«Δράσε. Αντίδρασε. Επηρέασε», είναι το σύνθημα της εκστρατείας του Ευρωκοινοβουλίου, στην προσπάθειά του να προσελκύσει τους Ευρωπαίους πολίτες να προσέλθουν στις κάλπες τον Μάιο, για όγδοη φορά από το 1979. Το εκλογικό σώμα μοιάζει κουρασμένο και αποξενωμένο από τα τεκταινόμενα στις Βρυξέλλες. Η αντιμετώπιση ακριβώς αυτού του φαινομένου είναι μία από τις βασικές φιλοδοξίες της καινοτομίας που εισάγεται για την εκλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν, η οποία προγραμματίζεται να οριστεί μεταξύ 14 και 17 Ιουλίου. «Κλειδί» είναι η εξασφάλιση της πλειοψηφίας του 50% + 1 (376 ευρωβουλευτές) από τον υποψήφιο που θα προταθεί. Με τις νέες προβλέψεις, η πρόταση των αρχηγών της Ε.Ε. θα πρέπει να λάβει υπόψη τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών. Η σχετική συζήτηση αναμένεται να αρχίσει στις 27/5, στο άτυπο δείπνο των αρχηγών κρατών-μελών. Την ίδια ημέρα θα συγκληθεί και η διάσκεψη των προέδρων του Ευρωκοινοβουλίου. Το επόμενο βήμα προβλέπει ότι το Συμβούλιο των Υπουργών θα προτείνει στο Κοινοβούλιο έναν υποψήφιο, που θα αντικατοπτρίζει τα αποτελέσματα των εκλογών. Ωστόσο, στο εσωτερικό του Συμβουλίου παραμένει ακόμη ισχυρή η άποψη τα αποτελέσματα αυτά να έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα και να μην καθορίζουν δεσμευτικά την επιλογή του υποψηφίου.
Πολλοί θεωρούν ότι η άμεση εκλογή προέδρου της Κομισιόν θα μπορούσε να προσφέρει μεγαλύτερη νομιμοποίηση στον θώκο και να λύσει το πρόβλημα της αδιαφορίας των ψηφοφόρων. Αναγνωρίσιμα πρόσωπα όπως ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ για το Λαϊκό Κόμμα και ο Μάρτιν Σουλτς για τους Σοσιαλιστές αυξάνουν πράγματι το ενδιαφέρον. Ηγετικές φυσιογνωμίες και οι δύο, συμπαθείς, με αδιαμφισβήτητο επικοινωνιακό χάρισμα, προσωποποιούν για κάθε ψηφοφόρο της Ε.Ε. μια συγκεκριμένη ιδεολογική επιλογή. Το γεγονός εξάλλου ότι οι εθνικοί κομματικοί σχηματισμοί κατεβαίνουν υπό τη σκέπη μεγάλων ευρωπαϊκών παρατάξεων με κοινές πλατφόρμες ενθαρρύνει τις συγκλίσεις και τη χάραξη αδρών θέσεων για την Ευρώπη, που διατυπώνονται με καθαρότητα και σαφήνεια. Ουδείς όμως μπορεί να προεξοφλήσει ότι δεν θα υπάρξει υπέρβαση διαχωριστικών ιδεολογικών γραμμών προς όφελος της εθνικότητας κάποιου υποψηφίου.
Η μεγάλη πρόκληση
Είναι εξάλλου πιθανό η εκλογή προέδρου της Κομισιόν να μην κυλήσει τόσο αναίμακτα όσο έχουν φανταστεί οι εμπνευστές της άμεσης ανάδειξής του, αφού δεν είναι βέβαιο πως αν αναδειχθούν οι σοσιαλιστές πρώτη δύναμη, θα γίνει αυτόματα πρόεδρος της Επιτροπής ο Σουλτς. Η μεγάλη πρόκληση παραμένει η συγκέντρωση των απαραίτητων 376 ψήφων και αυτό ίσως δεν το επιτύχει ούτε ο Γιουνκέρ ούτε ο Σουλτς. Σε αυτήν την περίπτωση, είναι πιθανό να προκύψει ένας τρίτος, συναινετικός υποψήφιος. Το Κοινοβούλιο αυτή τη στιγμή έχει επτά πολιτικές ομάδες, οι οποίες εκπροσωπούν περισσότερα από 160 εθνικά κόμματα από 28 χώρες-μέλη της Ε.Ε. Σύμφωνα με τον κανονισμό, τα μέλη μιας ομάδας πρέπει να συμμερίζονται κοινές «πολιτικές πεποιθήσεις» και να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 25 μέλη από επτά χώρες της Ε.Ε. Τα μέλη που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να ενταχθούν σε μια πολιτική ομάδα, ονομάζονται «μη εγγεγραμμένοι» ή ανεξάρτητοι.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, οι σοσιαλιστές θα προηγούνται ελαφρώς στην επόμενη Ευρωβουλή καταλαμβάνοντας 209 έδρες έναντι 202 για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Η Αριστερά υπό τον υποψήφιο Αλ. Τσίπρα αναμένεται να αναδειχθεί στην τρίτη θέση μπροστά από τους Φιλελεύθερους του ALDE. Τέλος, μεγάλη αναμένεται να είναι η άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών δυνάμεων, που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν έως και το ένα τρίτο των εδρών στην επόμενη Ευρωβουλή. Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, όμως, δεν είναι τόσο η αύξηση των ποσοστών τους, όσο η προσπάθεια να συσπειρωθούν και να δημιουργήσουν μία ενιαία ομάδα.
Αυτός είναι ο στόχος που έχουν οι ακροδεξιοί ηγέτες Γαλλίας και Ολλανδίας, Μαρίν Λεπέν και Γκέερτ Βίλντερς, αντίστοιχα, οι οποίοι έχουν ήδη ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες για να εξασφαλίσουν τον απαραίτητο αριθμό των 25 ευρωβουλευτών από 7 χώρες. Υπενθυμίζεται πως σε τρεις χώρες υπάρχει σοβαρή πιθανότητα τέτοιου είδους σχηματισμοί να εξασφαλίσουν περίπου το ένα τέταρτο των ψήφων (25%) και να διεκδικήσουν ακόμη και την πρωτιά· ο λόγος για το Κόμμα Ανεξαρτησίας Ηνωμένου Βασιλείου (Ukip) του Νάιτζελ Φάρατζ στη Βρετανία, το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και το Κόμμα της Ελευθερίας του Γκέερτ Βίλντερς στην Ολλανδία.