Με σχεδόν… χρηματιστηριακή συχνότητα αλλάζουν πλέον οι τιμές βασικών ειδών διατροφής, με τα πρωτεία, όπως φαίνεται, να έχουν το αλεύρι και τα έλαια, είτε πρόκειται για το ηλιέλαιο είτε για το ελαιόλαδο. Την ίδια ώρα τα στοιχεία δείχνουν εμφάνιση ανατιμήσεων την τελευταία εβδομάδα και σε προϊόντα που μέχρι στιγμής είχαν διατηρηθεί χαμηλά οι τιμές τους, όμως θεωρείτο σίγουρο, λόγω της βασικής πρώτης ύλης που είναι το αλεύρι, ότι θα ακολουθούσαν επίσης ανοδική πορεία. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το ψωμί του τοστ. Την ίδια ώρα φαίνεται ότι οι γαλακτοβιομηχανίες εγκαταλείπουν τον πόλεμο τιμών και προσφορών στο γιαούρτι, δεδομένης της αύξησης στην τιμή του γάλακτος που καταγράφεται εδώ και αρκετούς μήνες.
Το επόμενο διάστημα, άλλωστε, λόγω της αύξησης των τιμών των ζωοτροφών, απόρροια της ανόδου των τιμών σε καλαμπόκι και σόγια, αναμένεται κύμα ανατιμήσεων σε σειρά προϊόντων ζωικής προέλευσης. «Πριν από έξι μήνες η τιμή της σόγιας ήταν 400 ευρώ ο τόνος. Σήμερα είναι 630 ευρώ. Εχει αυξηθεί δηλαδή κατά 57,5%. Το σιτάρι είχε 220 ευρώ ο τόνος, τώρα έχει 430 ευρώ, έχει δηλαδή σχεδόν διπλασιασθεί. Ανάλογη είναι η εικόνα και στις τιμές του καλαμποκιού», επισημαίνει στην «Κ» ιδιοκτήτης μεγάλης πτηνοτροφικής επιχείρησης που προμηθεύει τόσο τα σούπερ μάρκετ όσο και γνωστές αλυσίδες εστίασης. Ο ίδιος μάλιστα υποστηρίζει ότι έως ένα βαθμό οι όποιες ελλείψεις πιθανόν είναι τεχνητές, υπό την έννοια ότι χονδρέμποροι που διαθέτουν αποθέματα αλεύρων δεν τα πωλούν περιμένοντας να αυξηθεί και άλλο η τιμή τους. Πρώτο «θύμα» της μεγάλης αύξησης των ζωοτροφών σε συνδυασμό με το υψηλό ενεργειακό κόστος και τις ανατιμήσεις των υλικών συσκευασίας είναι το κοτόπουλο, η τιμή του οποίου το τελευταίο διάστημα έχει αυξηθεί σε ποσοστό άνω του 30%. Η μέση τιμή του νωπού μη συσκευασμένου κοτόπουλου είναι στο σούπερ μάρκετ 4 ευρώ/κιλό από 2,99 ευρώ/κιλό πριν από μερικές εβδομάδες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κατηγορία είχαν γίνει επίσης ανατιμήσεις πριν από τα Χριστούγεννα λόγω της αύξησης κυρίως του ενεργειακού κόστους.
Η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου καθώς και η παύση των εξαγωγών λιπασμάτων από τη Ρωσία, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό και εξαγωγέα παγκοσμίως, έχουν προκαλέσει αύξηση τουλάχιστον 60% των τιμών στα λιπάσματα, ναρκοθετώντας και τη φυτική παραγωγή. Εκτός από τη μείωση των νέων φυτεύσεων κατά περίπου 30% σε καρπούζια και πεπόνια, θέμα που αποκάλυψε στις 26 Μαρτίου η «Κ», ανάλογες σκέψεις επικρατούν στους αγρότες που δραστηριοποιούνται και σε άλλες καλλιέργειες, από ροδακινοπαραγωγούς μέχρι καλλιεργητές καλαμποκιού. Ενα από τα μέτρα που μελετάει, άλλωστε, η κυβέρνηση είναι η ενίσχυση των αγροτών για την αγορά λιπασμάτων, πιθανόν μέσα από κοινοτικά κονδύλια και δη από το αποθεματικό κρίσης. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι αγρότες, οι όποιες αποφάσεις πρέπει να ληφθούν και να εφαρμοσθούν άμεσα, καθώς η υπολίπανση μπορεί να καταστρέψει την επικείμενη σοδειά προκαλώντας ελλείψεις σε σειρά προϊόντων.
Σε αυτή τη φάση, πάντως, οι καταναλωτές αναγκάζονται ήδη να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για μια επίσκεψή τους στο σούπερ μάρκετ, καθώς δεν είναι μόνο το κοτόπουλο που έχει ακριβύνει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ψηφιακής πλατφόρμας e-Καταναλωτής του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η μέση τιμή στο αλεύρι για όλες τις χρήσεις (συσκευασία 1 κιλού) ήταν στις 31 Μαρτίου 1,43 ευρώ, από 1,28 ευρώ την 1η Μαρτίου. Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι στις 23 Μαρτίου είχε γίνει ακόμη μία αύξηση, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται τότε για το ίδιο ακριβώς προϊόν στο 1,38 ευρώ.
