Η δράση της «Εκμηδένισης» του Μισέλ Ουελμπέκ (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, Εστία, 2022) τοποθετείται, ως συνήθως στα μυθιστορήματά του, στο εγγύς μέλλον, εν προκειμένω από τον Νοέμβριο 2026 ώς τον Οκτώβριο 2027. Στο διάστημα αυτό εκδηλώνονται τρεις παράξενες τρομοκρατικές επιθέσεις: η πρώτη εναντίον πλοίου που μεταφέρει εμπορευματοκιβώτια, η δεύτερη εναντίον μιας μεγάλης δανέζικης τράπεζας σπέρματος και η τρίτη εναντίον ενός καραβιού που μεταφέρει μετανάστες, προκαλώντας τον θάνατο πεντακοσίων ανθρώπων. Το 2027 είναι για τη Γαλλία και έτος προεδρικών εκλογών.
Ο Πoλ Ρεζόν (Raison, ήγουν ορθός λόγος, λογική), κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, απόφοιτος της περίφημης Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, εργάζεται ως υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, δεξί χέρι του υπουργού Μπρινό Ζιζ. Είναι παντρεμένος με την Πριντάνς (Prudence, ήγουν φρόνηση), απόφοιτη και αυτή της ίδιας Σχολής, οικονομική επιθεωρήτρια, βίγκαν και μέλος μιας θρησκευτικής σέκτας, που μεταξύ άλλων πιστεύει και στη μετενσάρκωση. Δεν έχουν παιδιά. Ο γάμος τους είναι ουσιαστικά διαλυμένος, συγκατοικούν απλώς στο ίδιο σπίτι, σε χωριστά δωμάτια και με χωριστά ράφια στο ψυγείο («Ηταν σίγουρα το μοίρασμα του ψυγείου το στοιχείο που συμβόλιζε καλύτερα τον εκφυλισμό του γάμου του», σ. 26). Γενικώς, υπάρχει χωρισμός από κοίτης και τραπέζης.
Πολύ νωρίς στο μυθιστόρημα, αρρωσταίνει ο πατέρας του Πολ, ο Eντουάρ Ρεζόν, κρατικός υπάλληλος των μυστικών υπηρεσιών, εβδομήντα επτά ετών (σ. 57, ή εβδομήντα τεσσάρων, αν γεννήθηκε το 1952, σ. 97). Παθαίνει ένα βαρύ εγκεφαλικό και πέφτει σε κώμα. Το γεγονός παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των πραγμάτων: φέρνει ξανά μαζί τα τρία αδέλφια (τον Πολ, τη Σεσίλ και τον Ορελιάν) που είχαν χρόνια να ιδωθούν και προκαλεί μεγάλες αλλαγές στη ζωή τους.
Μπροστά στον θάνατο, τον δικό μας και των δικών μας, όλα τα άλλα (προεκλογικές εκστρατείες και τα ρέστα) χάνουν τη σημασία τους.
Η Σεσίλ είναι πιστή Καθολική, απλή, όλο φροντίδα και καλοσύνη. Είναι βέβαιη πως ο πατέρας της θα γίνει καλά, για τον απλούστατο λόγο ότι εκείνη το ζήτησε από τον Θεό (σ. 62). Ο καθολικισμός πάντως είναι σε βαθιά κρίση, οι Καθολικές οικογένειες δεν μπορούν να μεταδώσουν την πίστη στα παιδιά τους: η μία από τις δύο κόρες της Σεσίλ, υποψήφια διδάκτωρ φιλολογίας στη Σορβόννη, εργάζεται ως συνοδός, δηλαδή πόρνη πολυτελείας, με 400 ευρώ την ώρα (σ. 360), όπως θα ανακαλύψει ο Πολ ως πελάτης της. Η Σεσίλ και ο άντρας της ψηφίζουν Λεπέν (σ. 137). Ο Ορελιάν εργάζεται ως συντηρητής έργων τέχνης, ταπισερί, και είναι παντρεμένος με την Ιντι, δέκα χρόνια μεγαλύτερή του, αποτυχημένη δημοσιογράφο, που τον περιφρονεί. Εκανε εξωσωματική με μαύρο δότη, μόνο και μόνο για να τον ταπεινώσει (σ. 313). «Είχε χρησιμοποιήσει το παιδί της σαν ένα είδος διαφημιστικής πινακίδας, σαν μέσο για να επιδείξει την εικόνα