Συνολικά κεφάλαια ύψους 1,5 δισ. ευρώ αναμένεται να διαθέσει τα επόμενα χρόνια η κυβέρνηση στο πλαίσιο της επανενεργοποίησης της πολιτικής κοινωνικής στέγης. Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος μίλησε χθες στο 24ο συνέδριο της Prodexpo, «στόχος μας είναι να αυξήσουμε την προσφορά ακινήτων στην αγορά, ώστε να μειωθούν οι υψηλές τιμές ενοικίασης. Για τον σκοπό αυτόν θα αξιοποιήσουμε και ακίνητη περιουσία του Δημοσίου. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε χρόνια έως ότου να ολοκληρωθεί η πλήρης καταγραφή του 100% των ακινήτων που ελέγχει το Δημόσιο. Πρέπει να επικεντρωθούμε σε όσα έχουν καταγραφεί πλήρως», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το επόμενο διάστημα θα «τρέξει» μια σειρά από προγράμματα και δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση, όπως για παράδειγμα η αξιοποίηση εκτάσεων μέσω ΣΔΙΤ, στο πλαίσιο του θεσμού της κοινωνικής αντιπαροχής, που θα αφορά την εύρεση προσιτής στέγης σε νέους ηλικίας 25-39 ετών. «Υπάρχουν οικόπεδα που ανήκουν στη ΔΥΠΑ και βρίσκονται στην Κηφισιά. Οι επενδυτές θα κρατούν ένα τμήμα του ακινήτου για δική τους αξιοποίηση και τα υπόλοιπα θα πηγαίνουν με κοινωνικά κριτήρια σε ανθρώπους που τα πληρούν. Εκεί θα έχει και ο ιδιώτης συμφέρον τα κτίρια να είναι υψηλού επιπέδου», επισήμανε ο κ. Χατζηδάκης.
Σε πρώτη φάση θα ανακατασκευαστούν κλειστά κτίρια του Δημοσίου και θα δοθούν σε νέους έναντι μικρού ενοικίου.
Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη φάση του προγράμματος θα ανακατασκευαστούν κλειστά κτίρια του Δημοσίου, ώστε να παραχωρηθούν –έναντι μικρού μισθώματος– σε νέους ή νέα ζευγάρια. Σε δεύτερο στάδιο θα «τρέξουν» εντός του 2024 οι διαγωνισμοί για να επιλεχθούν οι ανάδοχοι που θα αξιοποιήσουν αδόμητα οικόπεδα της ΔΥΠΑ με στόχο το 2025 να έχει ολοκληρωθεί η ανέγερση των πρώτων κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές. Στη συνέχεια η ΔΥΠΑ θα δημοσιεύσει την πρόσκληση για την επιλογή των δικαιούχων βάσει κοινωνικών κριτηρίων. Από την καταγραφή που έχει γίνει εντοπίστηκαν 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, εκ των οποίων το ένα τρίτο είναι στην Αττική, αλλά και 10 οικόπεδα με οικοδομική άδεια επιφάνειας 75 στρεμμάτων τα οποία θεωρούνται τα πλέον ώριμα για αξιοποίηση. Στον σχεδιασμό εντάσσονται όμως και εκτάσεις εκτός σχεδίου, όπως και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία. Πρόκειται για 11 στρέμματα στην Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στην Ξάνθη και 74 στον Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες.
Ενα άλλο πρόγραμμα που θα ξεκινήσει τον Δεκέμβριο αφορά την επιδότηση της ανακαίνισης/επισκευής των κενών διαμερισμάτων, υπό την προϋπόθεση αυτά να επιστρέψουν στην αγορά μέσω της μακροχρόνιας μίσθωσής τους για περίοδο τουλάχιστον τριών ετών. Το πρόγραμμα, με τον τίτλο «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω», θα ξεκινήσει με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ. Το ποσό της επιδότησης ανέρχεται σε έως 10.000 ευρώ και αφορά ποσοστό 40% των δαπανών που θα γίνουν. Στο πρόγραμμα θα μπορούν να συμμετάσχουν ιδιοκτήτες ή επικαρπωτές ακινήτων (εφόσον το ποσοστό υπερβαίνει το 50%), επιφάνειας έως 100 τ.μ., με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα (φορολογητέο) που δεν ξεπερνάει τις 40.000 ευρώ. Η ακίνητη περιουσία τους δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ. Προφανώς το επιλέξιμο ακίνητο θα πρέπει να είναι δηλωμένο ως κενό στο έντυπο Ε2 (για τα τελευταία τρία χρόνια), ενώ οι ενδιαφερόμενοι δεν θα πρέπει να έχουν λάβει επιδότηση για άλλο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης τα τελευταία πέντε χρόνια.
