Έως 70% των ενηλίκων 65 ετών και άνω έχουν υψηλή πίεση ή αλλιώς υπέρταση. Η διάγνωση τίθεται όταν η συστολική σας πίεση (ο πάνω αριθμός στο πιεσόμετρο) είναι 130 χιλιοστόμετρα στήλης υδραργύρου (mm Hg) ή υψηλότερη, ή η διαστολική σας πίεση (ο κάτω αριθμός) είναι 80 mm Hg και άνω.
Στις συνήθεις φαρμακευτικές θεραπείες περιλαμβάνονται οι αποκλειστές διαύλων ασβεστίου, οι αναστολείς ΜΕΑ, οι ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτασίνης και τα διουρητικά, που χορηγούνται είτε μεμονωμένα είτε συνδυαστικά. Οι αποκλειστές διαύλων ασβεστίου προκαλούν τη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων, οι αναστολείς ΜΕΑ και οι ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτασίνης αποκλείουν τη διαδρομή μιας ορμόνης που παίζει καίριο ρόλο στην άνοδο της αρτηριακής πίεσης και τα διουρητικά αποβάλλουν το υπερβάλλον νάτριο και νερό από τον οργανισμό. Η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών που συνεισφέρουν στη μείωση της υψηλής πίεσης αποτελεί επίσης σημαντικό μέρος της θεραπευτικής στρατηγικής, όπως η απώλεια βάρους, η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση του αλατιού στη διατροφή σας και η περισσότερη δραστηριότητα.
Επιπλέον βοήθεια
Ωστόσο, ορισμένα άτομα δεν ανταποκρίνονται σε αυτού του είδους τις θεραπείες. Εάν η αρτηριακή σας πίεση παραμένει πάνω από 130/80 mm Hg παρά τη λήψη της καλύτερης δοσολογίας που σας είναι ανεκτή, με τουλάχιστον τρία διαφορετικά αντιυπερτασικά φάρμακα (από τα οποία το ένα διουρητικό) και την τήρηση υγιεινών συνηθειών, έχετε αυτό που ονομάζεται ανθεκτική υπέρταση.
«Η ανθεκτική υπέρταση συχνά χρειάζεται περισσότερο χρόνο προκειμένου να τεθεί υπό έλεγχο και απαιτεί εντατικότερη αξιολόγηση», λέει η δρ Naomi D.L. Fisher, διευθύντρια του Γραφείου Υπέρτασης στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. «Παρατηρούμε στενά και με προσοχή τους ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση, καθώς αυτή αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο του ατόμου για καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο».
Περίπου 20% των υπερτασικών αντιμετωπίζουν την ανθεκτική υπέρταση, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες στατιστικές από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία. Ωστόσο, ορισμένα άτομα μπορεί να καταταχθούν στους πάσχοντες από ανθεκτική υπέρταση, ενώ άλλοι παράγοντες διατηρούν αυξημένη την αρτηριακή τους πίεση. «Αυτά τα άτομα θα πρέπει πρώτα να ελεγχθούν πριν γίνουν αλλαγές στα φάρμακα που ήδη λαμβάνουν», λέει η δρ Fisher.
Παραδείγματος χάριν, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να μη λαμβάνουν τα αντιυπερτασικά τους όπως τους έχουν συνταγογραφηθεί. Μπορεί να παραλείπουν δόσεις, γιατί ξεχνούν, φοβούνται τις πιθανές παρενέργειες, δεν πιστεύουν ότι πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα ή δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά.
«Μιλήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε δυσκολίες με τη λήψη της αγωγής σας», λέει η δρ Fisher. «Ο γιατρός μπορεί να σας δώσει λύσεις, όπως να βρει πιο οικονομικά φάρμακα, συνδυασμό φαρμάκων ή αλλαγή της δοσολογίας, ώστε να είναι ευκολότερο να τα λαμβάνετε».
