Η οικουμενική λάμψη των Ολλανδών
Η μεγάλη έκθεση με έργα του Ολλανδού ζωγράφου Φρανς Χαλς στην Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο διατρανώνει την οικουμενική αγάπη για τη ζωγραφική του ολλανδικού «χρυσού αιώνα». Τα έργα του Φρανς Χαλς προκαλούν πλήθη στο Λονδίνο και αυτό δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο. Είναι η προέκταση μιας πολιτισμικής μεταστροφής που άρχισε ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα και συνεχίζεται… Δεν ήταν πάντα αυτονόητο πως οι Ολλανδοί ζωγράφοι έχαιραν τόσο μεγάλης εκτίμησης, ούτε ότι υπήρχαν έτοιμα και διαθέσιμα δίκτυα για να οργανώσουν αυτό που λέμε δημόσιο αίσθημα και εντέλει δημόσιο γούστο. Οι θαυμάσιες προσωπογραφίες του Φρανς Χαλς μας παραπέμπουν σε μια καινοτόμο ανάγνωση της ζωής, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά τότε, στα τέλη του 16ου αιώνα, και που συνδέθηκε με τον αστικό τρόπο ζωής των Ολλανδών· έναν τρόπο ζωής πρακτικό, ανοιχτόμυαλο και πολυμήχανο. Η οικονομική διάσταση του «χρυσού αιώνα» συνδέει κάθε κίνηση εκείνης της εποχής. Η λατρεία για τον Ρέμπραντ τον 19ο αιώνα και για τον Βερμέερ τον 20ό αιώνα είναι προϊόντα μιας εκ νέου ανακάλυψης της ολλανδικής σκέψης. Εδώ και πολλές δεκαετίες, οι συλλογές ολλανδικής ζωγραφικής είναι από τις πιο δημοφιλείς και όχι μόνο λόγω των μεγάλων δασκάλων. Ακόμη και ελάσσονες ζωγράφοι ή έστω ζωγράφοι που εκτιμώνται αλλά τα ονόματά τους δεν είναι ευρέως γνωστά, προκαλούν σε ένα διεθνές κοινό ισχυρή έλξη. Οι Ολλανδοί μετά το 1588, οπότε ιδρύθηκε η Δημοκρατία τους, και τουλάχιστον για 100-120 ακόμη χρόνια, ήταν πρωτοπόροι στις θάλασσες, στο εμπόριο, στην οργάνωση μιας πρότυπης δημοκρατίας, στην προτεσταντική ηθική και στη συσσώρευση του πλούτου. Το αστικό σπίτι, γεμάτο αντικείμενα που είχαν φέρει οι Ολλανδοί έμποροι (πορσελάνες, υδρόγειοι, καθρέφτες κ.ά.) υμνούσε έναν νέο τρόπο ζωής. Μαζί αναδυόταν και ένας νέος τύπος ανθρώπου και σαφώς και μια περισσότερο ανεξάρτητη γυναίκα. Οι παγεροί χειμώνες του 16ου και του 17ου αιώνα (όπως έχουν αποτυπωθεί στις παγωμένες λίμνες) ήταν το αρχετυπικό σκηνικό μιας αστικής τελετουργίας, που άρχιζε στη λόγχη της ιδιωτικής οικίας και απλωνόταν στη συνάθροιση του δημόσιου χώρου. Η Ολλανδική Δημοκρατία ανέπτυξε τα πρώτα παγκοσμιοποιημένα δίκτυα του νεότερου κόσμου. Ηταν μια ποντοπόρος δημοκρατία που καινοτόμησε. Η ολλανδική χρυσή εποχή γέννησε την αστική ζωγραφική υπό την έννοια ότι ύμνησε τη ζωή των αστών, που απολάμβαναν τα υλικά αγαθά. Η έκθεση του Φρανς Χαλς μας θυμίζει πόσο βαθιά χωνεμένες είναι αυτές οι ιδέες.
