Οι φόβοι της διεθνούς κοινότητας για διάχυση της κρίσης στη Γάζα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή έχουν εν μέρει επιβεβαιωθεί, με την Ερυθρά Θάλασσα να αποτελεί το νέο, παράλληλο «πεδίο μάχης».
Μέχρι σήμερα, τέσσερις μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν «παγώσει» τη διέλευση των πλοίων τους από την Ερυθρά Θάλασσα εξαιτίας των συνεχιζόμενων επιθέσεων των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, μιας οργάνωσης που υποστηρίζεται από το Ιράν.
Οι Χούθι, που πήραν την εξουσία της Υεμένης πριν από εννέα χρόνια, έχουν διαμηνύσει τη στήριξή τους στη Χαμάς, απειλώντας πως θα στοχεύουν πλοία με προορισμό το Ισραήλ, ανεξαρτήτως του πού (εταιρεία, χώρα, σημαία) ανήκουν. Η οργάνωση αξιώνει ανθρωπιστική βοήθεια χωρίς καθυστέρηση στη Λωρίδα της Γάζας, προειδοποιώντας τις διεθνείς ναυτιλιακές εταιρείες να μη συναλλάσσονται με το εβραϊκό κράτος.
«Η Ερυθρά Θάλασσα είναι κομβική για το εμπόριο. Το 12% των διακινούμενων αγαθών όλου του κόσμου περνούν από εκεί. Πρόκειται για την αρτηρία μεταξύ Ασίας και Ευρώπης», σημειώνει η Σου Τερπιλόφσκι, αντιπρόεδρος του Chartered Institute of Logistics and Transport.
Μάλιστα, το Bab el-Mandeb, ή η Πύλη της Θλίψης, το στενότερο σημείο -με πλάτος μόλις 29 χιλιομέτρων- ανάμεσα σε Υεμένη και Αραβική Χερσόνησο, το οποίο συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τον Κόλπο του Αντεν, είναι μια ζωτική οδός για το διεθνές εμπόριο. Πάνω από το 10% του παγκόσμιου θαλάσσιου αργού πετρελαίου διακινείται μέσω αυτού του στενού, που σημαίνει ότι τυχόν τοπικές διαταραχές εξελίσσονται σε παγκόσμιο πρόβλημα.
Διεθνείς ναυτικές δυνάμεις -μεταξύ αυτών πλοία του αμερικανικού και του βρετανικού πολεμικού ναυτικού- βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή επιχειρώντας να σταματήσουν τις επιθέσεις. Η Ουάσινγκτον γνωστοποίησε ότι μόνο χθες, Σάββατο, ένα από τα αντιτορπιλικά της κατέρριψε τουλάχιστον 14 drone των Χούθι.
Χρόνος και χρήμα
Από τις 19 Νοεμβρίου, 55 πλοία άλλαξαν δρομολόγιο διερχόμενα μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, ενώ 2.128 διέπλευσαν τη Διώρυγα την ίδια περίοδο, γνωστοποίησε σήμερα ο επικεφαλής της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ, προσθέτοντας πως η υπηρεσία του παρακολουθεί στενά τα όσα συμβαίνουν στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η Αρχή «παρακολουθεί προσεκτικά τις συνέπειες των εν εξελίξει εντάσεων στην Ερυθρά Θάλασσα όσον αφορά την κυκλοφορία στη Διώρυγα», ανέφερε σε ανακοίνωση ο πρόεδρός της, Οσάμα Ράμπι, προσθέτοντας πως η θαλάσσια κυκλοφορία στο σημείο διεξάγεται κανονικά.
Ως αποτέλεσμα των επιθέσεων, είναι, μεταξύ άλλων, η σχεδόν πλήρης παύση αφίξεων εμπορικών πλοίων στο λιμάνι της Εϊλάτ, στα νότια του Ισραήλ.
Τα πλοία από την Ασία με τελικό προορισμό το Ισραήλ αναγκάζονται να κάνουν μια διαδρομή γύρω από την Αφρική και αυτό καθιστά το ταξίδι τρεις εβδομάδες πιο χρονοβόρο και απείρως πιο κοστοβόρο.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, τα πλοία που κατευθύνονται σε άλλα λιμάνια της Ευρώπης επιλέγουν επίσης τις μεγαλύτερες διαδρομές υπό τον φόβο της στόχευσής τους από τους Χούθι.
Επιπλέον, σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης το κόστος ασφάλισης για τα πλοία που διέρχονται από την περιοχή έχει εκτοξευτεί τις τελευταίες ημέρες κατά δεκάδες χιλιάδες δολάρια όσον αφορά τα μεγαλύτερα πλοία, όπως τα πετρελαιοφόρα.
Πιέσεις και φόβοι
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δέχονται πιέσεις από το Ισραήλ προκειμένου να αντιμετωπίσουν με κάποιον τρόπο αυτές τις επιθέσεις. Ωστόσο, η Ουάσινγκτον εμφανίζεται διστακτική στο σενάριο στόχευσης των πυραυλικών θέσεων των Χούθι, υπό τον φόβο περαιτέρω εξάπλωσης της σύγκρουσης Ισραήλ – Χαμάς, αλλά και ενδεχόμενων αντιποίνων από το Ιράν.
