Δύο εκδοχές των έργων του Ρόαλντ Νταλ, μία «κλασική» και μία προσαρμοσμένη σε σύγχρονες ευαισθησίες, θα έχει στη διάθεσή του το αγγλόφωνο κοινό, όπως ανακοίνωσε ο εκδοτικός οίκος Penguin Random House. Η λεγόμενη Roald Dahl Classic Collection, η οποία είχε ανακοινωθεί πέρυσι έπειτα από την πληθώρα αντιδράσεων που είχε προκαλέσει η «πολιτικώς ορθή» αναθεώρηση των έργων του Βρετανού συγγραφέα παιδικών βιβλίων, θα κυκλοφορήσει στις 30 Ιανουαρίου.
«Προσφέρουμε στους αναγνώστες την επιλογή να αποφασίσουν πώς θα βιώσουν τις μαγικές, σκανταλιάρικες ιστορίες του Ρόαλντ Νταλ», δήλωσε στο thebookseller.com η διευθύνουσα σύμβουλος του παιδικού τμήματος του οίκου Penguin, Φρανσέσκα Ντόου. Οπως εξήγησε, η νέα κλασική έκδοση θα έχει συλλεκτικό χαρακτήρα, καθώς θα περιλαμβάνει τις αυθεντικές εικονογραφήσεις των έργων και θα συνοδεύεται από προσχέδια, ημερολογιακές καταχωρίσεις και αλληλογραφία του συγγραφέα, συμπληρώνοντας με αυτόν τον τρόπο την αναθεωρημένη εκδοχή των βιβλίων του, που θα απευθύνεται σε μικρούς βιβλιόφιλους.
Η απόφαση της Penguin να κρατήσει δύο εκδοχές των έργων του Νταλ «επιλύει προσεκτικά την αντιπαράθεση και ευσταθεί απολύτως από επιχειρηματικής σκοπιάς», δήλωσε στο thebookseller.com η εκπρόσωπος του βρετανικού λογοτεχνικού πρακτορείου United Agents Τζόντι Χότζες, η οποία διερωτήθηκε αν η ίδια στρατηγική ακολουθηθεί και από άλλους εκδότες.
Οι ελληνικές μεταφράσεις των βιβλίων του Νταλ, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός, δεν επηρεάστηκαν από την περυσινή αναθεώρηση και όπως φαίνεται, τα ράφια των εγχώριων βιβλιοπωλείων δεν πρόκειται στο μέλλον να φιλοξενήσουν και τις δύο εκδοχές των έργων του. Οπως σημειώνει στην «Κ» η Δομινίκη Σάνδη, υπεύθυνη για το παιδικό βιβλίο του Ψυχογιού, «οι συγγραφείς δεν δημιουργούν εν κενώ. Τα κείμενα πρέπει να διαβάζονται “μέσα” στην εποχή τους. Μεταφέρουν μια πραγματικότητα, καλή ή κακή, και οφείλουμε να τα αντιμετωπίζουμε συνολικά, δηλαδή να συνεκτιμούμε και την προσωπικότητα, το ύφος, τις πεποιθήσεις, τη ζωή τελικά του δημιουργού τους. Επομένως», συνεχίζει η κυρία Σάνδη, «ούτε η ιστορικότητα ενός κειμένου μπορεί να παραβλεφθεί, ούτε όμως και η διαφορετική ανάγνωσή του από άλλη οπτική γωνία να αγνοηθεί. Υπό αυτό το πρίσμα, αν και αντιλαμβανόμαστε πλήρως την ανάγκη ύπαρξης πολιτικής ορθότητας, διατηρούμε στον κατάλογό μας τις αρχικές εκδόσεις και μεταφράσεις των βιβλίων του Ρόαλντ Νταλ».
Στη Βρετανία, ο εκδοτικός οίκος των έργων του τα τυπώνει τόσο στην κλασική όσο και σε «πολιτικώς ορθή» εκδοχή – Στην Ελλάδα, ο Ψυχογιός παραμένει πιστός μόνο στο πρωτότυπο κείμενο.
Υπενθυμίζεται ότι το όλο ζήτημα ανέκυψε τον Φεβρουάριο του 2023, όταν γνωστοποιήθηκε ότι οι εκδόσεις Puffin –το παιδικό παρακλάδι της Penguin– και η Roald Dahl Story Company –διαχειρίστρια των πνευματικών δικαιωμάτων του συγγραφέα– είχαν προσλάβει «αναγνώστες ευαισθησίας» (sensitivity readers), προκειμένου να αναθεωρηθούν κάποια έργα του συγγραφέα όπου κατά καιρούς είχε εκφράσει ρατσιστικές και αντισημιτικές απόψεις, για τις οποίες η οικογένειά του απολογήθηκε το 2020. Σύμφωνα με την Telegraph, οι αλλαγές εφαρμόστηκαν σε βιβλία όπως «Ο Τσάρλι και το εργοστάσιο σοκολάτας», «Ο μεγάλος φιλικός γίγαντας» κ.ά., όπου η λέξη «χοντρός» έγινε «τεράστιος», οι όροι «τρελός» και «παράφρων» αφαιρέθηκαν, η φράση «ένα μικρό ορφανό χωρίς αξία για τον κόσμο» απομακρύνθηκε κ.λπ.