Ενα εκατομμύριο ακίνητα είναι εκτός αγοράς
Σύμφωνα με όσα ανέφεραν χθες φορείς της αγοράς ακινήτων, υπολογίζεται ότι περίπου 1 εκατ. κατοικίες είναι σήμερα εκτός αγοράς, είτε επειδή είναι δεσμευμένες λόγω χρεών είτε δηλώνονται ως κενές/μη χρησιμοποιούμενες από τους ιδιοκτήτες (πάνω από 750.000, με βάση τα σχετικά στοιχεία), π.χ. λόγω νομικών διαφορών, ή εκτεταμένων ζημιών, ή και λόγω της απροθυμίας των κατόχων τους να τις εκμισθώσουν, λόγω αρνητικής εμπειρίας στο παρελθόν.
750.000 κατοικίες είναι κλειστές και 185.000 βρίσκονται στην κατοχή των servicers.
«Το παράδοξο στην Ελλάδα είναι ότι υπάρχει πρόβλημα διαθεσιμότητας κατοικιών. Υπολογίζουμε ότι πάνω από 185.000 κατοικίες πρόκειται να διατεθούν σταδιακά στην αγορά τα επόμενα 5-7 χρόνια, μέσω πλειστηριασμών», σημείωσε χθες ο κ. Αντώνης Μαρκόπουλος, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Prosperty, ψηφιακής πλατφόρμας διαχείρισης ακινήτων. Τα ακίνητα αυτά βρίσκονται σήμερα υπό τη διαχείριση των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων (servicers), που έχουν και την ευθύνη της ωρίμανσής τους. Μάλιστα, από τα ακίνητα αυτά, περίπου 70%-75% βρίσκονται στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Η αξιοποίηση των κατοικιών αυτών αποτελεί μια επενδυτική ευκαιρία, ωστόσο, η αποτελεσματική διάθεσή τους στην αγορά, προκειμένου να καλύψουν πράγματι στεγαστικές ανάγκες και να συμβάλουν στην εκλογίκευση των τιμών πώλησης, έγκειται και στην αλλαγή του πλαισίου των πλειστηριασμών. Σήμερα, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στην «Κ» ο κ. Μαρκόπουλος, υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι για τους οποίους δεν πωλούνται πολλές κατοικίες μέσω πλειστηριασμού. «Ο πρώτος λόγος είναι κοινωνικός, καθώς είναι πολλοί εκείνοι που δεν επιθυμούν να αποκτήσουν ακίνητο με τον τρόπο αυτό, για λόγους αλληλεγγύης. Ο δεύτερος λόγος έγκειται στο ότι χρειάζεται να έχει κανείς διαθέσιμη ρευστότητα, ίση με το 100% της αξίας του ακινήτου», τονίζει ο κ. Μαρκόπουλος. Ακόμη και αν υπάρχει τέτοια ρευστότητα, είναι λίγοι εκείνοι που είναι πρόθυμοι να δεσμεύσουν τα χρήματά τους για τόσο σημαντικό χρονικό διάστημα, καθώς απαιτείται και χρόνος έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία της απόδοσης του ακινήτου που θα πωληθεί μέσω πλειστηριασμού. Ο τρίτος λόγος έγκειται στο ότι δεν παρέχονται επαρκή στοιχεία για την κατάσταση και το εσωτερικό των ακινήτων, κάτι που επίσης λειτουργεί αποτρεπτικά. Σύμφωνα με την κυρία Ολγα Ευτυχίδου, επικεφαλής νομικού τμήματος του γραφείου Σιούφας & Συνεργάτες, «υπάρχει μια μεγάλη δεξαμενή ακινήτων που θα μπορούσαν να συνδράμουν στην ικανοποίηση της ζήτησης».