Περισσότερο πολύπλοκο απ’ ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε αναδεικνύεται το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΕΛΥΚΩ), το οποίο, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, που είναι και ο φορέας διαχείρισής του, ανέρχεται σε 300 εκατ. ευρώ για το 2023 και εκτιμάται ότι θα κλείσει με ένα αντίστοιχο ποσό το 2024, δηλαδή 600 εκατ. στη διετία.
Η ΡΑΑΕΥ ως αρμόδια Αρχή έχει εισηγηθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η κάλυψη του ελλείμματος να γίνει με κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού ώστε να αποφευχθεί η επιβάρυνση των καταναλωτών από τις απαιτούμενες αυξήσεις στις χρεώσεις ΥΚΩ που πληρώνουν μέσω των λογαριασμών ρεύματος.
Το ΥΠΕΝ δεν έχει υποβάλει ακόμη σχετικό αίτημα στο υπουργείο Οικονομικών, καθώς διαπιστώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση ότι οι ΥΚΩ είναι ουσιαστικά «στον αέρα» από το 2019 και θα πρέπει πρώτα να διευθετηθεί η απαραίτητη έγκρισή τους από την Κομισιόν. Το 2019 έληξε η προθεσμία έγκρισης του αυξημένου ενεργειακού κόστους των νησιών και κάποιων επιδοτούμενων τιμολογίων για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής από το κράτος ως υπηρεσιών κοινής ωφελείας και της δυνατότητας κάλυψής τους είτε από τον κρατικό προϋπολογισμό είτε από το σύνολο των καταναλωτών.
Tο ΥΠΕΝ δρομολογεί αυτό το διάστημα αίτημα προς την Κομισιόν για παράταση της έγκρισης των ΥΚΩ μέχρι το 2025 για την Κρήτη που θα έχει τεθεί σε λειτουργία η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αττική και έως το 2028 για τα μη διασυνδεδεμένα νησιά, ευελπιστώντας ότι δεν θα βρεθεί προ εκπλήξεως και ότι θα ανοίξει ο δρόμος για τη χρηματοδότηση του ελλείμματος από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Στο μεταξύ, το βάρος των ΥΚΩ έχει μεταφερθεί στους προμηθευτές, οι οποίοι παρέχουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες στους πελάτες τους χωρίς να λαμβάνουν το σχετικό αντάλλαγμα στο σύνολό του από τον ΔΕΔΔΗΕ, με αποτέλεσμα να έχουν συσσωρεύει υπέρ τους οφειλές της τάξεως των 252 εκατ. ευρώ για το διάστημα Απριλίου – Νοεμβρίου 2023.
Οι προμηθευτές μέσω του συνδέσμου τους (ΕΣΠΕΝ) έστειλαν επιστολή χθες στο ΥΠΕΝ και ζητούν από τον αρμόδιο υπουργό την άμεση αντιμετώπιση του διαρκώς διογκούμενου ελλείμματος του ΕΛΥΚΩ, καθώς και την απόδοση των 252 εκατ. ευρώ. Στην επιστολή τους επικαλούνται τις διατάξεις του Κώδικα Δικτύου Διανομής που αναφέρονται ρητώς στην ανάγκη μέριμνας για την «έγκαιρη λήψη μέτρων αντιμετώπισης τυχόν αρνητικού οικονομικού αποτελέσματος ΕΛΥΚΩ» καθώς και για την «τήρηση ενός αποθέματος ασφαλείας» αντιστοίχως.
Παρά τις ανωτέρω διατάξεις, από τον Απρίλιο του 2023 και έπειτα οι προμηθευτές έχουν επί της ουσίας κληθεί να αναλάβουν το κόστος χρηματοδότησης των μηνιαίων ελλειμμάτων του ΕΛΥΚΩ, εξασφαλίζοντας με ίδια μέσα το απαιτούμενο κεφάλαιο κίνησης για την παροχή των ΥΚΩ έως ότου καταστεί εφικτή η εξόφληση των οφειλόμενων ποσών από τον Λογαριασμό, αναφέρει ο ΕΣΠΕΝ στην επιστολή του.
Επισημαίνει δε ότι για όσο διάστημα οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν τις επαχθείς συνέπειες του ελλειμματικού ΕΛΥΚΩ θα πρέπει να αποζημιώνονται έναντι του χρηματοοικονομικού κόστους που αναλαμβάνουν και για τον σκοπό αυτό προτείνεται να υπάρξει άμεσα σχετική κανονιστική πρόβλεψη. Καλεί τέλος τους εμπλεκόμενους φορείς να λάβουν άμεσα τα αναγκαία μέτρα για να κλείσει το έλλειμμα είτε μέσω της αναπροσαρμογής των χρεώσεων ΥΚΩ είτε μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς κάθε μέρα που περνάει το έλλειμμα διογκώνεται.