Πόσοι από τους διαβάτες που έχουν περπατήσει τα τελευταία 100 και πλέον χρόνια στην οδό Πανεπιστημίου είχαν ανεβεί τα σκαλιά της Εθνικής Βιβλιοθήκης; Μία σχέση εξ ορισμού δύσκολη, με κενά και διακυμάνσεις, η σχέση της Εθνικής Βιβλιοθήκης με την ίδια την Αθήνα (και κατ’ επέκτασιν με όλη τη χώρα) είναι μια αλληγορία της διαδρομής μιας κοινωνίας ολόκληρης, μιας πορείας θεσμικής συγκρότησης, μιας διαδικασίας αμφίσημων παλινδρομήσεων. Είχα φτάσει στη «Ριβιέρα» της οδού Βαλτετσίου για την προβολή της ταινίας του Ηλία Γιαννακάκη «Μεταφορά» στο πλαίσιο του 26ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας». Με ενδιέφερε το θέμα (η μεταφορά της Εθνικής Βιβλιοθήκης από το ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο στις νέες εγκαταστάσεις στο ΚΠΙΣΝ) και γνωρίζοντας τη διεισδυτική και ποιητική ματιά του Ηλία Γιαννακάκη ήμουν προετοιμασμένος να δω τον σύνθετο και πολυεπίπεδο τρόπο με τον οποίο είχε χειριστεί το θέμα του.
Με τέσσερα χρόνια σκληρής δουλειάς, η «Μεταφορά» είναι ένα σχεδόν δίωρο «υπαρξιακό» ντοκιμαντέρ, που πρέπει να φτάσει στις αίθουσες, γιατί πέρα από το θέμα που έχει πολλαπλές αναγνώσεις, είναι και μια βαθιά τομή στη ψυχική γεωγραφία της Εθνικής Βιβλιοθήκης με ένα τρόπο που αποκλίνει από μια κλασική «προσωπογραφία».
Ο Ηλίας Γιαννακάκης έχει συγκροτημένο βλέμμα και ταυτόχρονα έχει την καλλιέργεια και την εξάρτυση να οδηγήσει το θέμα του πέρα από όσα υποδηλώνει η μεταφορά από ένα ιστορικό κτίριο με απαρχαιωμένες υποδομές σε ένα σύγχρονο κτίριο σχεδιασμένο για το μέλλον. Οσο παρακολουθούσα τη «Μεταφορά» με τις ιστορικές ενθέσεις και την υπνωτιστική φωνή της Αμαλίας Μουτούση (που «υποδύεται» την Εθνική Βιβλιοθήκη, η Βιβλιοθήκη ως θηλυκή αλληγορία), είχα την αίσθηση ενός ολοένα και πιο έντονου πικρού και ρεαλιστικού σχολιασμού.
Ο Ηλίας Γιαννακάκης έστησε ένα κόσμο σιωπής και υποβλητικού ήχου για να δηλώσει κάτι με ένταση. Με τη «Μεταφορά» ορίζει εκ νέου τη σχέση με τον ίδιο μας τον εαυτό, μας οδηγεί σε μία διαδικασία ιστορικής και προσωπικής αυτογνωσίας, φέρνει μπροστά ερωτήματα που δεν μπορούμε να αποφύγουμε. Η Εθνική Βιβλιοθήκη στήνει έναν καθρέφτη μπροστά μας.