ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η οικονομία, το μεταναστευτικό και η Ουκρανία θα είναι τα βασικά θέματα της δεύτερης μέρας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που ξεκίνησε σήμερα στις 10.00 το πρωί (ώρα Ελλάδας) και αφού χθες κατέληξαν σε συμφωνία για τη λεκτική διατύπωση της παροχής βοήθειας προς τη Γάζα, αλλά και τη διεξαγωγή διεθνούς ειρηνευτικής διάσκεψης, ύστερα από πέντε ώρες διαπραγματεύσεων.
Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν σε «παύσεις» για τις ανθρωπιστικές ανάγκες και το άνοιγμα «ανθρωπιστικών διαδρόμων» για την παροχή βοήθειας προς τη Γάζα, αλλά απέρριψαν την πρόταση της Ισπανίας για «ανθρωπιστική εκεχειρία», που είχε μόνο τη στήριξη της Ιρλανδίας. Γερμανοί και Αυστριακοί προωθούσαν τον όρο «ανθρωπιστικά παράθυρα» αντί «ανθρωπιστικών παύσεων», προκειμένου ο όρος «παύση» να μην παραπέμπει σε εκεχειρία και να μην «αφαιρεί» από το Ισραήλ το δικαίωμα στην αυτοάμυνα.
Ειδικότερα, η παράγραφος 16 των συμπερασμάτων, στο κεφάλαιο που αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, αναφέρει ότι: «Tο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει τη σοβαρότατή του ανησυχία για την επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και καλεί για συνεχή, ταχεία, ασφαλή και απρόσκοπτη ανθρωπιστική πρόσβαση, και να φθάσει η βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη μέσω όλων των αναγκαίων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων ανθρωπιστικών διαδρόμων και παύσεων για ανθρωπιστικές ανάγκες».
Οι «27» συμφώνησαν παράλληλα με την πρόταση του Ισπανού πρωθυπουργού να διοργανωθεί μια διεθνής διάσκεψη για την ειρήνη «σύντομα». Η πρόταση –σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στο τέλος της χθεσινής συνεδρίασης– είχε κατατεθεί αρχικά στη διάσκεψη του Καΐρου, αλλά τότε οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν είχαν κατορθώσει να συμφωνήσουν σε κοινό κείμενο. Ο Σαρλ Μισέλ εμφανίστηκε πάντως ικανοποιημένος, καθώς όπως είπε υπήρξε τελικά χθες «ισχυρή ενότητα» εκ μέρους των Ευρωπαίων ηγετών.
Ωστόσο, λόγω του «βέτο» της Ουγγαρίας και πλέον και της Σλοβακίας σχετικά με την απόδοση 50 δισ. στην Ουκρανία από το πολυετές οικονομικό πλαίσιο (MFF) 2021-2027, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άφησε την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του προϋπολογισμού για το επόμενο προγραμματισμένο Συμβούλιο του Δεκεμβρίου.
Η αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού και κυρίως η απόφαση περί προτεραιοποίησης των κονδυλίων «διχάζει» τους «27». Τα κονδύλια έχουν ήδη εξαντληθεί λόγω της πανδημίας, του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και της αύξησης των επιτοκίων του κοινού δανεισμού της Ε.Ε. Η Κομισιόν έχει ήδη προτείνει 100 δισ. ευρώ συμπλήρωμα, ώστε να καλυφθεί το «κενό» με αύξηση του αποθεματικού κατά 67 δισ. και 33 δισ. σε δάνεια. Τα κράτη-μέλη έχουν ήδη δηλώσει στην Κομισιόν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί αυτός ο «φιλόδοξος» στόχος. Πλειοψηφικά τα κράτη-μέλη συμφωνούν να δοθούν 50 δισ. στην Ουκρανία έως το 2027 (17 δισ. μετρητά και 33 δισ. σε δάνεια), αλλά η Ουγγαρία συνεχίζει να «μπλοκάρει» το ποσό αυτό διεκδικώντας «ξεπάγωμα» των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς βρίσκεται σε σύγκρουση με τις Βρυξέλλες για το κράτος δικαίου.
