Μέρος του επίσημου βρετανικού δικαίου αποτελεί από χθες ο διαβόητος «νόμος της Ρουάντα», που προβλέπει τη μεταφορά μεταναστών και προσφύγων από τις ακτές της Μεγάλης Βρετανίας στην κεντροαφρικανική χώρα – μέλος της βρετανικής κοινοπολιτείας.
Το ανώτατο δικαστήριο της Βρετανίας είχε κρίνει προ μηνών το σχέδιο παράνομο στη βάση της πιθανής παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διαδικασία απέλασης. Επιπλέον είχε κρίνει ότι η Ρουάντα δεν είναι μια «ασφαλής τρίτη χώρα» και δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των ανθρώπων που μεταφέρονται εκεί.
Παρά τις κάποιες διαφωνίες, τα επιμέρους άρθρα ψηφίστηκαν και μέχρι αργά χθες το βράδυ η Βουλή των Κοινοτήτων εξέταζε την τρίτη ανάγνωση του νόμου, προτού προβεί στην τελευταία ψηφοφορία επί ολόκληρου του μεταναστευτικού νομοσχεδίου. Η υπερψήφιση στην «Κάτω Βουλή» ακολουθείται από ψηφοφορία στην ελεγχόμενη από τους Τόρις Βουλή των Λόρδων, που συναπαρτίζει το βρετανικό Κοινοβούλιο.
Η ψηφοφορία έλαβε χώρα εν μέσω κρίσης για το Συντηρητικό Κόμμα, που βλέπει διαρκώς τα ποσοστά του να κατακρημνίζονται στις δημοσκοπήσεις, αλλά και στον απόηχο της χρονιάς με τη μεγαλύτερη μετανάστευση των τελευταίων ετών προς τη Μεγάλη Βρετανία, κυρίως από τις γαλλικές ακτές μέσω του στενού της Μάγχης. Αν και το νομοσχέδιο πέρασε τελικά με ευρεία πλειοψηφία, λαμβάνοντας ψήφους υπέρ από βουλευτές που αρχικά είχαν ταχθεί εναντίον του, η νίκη δεν προκαλεί πλατιά χαμόγελα στην κυβέρνηση.
Ο Ρίσι Σούνακ δήλωσε προ ημερών ότι το νέο νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει ρήτρες που ορίζουν τη Ρουάντα ως «ασφαλή χώρα» και μειώνουν τη δυνατότητα των μεταναστών να ασκήσουν έφεση, απαντάει στις ανησυχίες του ανωτάτου δικαστηρίου, ενώ παράλληλα υπογράμμισε ότι οι απελάσεις τελικά θα πραγματοποιηθούν.
Ομως πολλοί από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος θέλουν ο πρωθυπουργός να σκληρύνει τη νομοθεσία με μια σειρά τροπολογιών, συμπεριλαμβανομένης αυτής που θα μπλοκάρει τα ασφαλιστικά μέτρα σε πτήσεις με μετανάστες.
Διαφωνίες από τα δεξιά
Από την αρχή της εβδομάδας σημαίνοντα στελέχη των Τόρις είχαν εκφράσει ανοιχτά την έντονη διαφωνία τους για το νομοσχέδιο, δημιουργώντας ένα «αντάρτικο στα δεξιά». Οι αντιπρόεδροι του Συντηρητικού Κόμματος, Λι Αντερσον και Μπρένταν Κλαρκ, ανακοίνωσαν το βράδυ της Τρίτης ότι παραιτούνται από τη θέση τους καθώς αγνόησαν την προεδρική οδηγία και ψήφισαν κατά την πρώτη ημέρα των διαβουλεύσεων υπέρ μιας τροποποίησης που δεν είχε προταθεί από το περιβάλλον Σούνακ, η οποία «αυστηροποιεί» κι άλλο τον νόμο.
Προς υπεράσπισή τους έσπευσαν ακόμη 60 βουλευτές, που στήριξαν επίσης την τροποποίηση. Στους αντάρτες που απαιτούν αυστηροποίηση του νόμου συγκαταλέγεται και η τέως πρωθυπουργός Λιζ Τρας, όπως και η υπερσυντηρητική πρώην υπουργός Εσωτερικών, Σουέλα Μπρέιβερμαν, ενώ τη στήριξή του εξέφρασε και ο Μπόρις Τζόνσον. Η νίκη της κυβέρνησης ήρθε με υψηλό τίμημα. O Σούνακ έχασε δύο αντιπροέδρους των Συντηρητικών λόγω της άρνησής τους να συμβιβαστούν και οι διαιρέσεις στο κόμμα του βάθυναν κι άλλο, με πολλούς αναλυτές να μιλούν πλέον για εσωκομματικές «φατρίες» με αντικρουόμενες φιλοδοξίες.
Ο ηγέτης των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ, χρησιμοποίησε νωρίτερα χθες την «ώρα του πρωθυπουργού» στο Κοινοβούλιο για να γελοιοποιήσει τον Σούνακ σχετικά με το σχέδιό του για τη Ρουάντα, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι ξοδεύει «εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες για μια πολιτική απομάκρυνσης που δεν απομακρύνει κανέναν».
Η κυβέρνηση μέχρι στιγμής έχει καταβάλει ήδη 240 εκατ. λίρες (280 εκατ. ευρώ) στη Ρουάντα και κανένας αιτών άσυλο δεν έχει σταλεί εκεί.