ΠΑΡΙΣΙ
Κέντρο Πομπιντού
Οι πρόσφατες απεργίες εργαζομένων στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι ήταν μια προειδοποίηση για το προγραμματισμένο κλείσιμο του μουσείου για την αποκατάσταση εγκαταστάσεων. Οι εργαζόμενοι θέλουν να διασφαλίσουν τις θέσεις τους στη διάρκεια της περιόδου 2025-2030, που θα διαρκέσουν οι εργασίες, μεταξύ των οποίων η αφαίρεση αμιάντου και η τοποθέτηση νέων ανελκυστήρων στο ηλικίας 46 ετών κτίριο. Η αποκατάσταση μετατέθηκε λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων, που θα διεξαχθούν στο Παρίσι το 2024.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ
Μότσαρτ
Η βιογραφία του Μότσαρτ που κυκλοφόρησε από τον οίκο Farrar, Straus and Giroux προσφέρει νέα οπτική σε μία από τις αγαπητές προσωπικότητες της ιστορίας της Δύσης (Mozart in Motion: His Work and His World in Pieces). Ο συγγραφέας Πάτρικ Μακί εστιάζει σε λιγότερο γνωστά γεγονότα, τα τοποθετεί στο ευρωπαϊκό κάδρο της ροκοκό αισθητικής και των πολιτικών ανακατατάξεων και συνδέει την εξέλιξη του Μότσαρτ με τις μεταβολές που έφερε ο 18ος αιώνας, δίνοντας μια ερμηνεία πρώιμου μοντερνισμού.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Ευρώπη, 1300-1800
Το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης ετοιμάζεται για το μεγάλο γεγονός της επαναλειτουργίας των 45 αιθουσών με έργα ευρωπαϊκής ζωγραφικής της περιόδου 1300-1800. Οι εργασίες αναβάθμισης των αιθουσών άρχισαν το 2018 και οι αίθουσες θα εγκαινιαστούν στις 20 Νοεμβρίου. Θα είναι μια νέα αφήγηση με 700 έργα τέχνης, στα οποία θα περιληφθούν και ορισμένα νέα αποκτήματα. Το Μητροπολιτικό Μουσείο έχει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές ευρωπαϊκής τέχνης στον κόσμο.
ΦΛΟΡΙΝΤΑ
Μπαρόκ της Φλωρεντίας
Η συλλογή της οικογένειας Χάουκολ με έργα φλωρεντινού μπαρόκ από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα θεωρείται από τις σημαντικότερες στον κόσμο. Eνα μέρος της παρουσιάζεται στη Φλόριντα, στο μουσείο Ρόλινς, και στρέφει το βλέμμα μας σε αυτήν τη φωτεινή περίοδο της ιταλικής τέχνης. Ο σερ Mαρκ Χάουκολ συλλέγει έργα του μπαρόκ επί 35 χρόνια και είναι συνιδρυτής των Αρχείων των Μεδίκων. Η έκθεση έχει κάνει μια μεγάλη περιοδεία και τώρα παρουσιάζεται στις ΗΠΑ.
ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ
Ο ταύρος στη Μεσόγειο
Μια μικρή έκθεση-κόγχη μέσα στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουγγαρίας, στη Βουδαπέστη, μας μιλάει για τον συμβολισμό του ταύρου στη μεσογειακή κουλτούρα με μόλις 12 έργα, εστιασμένα κυρίως στην παράδοση της ταυρομαχίας. Από έργα κλασικά του 19ου αιώνα μέχρι ένα έργο του Φερνάντο Μποτέρο, η έκθεση επικεντρώνεται στα χαρακτηριστικά του ταύρου διαχρονικά, σε ερμηνείες ρώμης, ανεξαρτησίας, ερωτισμού, επιβολής, από την αρπαγή της Ευρώπης έως τα νεότερα χρόνια.