Άλλα προβλήματα
Η ανθεκτική υπέρταση χρειάζεται περισσότερο χρόνο προκειμένου να τεθεί υπό έλεγχο και απαιτεί εντατικότερη αξιολόγηση.
Ένα άλλο ζήτημα είναι το σύνδρομο της «λευκής μπλούζας». Οι μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης συχνά λαμβάνονται στο ιατρείο ή σε μια κλινική. Το περιβάλλον αυτό μπορεί να αυξήσει το επίπεδο άγχους σας και να ανεβάσει προσωρινά την αρτηριακή σας πίεση. Υπάρχουν μερικοί τρόποι για να παρακάμψει κανείς αυτό το πρόβλημα.
Παραδείγματος χάριν, μετά την πρώτη μέτρηση της πίεσης στο ιατρείο, ζητήστε από τη νοσηλεύτρια ή τον/τη βοηθό του γιατρού που πήρε την πίεσή σας να επαναλάβει τη μέτρηση μετά από αρκετά λεπτά, ώστε να δει εάν υπάρχει μεταβολή. Επίσης μπορείτε να μετριάσετε το άγχος σας κάνοντας ασκήσεις με βαθιές αναπνοές για αρκετά λεπτά πριν από τη μέτρησή σας.
Μια άλλη επιλογή είναι να κάνετε τις μετρήσεις στο σπίτι με ένα αυτόματο πιεσόμετρο. Εάν έχετε υπέρταση, οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν να μετράτε την αρτηριακή σας πίεση το πρωί και το βράδυ για μία εβδομάδα, πάντοτε πριν πάρετε το φάρμακό σας, και στη συνέχεια να στέλνετε τις πληροφορίες στον γιατρό σας.
Τι έπεται
Ο γιατρός σας θα διερευνήσει επίσης άλλα υποκείμενα ζητήματα που ίσως συμβάλλουν στην ανθεκτική υπέρταση. Για παράδειγμα:
Υπνική άπνοια. Αυτή η συχνή κατάσταση χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες παύσεις της αναπνοής σας –που διαρκούν από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι ένα λεπτό περίπου– ενώ κοιμάστε. Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η υπνική άπνοια μπορεί να τετραπλασιάσει τις πιθανότητες για ανθεκτική υπέρταση σε άτομα υψηλού κινδύνου για καρδιοπάθεια.
Αλκοόλ. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. «Οι άνδρες θα πρέπει να περιορίζουν την πρόσληψη αλκοόλ σε δύο ποτά την ημέρα το ανώτερο», λέει η δρ Fisher.
ΜΣΑΦ. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) –μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, όπως η ιβουπροφένη και η ναπροξένη– μπορεί να ανεβάσουν την αρτηριακή πίεση από 2 μέχρι 5 mm Hg. «Εάν τα ΜΣΑΦ που λαμβάνετε είναι κάτι παραπάνω από περιστασιακές δόσεις για έλεγχο του πόνου, θα πρέπει να το συζητήσετε με τον γιατρό σας», λέει η Fisher. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας υποβάλει σε έλεγχο για συγκεκριμένες παθήσεις που μπορούν να επηρεάσουν την αρτηριακή πίεση, όπως νεφροπάθεια ή ένα πρόβλημα ενός ή και των δύο επινεφριδίων.
Αφού ελεγχθούν όλα τα παραπάνω, υπάρχουν άλλα βήματα που μπορεί να ακολουθήσει ο γιατρός σας για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης. Αυτά περιλαμβάνουν την επανεξέταση των συνηθειών του τρόπου ζωής σας, την αύξηση της δοσολογίας της τρέχουσας αγωγής σας (εάν είναι δυνατό) ή την προσθήκη ενός τέταρτου φαρμάκου άλλης κατηγορίας, όπως ένας ανταγωνιστής του υποδοχέα των αλατοκορτικοειδών (π.χ. η σπειρονολακτόνη ή η επλερενόνη), που αναστέλλουν τις επιβλαβείς δράσεις της αλδοστερόνης, μιας ορμόνης που παράγεται από τον φλοιό των επινεφριδίων.