Το τελευταίο διάστημα, η τιμή του νωπού κοτόπουλου στα σούπερ μάρκετ έχει αυξηθεί άνω του 30%.
Αύξηση 15,48% παρουσιάζει η μέση τιμή στα ζυμαρικά (μακαρόνια Νο6), καθώς από 0,84 ευρώ (συσκευασία 500 γρ.) την 1η Μαρτίου, στο τέλος του μήνα η μέση τιμή είχε φτάσει στο 0,97 ευρώ.
Το ηλιέλαιο, ακόμη ένα προϊόν που βρίσκεται στο επίκεντρο από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, έχει επίσης ανατιμηθεί σημαντικά. Η συσκευασία του ενός λίτρου είχε μέση τιμή την 1η Μαρτίου 3,62 ευρώ, ενώ στις 31 Μαρτίου είχε φτάσει τα 3,85 ευρώ, αύξηση δηλαδή 6,35%.
Αυξημένη κατά 6% είναι η τιμή του ελαιολάδου, καθώς την 1η Μαρτίου η μέση τιμή για τη συσκευασία ενός λίτρου ήταν 7,66 ευρώ, ενώ στις 31 Μαρτίου είχε φθάσει τα 8,12 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 23 Μαρτίου η μέση τιμή για το ίδιο προϊόν ήταν 7,91 ευρώ.
Ανατιμήσεις πλέον παρατηρούνται και σε σειρά άλλων βασικών προϊόντων, όπως το ψωμί του τοστ (συσκευασία 700 γρ.), με τη μέση τιμή να έχει αυξηθεί στη διάρκεια του τελευταίου μήνα κατά 3,77%. Ανοδος της τιμής καταγράφεται στο γιαούρτι (4,37% στη συσκευασία 3×200) και στα τυριά (5%), ενώ μεγαλύτερη σταθερότητα παρατηρείται –για την ώρα τουλάχιστον– στις τιμές του γάλακτος.
Πλαφόν στη χονδρική του κοτόπουλου
Μετά το ηλιέλαιο, το αραβοσιτέλαιο, το αλεύρι και τη ζάχαρη, σε πλαφόν πλέον προχωρούν οι επιχειρήσεις πώλησης τροφίμων και στα κοτόπουλα. Το πλαφόν –για την ώρα τουλάχιστον– εφαρμόζεται μόνο στις πωλήσεις χονδρικής από τουλάχιστον δύο αλυσίδες, τη Metro Cash & Carry (συμφερόντων Παντελιάδη) και τη The Mart που ανήκει στον όμιλο «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης».
Ειδικότερα, η Metro Cash & Carry έχει βάλει πλαφόν στα κοτόπουλα, το οποίο στα κατεψυγμένα είναι έως δέκα κιβώτια των δέκα κιλών, ενώ στα νωπά κοτόπουλα πλαφόν έχει μπει μόνο στην περίπτωση των κωδικών που βρίσκονται σε προωθητική ενέργεια και είναι πέντε κιβώτια ημερησίως. Η αλυσίδα The Mart έχει βάλει πλαφόν στα κατεψυγμένα κοτόπουλα.
Οι ποσότητες που μπορεί να πάρει ένας επιχειρηματίας ημερησίως θεωρούνται κάτι παραπάνω από επαρκείς. Ο λόγος για τον οποίο οι επιχειρήσεις προχώρησαν στην επιβολή πλαφόν είναι, σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν παράγοντες του κλάδου της εστίασης, η εμφάνιση φαινομένων «μαύρης αγοράς». Με άλλα λόγια, επιτήδειοι προχωρούσαν στην αγορά πολύ μεγάλων ποσοτήτων κοτόπουλων και στη συνέχεια τα μεταπωλούσαν σε καταστήματα εστίασης.
Στη λιανική πώληση, πάντως, μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν εφαρμόζεται πλαφόν στο συγκεκριμένο προϊόν, αν και σύμφωνα με επιχειρηματίες του πτηνοτροφικού κλάδου το επόμενο διάστημα αναμένονται ανωμαλίες στην τροφοδοσία της λιανικής και της εστίασης. Οπως επισήμανε στην «Κ» επικεφαλής γνωστής πτηνοτροφικής επιχείρησης, οι ανωμαλίες αυτές δεν θα οφείλονται σε ανεπάρκεια αποθεμάτων. Ο λόγος είναι ότι παρουσιάζονται ανωμαλίες στην τροφοδοσία των πτηνοτροφικών επιχειρήσεων με ζωοτροφές, κάτι που τις οδηγεί στο να βάζουν προληπτικά κάποιους περιορισμούς. Λόγω επίσης των υψηλών τιμών που επικρατούν σε σόγια, σιτάρι και καλαμπόκι, δεν αποθεματοποιούν στα επίπεδα που το έκαναν προς της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Σε ό,τι αφορά τις αλυσίδες λιανικής σημειώνεται ότι η «ΑΒ Βασιλόπουλος», η οποία είχε προχωρήσει από την προηγούμενη εβδομάδα σε πλαφόν στο ηλιέλαιο, το αραβοσιτέλαιο και το αλεύρι, προχώρησε στην επιβολή πλαφόν στη ζάχαρη (μέχρι τρεις συσκευασίες) για όλους τους τύπους και όλες τις μάρκες.