Διευρυμένο διοικητικό συμβούλιο στα πρότυπα του αείμνηστου ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, το οποίο έκλεισε το 2013), αυξημένες δυνατότητες χρηματοδότησης που θα μπορεί να προέρχεται και από τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ανήκουν στη Διεύθυνση Γραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του νέου φορέα για το βιβλίο που φαίνεται ότι επιτέλους μπαίνει στο τελικό κομμάτι του νομοθετικού σχεδιασμού του.
Οπως εξηγεί ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού Χρίστος Δήμας, ο νέος φορέας, που θα χαράσσει την εθνική πολιτική για το βιβλίο, θα προκύψει από μια ουσιαστική αναμόρφωση του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού (ΕΙΠ), το οποίο τα τελευταία λίγα χρόνια έχει αναλάβει μεταξύ άλλων τη διοργάνωση της Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και το μεταφραστικό πρόγραμμα GreekLit. Ο νέος φορέας θα βασίζεται στο υφιστάμενο δυναμικό του ΕΙΠ, ενώ όσον αφορά τυχόν ανάγκες του σε εξειδικευμένο προσωπικό, θα κριθούν σε δεύτερη φάση. Το όνομά του θα είναι «Ελληνικό Ιδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού» ή αλλιώς ΕΛΙΒΙΠ.
«Δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στον νέο φορέα, ο οποίος θα είναι σίγουρα έτοιμος μέσα στο 2024. Προσπαθούμε να ξεκινήσει τη λειτουργία του όσο το δυνατόν νωρίτερα και να έχει πολύ μεγάλη ευελιξία στις δυνατότητες χρηματοδότησης, ώστε να τρέξει τα προγράμματα και τις πολιτικές που απαιτούνται για να ενισχύσουμε το βιβλίο, τη φιλαναγνωσία, τους εκδότες, τους βιβλιοπώλες, τους μεταφραστές και τους συγγραφείς», λέει ο κ. Δήμας.
Το ΕΛΙΒΙΠ σχεδιάζεται ώστε, όπως και το ΕΚΕΒΙ, να διαθέτει ευρύ διοικητικό συμβούλιο, συγκεκριμένα 11μελές. Εκτός από πρόεδρο και αντιπρόεδρο, θα περιλαμβάνει εκπροσώπους των εκδοτών, των βιβλιοπωλών και των συγγραφέων-μεταφραστών. Τρία ακόμα μέλη θα προέρχονται από το υπουργείο Πολιτισμού, ένα από το υπουργείο Παιδείας, ενώ θα εκπροσωπείται και η Εθνική Βιβλιοθήκη και το υπουργείο Εξωτερικών. Το δύο τελευταία στοιχεία έχουν σημασία, καθώς σχετίζονται με την επιδιωκόμενη σύνδεση του νέου φορέα με τις βιβλιοθήκες και με τα παραρτήματα που το ΕΠΙ διατηρεί στο εξωτερικό και θα παραμείνουν στο ΕΛΙΒΙΠ, αφού αξιολογηθούν.
Ενα από τα χαρακτηριστικά του νέου φορέα είναι οι αυξημένες δυνατότητες χρηματοδότησης, που θα μπορεί να προέρχεται και από τον ιδιωτικό τομέα.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία του νέου φορέα είναι ιδιαίτερα ενισχυμένα, εξηγεί ο κ. Δήμας. Εκτός από την τακτική επιχορήγηση του ΕΙΠ, που στο παρελθόν έχει συμπληρωθεί και με έκτακτες ενισχύσεις, το ΕΛΙΒΙΠ (που θα έχει και αυτό τη μορφή Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου) θα μπορεί να αντλεί πόρους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, από ευρωπαϊκά και διεθνή χρηματοδοτικά προγράμματα, χορηγίες και δωρεές, από την αξιοποίηση κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, όπως π.χ. τη μίσθωση και λειτουργία πωλητηρίου και αναψυκτηρίου, από τη διοργάνωση εκδηλώσεων, τη διαχείριση παραγόμενων καλλιτεχνικών αγαθών κ.ά.
Στόχος, επίσης, είναι ο νέος φορέας να αναλάβει από τη Διεύθυνση Γραμμάτων τη διοργάνωση της ελληνικής παρουσίας σε εκθέσεις βιβλίου του εξωτερικού (κρατώντας και τη διοργάνωση της Θεσσαλονίκης), ενώ θα διατηρηθούν και θα ενισχυθούν υπάρχουσες υπηρεσίες του ΕΙΠ (όπως το μεταφραστικό πρόγραμμα GreekLit και η βάση δεδομένων Biblionet), καθώς και όλο το αρχειακό του υλικό, που περιλαμβάνει και το αρχείο του ΕΚΕΒΙ. Το τελευταίο πραγματοποιούσε και έρευνες για την αγορά του βιβλίου, την αναγνωστική συμπεριφορά κ.λπ., κάτι που σύμφωνα με τον κ. Δήμα θα υπάρχει ως δυνατότητα του νέου φορέα.
Τι δυνατότητες παρέμβασης θα έχει όμως ο νέος φορέας όσον αφορά οικονομικά ζητήματα του κλάδου, όπως π.χ. το αίτημα για μηδενικό ΦΠΑ; Ο υφυπουργός ξεκαθαρίζει ότι το ΕΛΙΒΙΠ θα χαράσσει πολιτική και θα καταθέτει τις προτάσεις του στην πολιτεία, όμως τις όποιες σχετικές παρεμβάσεις στην αγορά τις καθορίζει το υπουργείο Οικονομικών. Το σχετικό νομοσχέδιο (που αφορά τον σύγχρονο πολιτισμό γενικά περιλαμβάνοντας και διατάξεις για τη συγχώνευση των οπτικοακουστικών φορέων, τη λειτουργία του Ακροπόλ κ.ά.) αναμένεται να παρουσιαστεί σε ένα από τα επόμενα υπουργικά συμβούλια.
Στο μεταξύ, εκπρόσωποι των εκδοτών μεταφέρουν στην «Κ» την ανησυχία τους ότι αν ο νέος φορέας βασιστεί σε αντίστοιχο σχέδιο νόμου που είχε προετοιμάσει η κυβέρνηση την προηγούμενη τετραετία, τότε δεν θα είναι προικισμένος με τα εργαλεία, τους πόρους, την ευελιξία και το δυναμικό που χρειάζεται. Συνάντηση των εκδοτικών ενώσεων με το ΥΠΠΟ έχει προγραμματιστεί για την επόμενη εβδομάδα.