Παρ’ όλα αυτά, η διοίκηση Μπάιντεν προειδοποίησε, μέσω διάφορων διαύλων επικοινωνίας, τους αντάρτες Χούθι να σταματήσουν τις επιθέσεις κατά πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά και κατά εδαφών του Ισραήλ, όπως γνωστοποίησαν δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι, σύμφωνα με το Axios.
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για την Υεμένη, Τιμ Λέντερκινγκ, ο οποίος επισκέφθηκε τον Κόλπο τις τελευταίες ημέρες, ζήτησε από τους ομολόγους του στη Σαουδική Αραβία, στο Ομάν και στο Κατάρ να μεταφέρουν τα προειδοποιητικά μηνύματα στους Χούθι, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Ο Λέντερκινγκ μετέφερε ακόμη την έντονη ανησυχία της Ουάσινγκτον για τις επιθετικές ενέργειες που απειλούν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στα διεθνή ύδατα.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν πως στους Χούθι προωθήθηκαν παρόμοια μηνύματα και από άλλες κυβερνήσεις της περιοχής, που διαμήνυαν πως οι επιθέσεις αυτές είναι «απαράδεκτες». Προσώρας, πάντως, οι προειδοποιήσεις δεν οδήγησαν σε αποκλιμάκωση των επιθέσεων από τους σιίτες αντάρτες.
Αναμένεται ανατίμηση πετρελαίου;
Οι συνέπειες των πειρατειών, των πυραυλικών χτυπημάτων και των επιθέσεων με drone από τους Χούθι, που πλήττουν αυτή τη στιγμή τη ναυτιλία και τα logistics, ίσως γίνουν σύντομα αισθητές και στις αγορές πετρελαίου, και κατά συνέπεια και στο κόστος ενέργειας που μετακυλίεται στους πολίτες, προειδοποιούν οι ειδικοί, διευκρινίζοντας πάντως πως το εύρος της όποιας διατάραξης θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο οι παγκόσμιοι πρωταγωνιστές θα ανταποκριθούν στη διαφαινόμενη κρίση.
Για προς στο παρόν «περιορισμένο», αλλά όχι αμελητέο αντίκτυπο των επιθέσεων στην αγορά πετρελαίου κάνει λόγο ο Κόλμπι Κόνελι, ανώτερος αναλυτής της εταιρείας ενεργειακών πληροφοριών με έδρα την Ουάσινγκτον, Energy Intelligence.
«Καθώς αυτές οι επιθέσεις συνεχίζονται, οι αγορές ένιωσαν τους κραδασμούς οπότε οι τιμές του αργού αυτή την εβδομάδα έκλεισαν υψηλότερα», σχολιάζει ο ίδιος.
Εάν οι Χούθι προσπαθήσουν να κλείσουν το στενό Bab el-Mandeb, αυτό «θα έχει τεράστιες επιπτώσεις» λόγω των ναυτιλιακών ασφαλίστρων υψηλού κινδύνου, του κόστους των εναλλακτικών διαδρομών και της ενδεχόμενης διακοπής στην εφοδιαστική ομαλότητα, μεταξύ άλλων παραγόντων, δήλωσε ο Κόνελι, εκφράζοντας πάντως τις αμφιβολίες του πως οι Χούθι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι τέτοιο και μάλιστα χωρίς άμεση και ισχυρή αντίδραση.
Οπως σχολιάζουν ειδικοί, η διατάραξη της ομαλότητας στην Ερυθρά Θάλασσα από τους Χούθι είναι πιθανό να προκαλέσει την εμπλοκή κι άλλων διεθνών παραγόντων, όπως η Κίνα, η Ινδία, τα κράτη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, το Ιράν και οι δυτικές δυνάμεις.
«Λόγω των επιπτώσεων στην οικονομία της, η Κίνα είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε διακοπή του παγκόσμιου εμπορίου, ιδίως σε διαδρομές στρατηγικής σημασίας, όπως το στενό Bab el-Mandeb και η Διώρυγα του Σουέζ. Ως εκ τούτου, η Κίνα και το Ιράν -κατόπιν αιτήματος της Κίνας- ενδέχεται να ασκήσουν πιέσεις στους Χούθι για τον περιορισμό των εχθρικών δραστηριοτήτων τους», εξηγεί ο Αμίν Μοχσένι, λέκτορας Μακροοικονομικών στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.
«Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κίνα, η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Σαουδική Αραβία και η Ιαπωνία διαθέτουν ήδη κάποιου είδους παρουσία με στρατιωτικές βάσεις στο Τζιμπουτί, περιορίζοντας μακροπρόθεσμα τις εχθρικές δραστηριότητες των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Η Ρωσία και η Ινδία επιθυμούν επίσης να δημιουργήσουν τις δικές τους στρατιωτικές βάσεις στην Ερυθρά Θάλασσα», πρόσθεσε.
Πηγή: BBC/Reuters/Axios/Al Jazeera