκειται φυσικά να συνδράμουν τους Ελληνες στέλνοντας π.χ. στρατεύματα στη Θράκη. Εχουν όμως προηγμένους δορυφόρους και θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν εύκολα με παροχή πληροφοριών. Γι’ αυτό ανησυχεί τόσο πολύ η Τουρκία για την ελληνοϊσραηλινή συνεργασία, κάποιες πτυχές της οποίας είναι ορατές, αν και οι περισσότερες δεν είναι.
