«Αλλάξτε τρόπο σκέψης, κ. Μέρκελ!» είναι ο τίτλος του κύριου άρθρου στο τελευταίο τεύχος της έγκυρης γερμανικής επιθεώρησης Der Spiegel, που καλεί την καγκελάριο να προωθήσει ένα γενναίο επενδυτικό πρόγραμμα ώστε να σώσει το ευρώ. «Ο μεγαλύτερος Βρετανός οικονομολόγος, Τζον Μέιναρντ Κέινς, ακολουθούσε ένα απλό αξίωμα: Οταν αλλάζουν τα στοιχεία, αλλάζω την άποψή μου, συνήθιζε να λέει. Με αυτήν την έννοια, η καγκελάριος και ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν είναι κεϊνσιανιστές. Επιμένουν στις ίδιες σταθερές θέσεις, ακόμη και αν η κατάσταση έχει αλλάξει εκ βάθρων», αρχίζει το άρθρο. Αναφερόμενο στη δέσμη μέτρων που εξήγγειλε την περασμένη εβδομάδα ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, το Spiegel επισημαίνει: «Το πακέτο του Ντράγκι δεν ήταν μέτρο διάσωσης, ήταν μια πράξη απόγνωσης, μια κραυγή βοήθειας προς τους Ευρωπαίους πολιτικούς με το μήνυμα: Κάντε επιτέλους κάτι!».
«Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης όμως παριστάνουν τις βαρήκοες. Στη Ρώμη και στο Παρίσι αποφεύγουν ακόμη να υλοποιήσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις του κοινωνικού συστήματος και της αγοράς εργασίας και διεκδικούν το ναρκωτικό, το οποίο πρόσφατα οδήγησε την Ευρωζώνη στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Αμφότερες οι χώρες θέλουν να χαλαρώσουν εκ νέου τα κριτήρια για το χρέος που μόλις σκλήρυναν», γράφει. «Η συμφωνία με τις δοκιμαζόμενες από την κρίση χώρες θα μπορούσε να είναι η εξής: μεταρρυθμίστε το κοινωνικό σας κράτος και η Γερμανία θα δημιουργήσει μέσω των αναθέσεών της θέσεις εργασίας για το εργατικό δυναμικό σας».
Λεφτά υπάρχουν, αποφαίνεται το Spiegel. «Χωρίς να πληγούν οι προδιαγραφές για το φρένο χρέους, θα μπορούσε η κ. Μέρκελ να διαθέσει 40 δισ. για την αναζωογόνηση της εγχώριας και ευρωπαϊκής οικονομίας και αυτό με μηδαμινό κόστος», λόγω χαμηλών επιτοκίων, αναφέρει. Σε εποχές γερμανικού μάρκου η δημοσιονομική πολιτική ήταν εθνική υπόθεση. Απ’ όταν θεσπίστηκε το ευρώ, όμως, η κατάσταση της γερμανικής οικονομίας είναι μόνο ένας τροχός στον σύνθετο μηχανισμό της νομισματικής ενοποίησης. Αν η Γερμανία αποκτήσει μεγαλύτερο χρέος, θα αυξηθεί η ζήτηση στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αν υποχωρήσουν οι δαπάνες της, θα συρρικνωθεί η οικονομία σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. «Αν διαλυθεί το ευρώ, διαλύεται η Ευρώπη», είχε πει σε ανύποπτο χρόνο η κ. Μέρκελ. Αυτή η πρόταση ισχύει και για τη δημοσιονομική της πολιτική. «Ενα επενδυτικό πρόγραμμα για τη Γερμανία θα ήταν μια πράξη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», καταλήγει το Spiegel. «Είναι η καγκελάριος έτοιμη να αλλάξει τον τρόπο σκέψης της;» αναρωτιέται. Ο Κέινς θα δίσταζε να απαντήσει, γιατί κατά την άποψή του το δύσκολο δεν είναι να αναπτύξει κάποιος νέες ιδέες, αλλά να αποκηρύξει τις παλιές.
Το κύριο άρθρο της γερμανικής επιθεώρησης απηχεί την ανησυχία μεγάλου μέρους της φιλοευρωπαϊκής ελίτ στη χώρα, που βλέπει ότι πλέον η προσκόλληση στην πολιτική λιτότητας αφενός επηρεάζει πλέον και τη γερμανική οικονομία και αφετέρου απειλεί να βυθίσει εκ νέου την Ευρωζώνη στην ύφεση, λίγους μήνες αφότου άρχισε να αχνοφαίνεται το φως στο βάθος του τούνελ. Για μία ακόμη φορά η Μέρκελ καλείται να βαδίσει με δεξιοτεχνία ακροβάτη μεταξύ των πιέσεων από τις άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και των εσωτερικών συσχετισμών στη Γερμανία. Οπως προειδοποίησε χθες ο Χριστιανοκοινωνιστής Βαυαρός πρωθυπουργός κι εταίρος της, Χορστ Ζεεχόφερ, το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» κυμαίνεται στο 7-10% στις τελευταίες τοπικές εκλογές και δημοσκοπήσεις, και θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω αν οι Γερμανοί πολίτες θεωρήσουν ότι πακέτα τύπου Ντράγκι βλάπτουν τη γερμανική οικονομία. Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται, η καγκελάριος έχει τη δυνατότητα να αψηφά τη γερμανική κοινή γνώμη και να προωθεί τη δική της γραμμή, χωρίς να τραυματίζει τη δημοτικότητά της. Δεν αποκλείεται σύντομα να αλλάξει ρότα στην ευρωπαϊκή της πολιτική. Μόνο που θα το κάνει σταδιακά και χαμηλόφωνα.