Ομοφυλόφιλη και επιρρεπής στον μισογυνισμό· Αμερικανίδα ώς το κόκαλο και πολέμια της αμερικανικής πολιτικής, ιδίως της εξωτερικής· φιλελεύθερη και ρατσίστρια· συναισθηματικά λειψή αλλά ικανή για τα μεγαλύτερα ερωτικά πάθη· ρομαντική στη νεότητά της, ιέρεια του ψυχολογικού ζόφου και σαρκαστικά μισάνθρωπη στα ύστερα γραπτά της. Η Πατρίσια Χάισμιθ υπήρξε μια σύνθεση αντιφάσεων, μια δυσπερίγραπτη, εκκεντρική ύπαρξη: «Η πρόποσή μου για την παραμονή της Πρωτοχρονιάς: σε όλους τους δαίμονες, τις σαρκικές ορέξεις, τα πάθη, τους φθόνους, τους έρωτες, τα μίση, τις παράξενες επιθυμίες, τους εχθρούς, φασματικούς και πραγματικούς, τη στρατιά των αναμνήσεων με την οποία παλεύω – ποτέ σας μη μ’ αφήσετε σε ησυχία», έγραφε το 1947 στο βιβλίο της «Παραμονή Πρωτοχρονιάς».
Σκοτεινή, ιδιόρρυθμη, βαθιά τραυματισμένη από τη δύσκολη σχέση με τη μητέρα της, ιδιοφυής, διορατική, μοναχική, στεγνή, λάτρης των γάτων, της φύσης, της ξυλουργικής, έζησε με μόνο εφόδιο την πένα της (για την ακρίβεια, τη γραφομηχανή της, μια φορητή Olympia) και δημιούργησε έναν ήρωα, τον Τομ Ρίπλεϊ, υπέρτατο δείγμα της αποξένωσης και του εσωτερικού διχασμού. Δεν ήταν απλή συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών, αλλά μαστόρισσα του ψυχολογικού μυθιστορήματος, ένας «Ντοστογιέφσκι προικισμένος με χιούμορ και χάρη» σύμφωνα με την κριτική. Από πολύ νωρίς, βάλθηκε να εξερευνήσει σε βάθος την ψυχή σε οριακές συνθήκες, τη ρευστή φύση της ταυτότητας, την ομοφυλοφιλία, σπανίως όμως ανοιχτά (μόνο στα βιβλία της «Η τιμή του αλατιού» και «Μικρό γ: ένα καλοκαιρινό ειδύλλιο»), συχνά μεταμφιέζοντάς την σε ένα είδος διφορούμενου ομοερωτισμού.
Το ύφος της ήταν ισότονο, υπνωτιστικά λιτό, ψυχρό, διαυγές· η σκηνογραφία κλειστοφοβική. Στοιχειωμένα από μια παραισθητική ένταση που συνεχώς κορυφώνεται, τα συναρπαστικά, άκρως ανησυχητικά μυθιστορήματά της δεν παύουν να επαναλαμβάνουν ότι η ζωή είναι σίγουρα παράλογη και κίβδηλη, αν δεν συνιστά την απόλυτη φρίκη.