ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Αμηχανία» επικρατεί στις Βρυξέλλες για τις ιδιότυπες και εν πολλοίς αμφιλεγόμενες συμφωνίες που επιδιώκουν κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Eνωσης για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, κυρίως λόγω εσωτερικών πολιτικών πιέσεων ιδιαίτερα σε Ιταλία, Αυστρία και Γερμανία. Yστερα από το πρόσφατο «ναυάγιο» της συμφωνίας Ε.Ε. – Τυνησίας, οι δύο πρώτες χώρες επιχειρούν να «κοπιάρουν» την αμφιλεγόμενη συμφωνία μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ρουάντας, σύμφωνα με την οποία οι αιτούντες άσυλο θα μεταφέρονται από το βρετανικό έδαφος στην αφρικανική χώρα, ενώ θα εξετάζονται οι αιτήσεις τους. Στο πλαίσιο αυτό, η ακροδεξιά ιταλική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη Δευτέρα τη δημιουργία στην Αλβανία δύο κέντρων για τη διαχείριση παράτυπων μεταναστών, κάνοντας μάλιστα λόγο για «ιστορική συμφωνία» με τα Τίρανα.
Τα «χνάρια» του Λονδίνου επιχειρεί να ακολουθήσει και η Βιέννη, που υποδέχθηκε την περασμένη εβδομάδα τη Βρετανίδα υπουργό Εσωτερικών Σουέλα Μπρέιβερμαν, με τον Αυστριακό ομόλογό της Γκέρχαρντ Κάρνερ να ζητάει από την Ε.Ε. να ακολουθήσει το παράδειγμα της συμφωνίας Βρετανίας – Ρουάντας. Ενώ η συμφωνία αμφισβητείται από τα βρετανικά δικαστήρια και καμία απέλαση δεν έχει πραγματοποιηθεί, το Βερολίνο «φλερτάρει» με παρόμοιες ιδέες περί εξέτασης αιτήσεων ασύλου σε αφρικανικές χώρες. Υπό την πίεση της ανόδου της Ακροδεξιάς, ο Γερμανός καγκελάριος Oλαφ Σολτς συμφώνησε, πάντως, χθες, σε αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική και νέα χρηματοδότηση για τους πρόσφυγες με τους επικεφαλής των 16 ομόσπονδων κρατιδίων, την ώρα που στο Παρίσι η Γερουσία συνεχίζει να διαβουλεύεται επί ενός αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου του Εμανουέλ Μακρόν. Το νομοσχέδιο επιχειρεί να βελτιώσει την ασφάλεια της νόμιμης μετανάστευσης, ωστόσο, η Αριστερά καταγγέλλει ότι περισσότεροι μετανάστες θα απελαύνονται με αυστηροποίηση των κριτηρίων παραμονής τους.
Στη «σκιά» του πρόσφατου τρομοκρατικού χτυπήματος στις Βρυξέλλες με θύματα δύο Σουηδούς πολίτες από Τυνήσιο μετανάστη, που ζούσε παράνομα στο Βέλγιο, η Στοκχόλμη ζήτησε χθες μέσω επιστολής της στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και εφαρμογή αποτελεσματικής πολιτικής επιστροφών.
Στις Βρυξέλλες και ενώ η μεταρρύθμιση για τη μετανάστευση εισέρχεται στην τελική ευθεία, η Κομισιόν έδωσε «χλιαρές» απαντήσεις τόσο σε ό,τι αφορά τις προθέσεις της Βιέννης να ακολουθήσει το παράδειγμα της Βρετανίας, όσο και για τη συμφωνία Ιταλίας – Αλβανίας, την πρώτη του είδους για κράτος-μέλος της Ε.Ε. Για την Αυστρία, εκπρόσωπος της Επιτροπής αρκέστηκε να υπενθυμίσει πως «η νομοθεσία ασύλου της Ε.Ε. ισχύει μόνο για αιτήσεις στο έδαφος κράτους-μέλους», ενώ για την Ιταλία προειδοποίησε απλώς ότι πρέπει να συμμορφώνεται με το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο.
