Ενώπιον ενός πιθανού νέου αδιεξόδου αναφορικά με το θέμα της οικονομικής ενίσχυσης της Ουκρανίας βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς η Ουγγαρία επιμένει το προτεινόμενο «πακέτο» 50 δισ. ευρώ προς το Κίεβο να δοθεί εκτός ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
«Εάν θέλουμε να βοηθήσουμε την Ουκρανία, ας το κάνουμε εκτός ευρωπαϊκού προϋπολογισμού σε ετήσια βάση! Αυτή είναι η μόνη δημοκρατική θέση», σχολίασε ο Ούγγρος πρωθυπουργός σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ. Η δήλωση Ορμπαν έγινε μόνο λίγες μέρες πριν από το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 1ης Φεβρουαρίου και ενώ τα κράτη-μέλη ήδη επεξεργάζονται τρόπους εξεύρεσης μιας συμβιβαστικής λύσης προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο που προκαλεί η Βουδαπέστη.
Liberal MEP’s attacked Hungary once again in the @Europarl_EN yesterday. They want to give money to #Ukraine for 4 years, while the European elections are just 5 months away. They essentially want to strip people of their rights to make decisions on their future. What an…
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) January 18, 2024
Αυτήν την εβδομάδα, πάντως, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, απευθυνόμενη στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προειδοποίησε ότι «η Ε.Ε θα βρει, αν χρειαστεί, έναν τρόπο να παρακάμψει το βέτο του Βίκτορ Ορμπαν και να εγκρίνει το ειδικό ταμείο ύψους 50 δισ. ευρώ για την Ουκρανία».
Οικονομική στήριξη έως το 2027
Το πακέτο έχει σχεδιαστεί για να παράσχει στο Κίεβο οικονομική στήριξη έως το 2027 και να καλύψει το διογκούμενο δημόσιο έλλειμμα της ουκρανικής κυβέρνησης.
Η πλειονότητα των κρατών-μελών απορρίπτει, πάντως, την πρόταση του Βίκτορ Ορμπαν να αξιολογείται δηλαδή η οικονομική ενίσχυση της Ουκρανίας σε ετήσια βάση, καθώς εκτιμά ότι το Κίεβο δεν θα μπορεί να σχεδιάσει μακροπρόθεσμα τις οικονομικές του ανάγκες. Θα έδινε ακόμα στον Ούγγρο πρωθυπουργό τη δυνατότητα να «μπλοκάρει» την οικονομική ενίσχυση κάθε χρόνο ζητώντας κατά τη συνήθη τακτική του «ανταλλάγματα» προκειμένου να άρει το «βέτο» του.
Τα «ανταλλάγματα»
Η Βουδαπέστη, παράλληλα, έχει ζητήσει ως «αντάλλαγμα» τη χρονική επέκταση για τα κονδύλια που παρέχονται μέσω του ταμείου ανάκαμψης (NextGenEU) πέραν του 2026. Σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες, τα κράτη-μέλη έχουν περιθώριο έως το τέλος του Αυγούστου του 2026 να εκπληρώσουν κριτήρια και ορόσημα προκειμένου να λάβουν επιδοτήσεις και δάνεια που τους αναλογούν. Διαφορετικά, τα κονδύλια θα παραμείνουν αδιάθετα.
Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για την Ουγγαρία αντιστοιχεί σε 10,4 δισ. ευρώ από τα οποία έχει έως τώρα λάβει 920 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα 11,5 δισ. ευρώ παραμένουν «παγωμένα» στα ταμεία συνοχής λόγω ανησυχιών για κάποιες δημόσιες συμβάσεις, για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και το καθεστώς των LGBTQ+δικαιωμάτων στη χώρα.
Σύγκρουση με ευρωκοινοβούλιο
Στο μεταξύ χθες ευρωβουλευτές ζήτησαν από την Κομισιόν και τα κράτη-μέλη να μην υποκύψουν στον εκβιασμό Ορμπαν και να μην απελευθερώσουν νέα ευρωπαϊκά κονδύλια, γεγονός που επέκρινε ο ίδιος ο Ούγγρος πρωθυπουργός στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, λέγοντας ότι θα ήταν «αντιδημοκρατική» κίνηση ενόψει και των ευρωεκλογών του Ιουνίου.
Πάντως, την ίδια ώρα, εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές λύσεις, προκειμένου να αρθεί το ουγγρικό βέτο. Κάποιες περιλαμβάνουν τη χρονική επέκταση του ήδη τρέχοντος δανειακού προγράμματος για την Ουκρανία για έναν ακόμα χρόνο, την αύξηση κοινού χρέους που να υποστηρίζεται από εθνικές εγγυήσεις ή τη δημιουργία ειδικού χρηματοδοτικού εργαλείου για την εκταμίευση επιχορηγήσεων.
Ωστόσο, η πλειονότητα των κρατών-μελών της Ε.Ε θα προτιμούσε να αποφευχθούν εναλλακτικές μέθοδοι και λύσεις.
Αλλωστε εκπρόσωπος του Ούγγρου πρωθυπουργού μιλώντας σε δημοσιογράφους και σχολιάζοντας το επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέφερε σήμερα ότι «οι θέσεις μας ακόμα απέχουν, επομένως δεν είναι σίγουρο ότι θα επιτευχθεί συμφωνία». Αυτήν τη φορά μάλιστα ο Βίκτορ Ορμπαν θα έχει στο πλευρό του και τον Σλοβάκο πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο.