Μέχρι το φθινόπωρο, πιθανότατα τον Σεπτέμβριο, σκοπεύει να «απλώσει» η κυβέρνηση την απαγόρευση απολύσεων για όσες επιχειρήσεις συμμετάσχουν στον 6ο κύκλο του προγράμματος της επιστρεπτέας προκαταβολής, τον Μάρτιο.
Θα είναι ίσως η τελευταία πράξη για την προστασία της απασχόλησης στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης από τον κορωνοϊό. Μέχρι τώρα, τα μέτρα λειτούργησαν σχετικά καλά για έναν από τους πιο ευαίσθητους τομείς των συνεπειών του κορωνοϊού. Περίπου 740.00 εργαζόμενοι είναι σε καθεστώς προστασίας έως το τέλος Μαρτίου, στο πλαίσιο της επιστρεπτέας 4, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, ενώ η επιστρεπτέα 5, που μόλις έκλεισε, επεκτείνει την προστασία έως το τέλος Ιουνίου.
Παράλληλα, οι επιχειρήσεις που θέτουν εργαζομένους σε αναστολή έχουν δεσμευθεί να τους διατηρήσουν στη συνέχεια για τουλάχιστον άλλο τόσο χρόνο όσο διήρκεσε η αναστολή.
Η σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης, ωστόσο, που υπολογίζεται –κορωνοϊού επιτρέποντος– περίπου από τον Απρίλιο, ανησυχεί το οικονομικό επιτελείο, που δεν θα ήθελε να βρεθεί αντιμέτωπο με φαινόμενα μαζικών «λουκέτων» και ένα νέο κύμα ανέργων. Φόβοι που εντοπίζονται κυρίως στους τομείς του λιανεμπορίου και βεβαίως του τουρισμού, όχι τόσο της βιομηχανίας, όπως διαμηνύουν στελέχη του. Για το 2021, εξάλλου, ο στόχος είναι να μειωθεί η ανεργία από το προβλεπόμενο 16,9% του 2020 στο 16%, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αισιοδοξεί, όπως διαμηνύει σε συνομιλητές του, ότι αν υπάρξει κάποια αύξηση «λουκέτων», αυτή θα είναι παροδική και ότι συνολικά η εικόνα θα είναι θετική. «Σε περίοδο ανάκαμψης της οικονομίας, γιατί να αυξηθούν τα “λουκέτα”;» σχολιάζει.
Μια σειρά από νέες παρεμβάσεις και εργαλεία, που τώρα διαμορφώνονται, θα τεθούν σε εφαρμογή τούς επόμενους μήνες για να στηρίξουν τη διαδικασία αυτή μετάβασης από το σημερινό καθεστώς τής σχεδόν πλήρους προστασίας στην αυριανή κανονικότητα χωρίς απώλειες στην απασχόληση. Σύμφωνα με όσα μεταφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, αυτές περιλαμβάνουν:
1. Την επιδότηση «πάγιων δαπανών» επιχειρήσεων που είδαν τον τζίρο τους να μειώνεται και ήταν ζημιογόνες το 2020, σύμφωνα με τη δυνατότητα που δίνει το νέο προσωρινό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων της Ε.Ε. Ο κ. Σταϊκούρας ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι ήδη ετοιμάζεται το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο εργαλείο θα είναι στοχευμένο σε επιχειρήσεις που κινδυνεύουν να κλείσουν λόγω των επιπτώσεων του κορωνοϊού και δεν καλύφθηκαν από τις επιστρεπτέες προκαταβολές. Κυρίως αφορά μεσαίες επιχειρήσεις.
2. Ενα ευρύ πρόγραμμα κατάρτισης, που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ. Ο νέος υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης φιλοδοξεί το πρόγραμμα να εξελιχθεί «γρήγορα και σωστά». Ηδη συζήτησε το θέμα με ΣΕΒ και ΓΣΕΕ, ώστε να υπάρξουν σχετικές παρεμβάσεις και στο θεσμικό πλαίσιο, με στόχο η κατάρτιση «να πιάσει τόπο». Υπολογίζεται ότι σε 2-3 μήνες τα προγράμματα θα ξεκινήσουν και ο κ. Χατζηδάκης σκοπεύει να συγκεντρωθούν κατά το δυνατόν σε έναν μόνο φορέα, τον ΟΑΕΔ.
3. Το πρόγραμμα «Γέφυρα 2» για την επιδότηση για 9 μήνες των δόσεων των επιχειρηματικών δανείων.
4. Το πρόγραμμα για τη δημιουργία 100.000 θέσεων εργασίας με κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών για 6 μήνες από το κράτος. Μέχρι στιγμής έχουν εξασφαλισθεί 18.000 προσλήψεις χάρη στο πρόγραμμα και επομένως απομένουν άλλες 82.000 για να ολοκληρωθεί.
Αναστολές πληρωμών
Παράταση των αναστολών φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων μετά τον Απρίλιο, που λήγουν κανονικά, εξετάζει, σύμφωνα με υψηλόβαθμη πηγή του, το οικονομικό επιτελείο στο πλαίσιο της ρύθμισης των χρεών λόγω κορωνοϊού. Η υφιστάμενη ρύθμιση προβλέπει εξόφληση των υποχρεώσεων σε 12 άτοκες ή 24 χαμηλότοκες δόσεις και ασκείται πίεση από τους ενδιαφερομένους να βελτιωθεί. Ομως, η κυβέρνηση αποφεύγει προς το παρόν τη συζήτηση για να μη δημιουργήσει προσδοκίες και «παγώσει» κάθε πληρωμή, ενώ οι θεσμοί είναι γνωστό ότι δεν ενθουσιάζονται με συνεχείς ρυθμίσεις οφειλών. Ετσι, η περαιτέρω παράταση προβάλλει ως μια λύση ή μέρος λύσης. Τον Απρίλιο, εξάλλου, θα ανακοινωθούν και τα σχέδια για ενδεχόμενο «κούρεμα» ή άλλη διευκόλυνση για τους πρώτους κύκλους της επιστρεπτέας προκαταβολής.
Εν τω μεταξύ, όπως προέκυψε και από τις συζητήσεις με τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών στο πλαίσιο της 9ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης την περασμένη εβδομάδα, ο προϋπολογισμός οριακά μόνο θα μπορέσει να καλύψει το κόστος των μέτρων στήριξης με τις επεκτάσεις τους έως τον Απρίλιο. Πέραν των προβλεπόμενων 7,5 δισ. ευρώ, θα χρησιμοποιηθούν πόροι του React-EU και κάποια κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Κι αυτό παρά το γεγονός ότι στο επόμενο στάδιο οι αναστολές θα περιοριστούν σε συγκεκριμένους κλάδους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, γιατί διαφορετικά, όπως τονίζει στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, «όλοι θα πάνε στη “μαύρη” εργασία».
Αν όμως υπάρξει και 3ο lockdown ή χρειαστεί παράταση των μέτρων στήριξης πέραν του Απριλίου, θα χρειαστούν πρόσθετοι πόροι.