Τη δυνατότητα διεκδίκησης ακόμη και αναδρομικών αυξήσεων –υπό προϋποθέσεις– και παρότι η διάταξη που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Εργασίας Αδωνι Γεωργιάδη ορίζει ρητά πως δεν υπάρχει αναδρομική ισχύ στη διαδικασία επανενεργοποίησης των μισθολογικών ωριμάνσεων – τριετιών, αποκτούν χιλιάδες εργαζόμενοι.
Πρόκειται για μια ειδική, αλλά όχι σπάνια, κατηγορία μισθωτών, που κυρίως κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης και ενώ οι τριετίες ήταν «παγωμένες», έβρισκαν δουλειά και αμείβονταν με τον κατώτατο μισθό, χωρίς να αναγνωρίζεται η προϋπηρεσία που είχαν πριν από τον Φεβρουάριο του 2012.
Αυτοί, από 1ης Ιανουαρίου 2024, βάσει της σχετικής διάταξης, θα πρέπει αφενός να λάβουν το σύνολο των προσαυξήσεων που δικαιούνται, ενώ θα αρχίσει να «τρέχει» και ο χρόνος για την επόμενη τριετία, μέχρι να συμπληρώσουν συνολικά τις τρεις, που οδηγούν σωρευτικά σε αύξηση 30%.
Αφετέρου, εάν δεν έχει παραγραφεί η αξίωσή τους, δηλαδή δεν έχει περάσει 5ετία από την πρόσληψή τους με κατώτερο μισθό από αυτόν που κανονικά δικαιούνται, θα μπορούν να προσφύγουν στα εργατικά δικαστήρια, διεκδικώντας αναδρομικά «την ώριμη προϋπηρεσία» που είχαν, ήτοι τις τριετίες που είχαν «κλειδώσει» πριν από τις 14 Φεβρουαρίου 2012. Μάλιστα, η αξίωση αυτή αφορά χρόνους εργασίας που έχουν διανυθεί ακόμη και σε διαφορετικούς εργοδότες ή ακόμη και σε τελείως διαφορετικές ειδικότητες.
Να σημειωθεί ότι η δυνατότητα αυτή δεν προβλέπεται στην τροπολογία για τις τριετίες. Προκύπτει όμως εκ των πραγμάτων, καθώς και όλο το προηγούμενο διάστημα οι εργαζόμενοι δικαιούνταν τις τριετίες τους αλλά δεν τις πληρώνονταν.
Αφορά όσους βρήκαν δουλειά μέσα στην κρίση με κατώτατο μισθό, χωρίς να τους αναγνωρίζεται η προϋπηρεσία πριν από το 2012.
Η διάταξη που κατατέθηκε στη Βουλή ορίζει άλλωστε ρητά ότι «ειδικά για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας σε όσους εργαζομένους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από την 14η.2.2012 και μετά την 1η.1.2024».
Οπως εξηγεί στην «Κ» ο εργατολόγος δικηγόρος Γιάννης Καρούζος, εφόσον οι αξιώσεις δεν έχουν παραγραφεί, ο εργαζόμενος μπορεί να προσφύγει διεκδικώντας τις διαφορές αποδοχών του, ενώ σε κάθε περίπτωση, από 1ης Ιανουαρίου 2024 και μετά, θα πρέπει να λάβει το σύνολο των ώριμων δικαιωμάτων του. Αλλά και στην περίπτωση που οι αξιώσεις έχουν παραγραφεί και ο εργαζόμενος λαμβάνει τον κατώτατο μισθό χωρίς τριετίες, παρότι είχε κλειδώσει την προϋπηρεσία του πριν από το 2012, όταν θα συμπληρώσει και την επόμενη τριετία θα πρέπει να πληρωθεί το σύνολο των τριετιών και όχι μόνο την τελευταία. Σε αυτή την περίπτωση, βέβαια, ξεκαθαρίζει ο κ. Καρούζος, δεν μπορεί να διεκδικήσει αναδρομικά τις διαφορές αποδοχών, καθώς οι αξιώσεις του έχουν παραγραφεί.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς εργασίας, οι περιπτώσεις μισθωτών που μπροστά στην πίεση της υψηλής ανεργίας δέχονταν να εργαστούν με αμοιβές κατώτερες από αυτές που δικαιούνταν, είναι πάρα πολλοί. Οι περισσότεροι δε, επισημαίνουν, αμείβονται με τον κατώτατο και από 1ης Ιανουαρίου 2024 θα πρέπει να πληρωθούν το σύνολο των ώριμων δικαιωμάτων τους, συνεχίζοντας παράλληλα να χτίζουν την επόμενη τριετία, εάν τη δικαιούνται.
Αλλωστε, και στην ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης που κατατέθηκε στη Βουλή, επισημαίνεται ότι στόχος της είναι η ενίσχυση του εισοδήματος των εργαζομένων, ειδικά αυτών που αμείβονται με τον κατώτατο, αντιμετωπίζοντας έτσι το ζήτημα των επίμονων πληθωριστικών πιέσεων που εξασθενίζουν την αγοραστική τους δύναμη. Προσοχή όμως, τόσο στην τροπολογία όσο και στην έκθεση ξεκαθαρίζεται ότι για το χρονικό διάστημα από 14η.2.2012 έως και 31η.12.2023 καμία αξίωση δεν γεννάται και δεν οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, περιλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, για εργασία που πραγματοποιήθηκε κατά το συγκεκριμένο διάστημα.