που ήθελε να περάσει για τον εαυτό της – παθιασμένη, ανοιχτή, κοσμοπολίτισσα» (σ. 185). Η αρρώστια του πατέρα θα φέρει σε επαφή τον Ορελιάν με τη μαύρη βοηθό νοσοκόμα που τον φροντίζει. Η Μαρίζ είναι από την Μπενίν, πιστή Καθολική και αυτή αλλά χωρίς πουριτανισμούς. Ερωτεύονται και ζουν μια ευτυχισμένη ερωτική σχέση. Ο Ορελιάν «ένιωθε άντρας, ήταν συνταρακτικά καινούργιο» (σ. 370) και έμαθε χάρη στη Μαρίζ κάτι που δεν ήξερε ώς τότε, «ότι η σεξουαλικότητα μπορούσε να συμβεί με τέτοια απλότητα, με τέτοια γλύκα» (σ. 374). Η νοσοκόμα συνεργεί στην παράνομη φυγάδευση του πατέρα από το νοσηλευτικό ίδρυμα, ομολογεί τη συμμετοχή της και διατρέχει τον κίνδυνο να απολυθεί και να απελαθεί. Ο Ορελιάν, που «η προσκόλλησή του στη ζωή ήταν αδύναμη, πάντα υπό αίρεση […]» (σ. 458), θεωρεί ένοχο τον εαυτό του γι’ αυτό και αυτοκτονεί. Ο Πολ, στο διάστημα αυτής της οικογενειακής περιπέτειας έχει αρχίσει να επανασυνδέεται ουσιαστικά με την Πριντάνς, και τότε ξάφνου τον χτυπάει ένας επιθετικός καρκίνος στο στόμα.
Αν σκεφτούμε έναν έναν τους χαρακτήρες του μυθιστορήματος, θα παρατηρήσουμε ότι υπερτερούν μάλλον οι καλοί, με πρώτες και καλύτερες τις γυναίκες: την Πριντάνς, τη Σεσίλ και τη Μαντλέν. Τελικά, ο μόνος γνήσιος εκπρόσωπος του Κακού στο μυθιστόρημα είναι η Ιντι, μαυρόψυχη και χαιρέκακη. Αυτή θα γράψει το άρθρο για την απαγωγή του Εντουάρ, με σκοπό να βλάψει πολιτικά τον Μπρινό Ζιζ, και το οποίο θα οδηγήσει στην αυτοκτονία του άντρα της και στον γυρισμό τελικά της Μαρίζ στην Μπενίν (σ. 503).
Κατά τη διάρκεια της μυθιστορηματικής δράσης, την οικογένεια του Πολ, τη χτυπάνε δύο βαριές αρρώστιες και μια αυτοκτονία. Το κακό έρχεται και βρίσκει τους ήρωες στην καλύτερη στιγμή τους, στα όρια της ευτυχίας. Ο Εντουάρ Ρεζόν ζει σε μια κωμόπολη, μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του, τη Μαντλέν, μέσα σε μεγάλη αγάπη. Ο Ορελιάν γνωρίζει την ερωτική αγάπη για πρώτη φορά στη ζωή του και ο Πολ επανασυνδέεται με την Πριντάνς. Ο Ορελιάν και ο Πολ τώρα που ζουν τη χαρά της ζωής, εξωθούνται ή αναγκάζονται να τη εγκαταλείψουν με την μπουκιά στο στόμα. Ο θάνατος είναι ανελέητος και αδυσώπητος, είναι πάντα εκεί και παραμονεύει («Εχεις έναν σύζυγο, έναν πατέρα ή έναν γιο, το ίδιο πρωί κιόλας ζούσατε μαζί, και μέσα σε μερικές ώρες, ή και μερικά λεπτά καμιά φορά, μπορεί να τον χάσεις» σ. 63), ο θάνατος σαν την πόρνη δεν κάνει διακρίσεις, πάει με όλους (σ. 64-65). Αυτή είναι η αληθινή εκμηδένιση: η βαριά αρρώστια και ο θάνατος, η εκμηδένιση της ατομικής ύπαρξης, σε έναν κόσμο χωρίς προσδοκία αιωνιότητας. Μπροστά στον θάνατο, τον δικό μας και των δικών μας, όλα τα άλλα (προεκλογικές εκστρατείες και τα ρέστα) χάνουν τη σημασία τους. Ο Πολ τελικά δεν θα ψηφίσει στις εκλογές, θα τσαλακώσει τον φάκελο με το άκυρο ψηφοδέλτιο και θα τον πετάξει στα σκουπίδια (σ. 522). Αποτελεί άραγε αυτό μια άλλη έκφραση του ανθρώπινου εγωισμού; Θα συνεχίσουμε. Ως τότε, καλό Δεκαπενταύγουστο!