ΙΤΑΛΙΑ
Ιταλικά κέντρα υποδοχής στην Αλβανία
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ήταν «κεραυνός εν αιθρία» η συμφωνία που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα στη Ρώμη μεταξύ της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι και του Αλβανού ομολόγου της Εντι Ράμα. Είχαν προηγηθεί τρεις συναντήσεις και αντίστοιχες διαβουλεύσεις, με την τελευταία να λαμβάνει χώρα παρουσία και της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη Γρανάδα, στις αρχές Οκτωβρίου. Προφανώς μετά το «ναυάγιο» της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τυνησίας και υπό την ασφυκτική πίεση του ακροδεξιού κυβερνητικού της εταίρου Ματέο Σαλβίνι, η Τζόρτζια Μελόνι αποφάσισε να λάβει δραστικά μέτρα. Η συμφωνία, πάντως, αποτελεί την πρώτη του είδους της για κράτος-μέλος της Ε.Ε. και προβλέπει κατασκευή με έξοδα του ιταλικού κράτους δύο κέντρων υποδοχής στην Αλβανία για επεξεργασία αιτήσεων ασύλου μεταναστών, που διασώζονται στη Μεσόγειο από τις ιταλικές αρχές και που θα αποβιβάζονται στην αλβανική πόλη Σένγκιν. Τα εν λόγω κέντρα θα μπορούν να φιλοξενούν έως και 3.000 μετανάστες κάθε φορά, ενώ στόχος είναι η επεξεργασία 36.000 αιτήσεων ετησίως. Εγκυοι, παιδιά και ευάλωτα άτομα εξαιρούνται από το πρόγραμμα, που θα εφαρμοστεί την άνοιξη του 2024. Η δημιουργία κέντρων υπό ιταλική δικαιοδοσία εγείρει ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου της Ε.Ε. σε χώρα εκτός «μπλοκ», αν και υποψηφίου κράτους-μέλους.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Αυστηρότερα μέτρα υπό την πίεση της AfD
Υπό την πίεση των αυξανόμενων αφίξεων μεταναστών, αλλά κυρίως της αξιοσημείωτης ανόδου της ακροδεξιάς Εναλλακτικής της Γερμανίας (AfD) και εσωτερικών πιέσεων από τους Φιλελεύθερους, ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Σολτς αποφάσισε χθες αυστηρότερα μέτρα μεταναστευτικής πολιτικής και νέα χρηματοδότηση για τους πρόσφυγες, ύστερα από μαραθώνιες διαβουλεύσεις έως τα ξημερώματα της Τρίτης με τους επικεφαλής των 16 ομόσπονδων κρατιδίων. Ο Σολτς έκανε μάλιστα λόγο για «ιστορική στιγμή» για τη χώρα και «κοινό στόχο» αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης. Επί της ουσίας, η κυβέρνηση συμφώνησε να καταβάλει σε κρατίδια και δήμους, που έχουν επιβαρυνθεί από την άφιξη προσφύγων και μεταναστών, 7.500 ευρώ ανά πρόσφυγα από το 2024, αλλά και προκαταβολή 1,75 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του νέου έτους. Οι Αρχές θα εξοικονομήσουν περίπου 1 δισ. ευρώ από την περικοπή επιδομάτων για τους αιτούντες άσυλο, διπλασιάζοντας το χρονικό διάστημα μέχρι να λάβουν πλήρη κοινωνικά επιδόματα. Περίπου 250.000 άνθρωποι ζήτησαν άσυλο στη Γερμανία τους πρώτους εννέα μήνες του 2023, αριθμός αυξημένος κατά 73% σε σύγκριση με πέρυσι. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συμφώνησε επίσης να εξετάσει αν οι διαδικασίες ασύλου θα μπορούσαν να διεξάγονται εκτός Ε.Ε., παρότι ο Σολτς εμφανίστηκε επιφυλακτικός σχετικά με το αν αυτό είναι συνταγματικά δυνατό, ιδιαίτερα για ένα τόσο αμφιλεγόμενο ζήτημα.
ΓΑΛΛΙΑ
Κρίσιμο νομοσχέδιο για τον πρόεδρο Μακρόν
Μεταξύ σφύρας και άκμονος βρίσκεται ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που βάλλεται τόσο από την Αριστερά όσο και από τη Δεξιά με αφορμή το νέο νομοσχέδιο για το μεταναστευτικό που θα κρίνει εν πολλοίς και την τύχη του κόμματός του στις επικείμενες ευρωεκλογές, το οποίο δημοσκοπικά ασθμαίνει πίσω από την άκρα Δεξιά. Η διαδικασία έγκρισης του νομοσχεδίου άρχισε χθες στη Γερουσία, με την επόμενη «μάχη» να δίνεται τον Δεκέμβριο στην Εθνοσυνέλευση, όπου το φιλελεύθερο κόμμα του Μακρόν έχασε την πλειοψηφία των εδρών. Η κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την Ελιζαμπέτ Μπορν χρειάζεται οπωσδήποτε τις ψήφους των Ρεπουμπλικανών για την έγκριση του νομοσχεδίου, που προβλέπει επιτάχυνση των διαδικασιών απέλασης ξένων που εκλαμβάνονται ως «σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη» ή έχουν διαπράξει εγκλήματα επί γαλλικού εδάφους. Το πιο αμφιλεγόμενο ίσως κομμάτι του επί της ουσίας διευκολύνει την υπό προϋποθέσεις χορήγηση προσωρινού νομικού καθεστώτος σε μετανάστες εκτός Ε.Ε. που εργάζονται σε κλάδους όπου υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού. Ενδεχόμενη νίκη του Μακρόν, πάντως, θα αποδυνάμωνε τα επιχειρήματα του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν, ενώ τυχόν καταψήφισή του θα δημιουργούσε εικόνα προέδρου σε αποδρομή. Για τον λόγο αυτό, ενδεχομένως να καταφύγει εκ νέου σε αμφιλεγόμενες εκτελεστικές εξουσίες προς παράκαμψη του Κοινοβουλίου για την έγκριση του νομοσχεδίου.
