Όσο πλησιάζει ο Νοέμβριος του 2024 και οι Αμερικανικές προεδρικές εκλογές, τόσο η ανησυχία του πολιτισμένου κόσμου των ΗΠΑ και της Ευρώπης μεγαλώνει. Η χρήση του όρου «πολιτισμός» έγινε για να σημειώσουμε τη παρουσία του Διαφωτισμού και της Δημοκρατίας και την απουσία αυτών των στοιχείων ως υποβάθμιση του πολιτισμού που συνέβαλλε στη διαμόρφωση του κόσμου μας το 1689, 1775, 1789, 1821.
Καθώς ο εκλεκτός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Ντόναλντ Τράμπ, πλησιάζει πάλι προς την εξουσία, αναρριπίζονται οι μνήμες της 6ης Ιανουάριου 2021 όταν ο Τράμπ θεώρησε χωρίς αποδείξεις, ότι οι εκλογές οι οποίες του αρνήθηκαν την προεδρία ήταν νοθευμένες. Η επίθεση ενός όχλου στο Καπιτώλιο της πρωτεύουσας με δική του ενθάρρυνση στοίχησε τη ζωή σε 4 άτομα και απείλησε κάποιους πολίτικους, αλλά κατήργησε το δικαίωμα του Τράμπ να επιστρέψει ως υποψήφιος πρόεδρος.
Λίγο μετά το γεγονός, ο Γερουσιαστής Μιτς Μακόνελλ, επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας, χαρακτήρισε την 6η Ιανουάριου «μια βίαιη επανάσταση με σκοπό να εμποδιστεί η ειρηνική μεταβίβαση εξουσίας μετά από μια απολύτως νόμιμη διαδικασία εκλογής».
Οι δικηγόροι του Τράμπ απειλούν τη πολιτεία με λαϊκές αντιδράσεις αν αρνηθεί στο πελάτη τους το δικαίωμα της επανεκλογής. Όμως η απόφαση του αποκλεισμού ή όχι, πέφτει στο Ανώτατο Δικαστήριο. Βέβαια είναι γνωστό ότι η πλειοψηφία του σώματος είναι ακραία συντηρητική, αλλά και η ευθύνη για την απόφασή της είναι μεγάλη.
Ως πρόεδρος των ΗΠΑ ο Τράμπ πήρε όρκο ότι θα υπηρετήσει πιστά το αξίωμά του. Η εξέγερση κατά της αμερικανικής πολιτείας που επιχείρησε στις 6 Ιανουάριου αποτέλεσε παραβίαση αυτού του όρκου.
Ανεξάρτητα από τα ανώτατα δικαστήρια πολιτειών όπως του Κολοράντο που του αποδίδουν την ευθύνη της παρασπονδίας, η ενοχή ή η αθωότητα του Τράμπ προκύπτει από τη 14η Διόρθωση (amendment) του συντάγματος. Οι οπαδοί του κειμένου αυτού πιστεύουν ότι ισχύει για όλους τους Αμερικάνους αξιωματούχους συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με εγκύρους ιστορικούς, σκοπός της 14ης Διόρθωσης ήταν να επιβεβαίωση μια κοινωνική επανάσταση-την απελευθέρωση των δούλων και την απομόνωση των ηττημένων τις συνομοσπονδίας από κάθε προσπάθεια να επαναλάβουν το παράνομο τους εγχείρημα. Το τρίτο τμήμα της 14ης Διόρθωσης δημιουργήθηκε από τη Συνέλευση Ανασυγκρότησης της Μεικτής Επιτροπής του Κογκρέσου, για να προστατευτούν τα κεκτημένα της νίκης των οπαδών της ένωσης των πολιτειών. Ο τότε γερουσιαστής John Henderson (1865-67) από το Μιζούρι παρατηρούσε ότι «η γλώσσα αυτού του τρίτου τμήματος είναι φτιαγμένη για να αποκλείσει από οποιοδήποτε αξίωμα τους ηγέτες της εξέγερσης που οδήγησε στον Εμφύλιο Πόλεμο, όπως και όσους επιχειρήσουν στο μέλλον να επαναστατήσουν κατά της πολιτείας μας». Η ευθύνη του Ανώτατου Δικαστηρίου διαγράφεται καθαρά.
Μια πρόσφατη είδηση για την δραστηριότητα του Ανώτατου Δικαστηρίου επιβάλλει τη σύντομη αυτή προσθήκη. Το Ανώτατο Δικαστήριο απήλλαξε τον Ντόναλντ Τράμπ από την ευθύνη για την επίθεση του όχλου στο Καπιτώλιο. Η ιστορία προφανώς δεν τελειώνει εδώ.
*Ο κ. Θάνος Βερέμης είναι Ομότιμος Καθηγητής του ΕΚΠΑ