Παρ’ όλα αυτά, οι 26 ηγέτες χθες το βράδυ κατόρθωσαν να εξηγήσουν τις δικές τους προτεραιότητες ενόψει της αναθεώρησης του προϋπολογισμού. Το μεταναστευτικό –όπως και για την Ελλάδα– αποτελεί βασική προτεραιότητα, με την Κομισιόν να προτείνει επιπρόσθετα 15 δισ.
Προσερχόμενος χθες στο Συμβούλιο ο πρωθυπουργός άλλωστε ανέφερε ότι «είμαστε απολύτως θετικοί στο να εκταμιευθούν 50 δισ. για τη στήριξη της Ουκρανίας, αλλά ταυτόχρονα ζητάμε μετ’ επιτάσεως να αυξηθούν οι πόροι για τη μετανάστευση». «Η Ελλάδα είναι χώρα πρώτης υποδοχής και χρειάζεται περισσότερη ευρωπαϊκή στήριξη για να αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό πρόβλημα. Αλλά ταυτόχρονα να αυξηθούν και οι πόροι για το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ενωσης», είπε χαρακτηριστικά, ενώ παράλληλα έθεσε και το θέμα των φυσικών καταστροφών.
Οπως τόνισε, «η Ελλάδα δοκιμάστηκε από φυσικές καταστροφές φέτος το καλοκαίρι και είναι απολύτως σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει διαθέσει επαρκείς πόρους για να μπορέσει να στηρίξει τις χώρες οι οποίες πλήττονται από την κλιματική κρίση. Γι’ αυτό και θα χρειαστεί μια ενίσχυση του προϋπολογισμού για να χρηματοδοτηθεί αυτό το Ταμείο».
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε χθες στη συνέντευξη Τύπου ότι αρκετά κράτη-μέλη θέλουν αύξηση κονδυλίων για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Ωστόσο, η συζήτηση για το θέμα αυτό αφορά και την παροχή 10 δισ. για την ανταγωνιστικότητα, αλλά και σχεδόν 20 δισ. για τις απρόβλεπτες επιβαρύνσεις της αύξησης των επιτοκίων του κοινού δανεισμού της Ε.Ε. Παρ’ όλα αυτά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εμφανίστηκε αισιόδοξη χθες το βράδυ. «Θα υπάρξει μείξη αναδιανομής και των εθνικών συνεισφορών», είπε χαρακτηριστικά.
Η σημερινή συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αφορά τις μακροοικονομικές εξελίξεις στη «σκιά» και των γεωπολιτικών «προκλήσεων» για την Ε.Ε., παρουσία της προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και του επικεφαλής του Eurogroup Πασκάλ Ντόναχιου. Το ενδιαφέρον είναι ότι στα σχετικά συμπεράσματα επιδιώκεται να προστεθεί παράγραφος που θα χαιρετίζει την πρόσφατη απόφαση από τον οίκο αξιολόγησης S&P για απόδοση επενδυτικής βαθμίδας στα ελληνικά ομόλογα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεχίσουν μετά τη συζήτηση για την Ουκρανία, αλλά και το μεταναστευτικό. Η συζήτηση για το κρίσιμο ζήτημα του μεταναστευτικού θα βασιστεί σε επιστολή που απέστειλε στους Ευρωπαίους ηγέτες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που άλλωστε αναμένεται να ενημερώσει για την πρόοδο σύναψης σχετικής συμφωνίας για το μεταναστευτικό με την Αίγυπτο, που θεωρείται χώρα «κλειδί», ειδικά εν μέσω της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Πάντως, λόγω των ενστάσεων Ουγγαρίας και Πολωνίας έναντι του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου δεν πρόκειται να υπάρξει παρά μια ασαφής αναφορά στο μεταναστευτικό στα κοινά συμπεράσματα.
