Αναζητώντας κανείς φωτογραφίες και βίντεο με τον Σούσαντ Σινκχ Ράζπουτ, θα βρεθεί μπροστά σε έναν γοητευτικό νέο άνδρα, ο οποίος επιπλέον ήταν ανερχόμενος σταρ στη μεγάλη κινηματογραφική βιομηχανία του Μπόλιγουντ. Κι όμως φαίνεται πως ο 34χρονος Ινδός ηθοποιός έβαλε ο ίδιος τέλος στη ζωή του, σύμφωνα τουλάχιστον με την επίσημη ανακοίνωση της αστυνομίας της Βομβάης. Η λέξη «κατάθλιψη» στην πατρίδα του αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ταμπού, όμως μετά το τραγικό τέλος του Ράζπουτ, το οποίο μάλιστα έκανε τον γύρο του κόσμου την τελευταία εβδομάδα, οι φωνές που εφιστούν την προσοχή σε ένα πολύ υπαρκτό πρόβλημα όλο και πληθαίνουν.
Η καριέρα του Ράζπουτ, όπως και των περισσότερων νέων ηθοποιών ξεκίνησε στην τηλεόραση· συγκεκριμένα σε μια σαπουνόπερα του 2009, όπου υποδύθηκε τον μηχανικό αυτοκινήτων, τραβώντας την προσοχή και καταφέρνοντας να εξασφαλίσει τον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο και μάλιστα πρωταγωνιστικό: ερμήνευσε έναν προβληματισμένο παίκτη του κρίκετ στο δραματικό «Kai Po Che», κερδίζοντας υποψηφιότητα για ένα σημαντικό εγχώριο βραβείο. Η συνέχεια είχε τόσο σινεμά όσο και τηλεόραση, μέχρι τον σημαντικότερο ρόλο της καριέρας του στο «M.S. Dhoni: The Untold Story».
Εκεί υποδύεται έναν θρύλο (ξανά) του κρίκετ, που είναι και το δημοφιλέστερο άθλημα στην Ινδία. Το βιογραφικό φιλμ αναδείχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες του Μπόλιγουντ για το 2016, ενώ ο ίδιος ξεχώρισε και πάλι αποσπώντας υποψηφιότητες και βραβεία για την ερμηνεία του. Ο Σ. Σ. Ράζπουτ ήταν πια πραγματικό αστέρι και οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι άρχισαν να διαδέχονται ο ένας τον άλλον· μπορεί στη Δύση οι σταρ του Μπόλιγουντ να μας είναι περίπου άγνωστοι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε πως για ένα κοινό σχεδόν 1.5 δισεκατομμυρίου ανθρώπων αποτελούν πραγματικά είδωλα και κερδίζουν πάρα πολλά χρήματα.
«Η συζήτηση γύρω από την ψυχική υγεία στην Ινδία είναι μίλια μακριά από εκεί που θα έπρεπε. Πολλοί που θρηνούν σήμερα τον θάνατο του Σούσαντ, κρυφογελούν και κουτσομπολεύουν όταν κάποιος γνωστός τους βλέπει ψυχίατρο», έγραψε στο τουίτερ ο Ραούλ Σουμπαρβάλ, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Indian Express. Η αλήθεια είναι πως σε απέραντες χώρες με πελώριο πληθυσμό, όπως είναι η Ινδία αλλά και η Κίνα, τα άτομα έρχονται αντιμέτωπα όλο και περισσότερο με τις προκλήσεις ενός σύγχρονου κόσμου πολύ διαφορετικού από όσα έχουν συνηθίσει και συχνά, απάνθρωπου.
Ακόμα πιο θλιβερό μοιάζει το γεγονός πως άτομα στο περιβάλλον του εκλιπόντος γνώριζαν ή είχαν υποψιαστεί τα προβλήματα που αντιμετώπιζε. Η ηθοποιός και συμπρωταγωνίστρια του Ράζπουτ, Ανούσκα Σάρμα έγραψε σχετικά: «Λυπάμαι τόσο και εξοργίζομαι γνωρίζοντας πως ζούσαμε σε ένα περιβάλλον που δεν μπορούσε να σε βοηθήσει με όσα περνούσες». Είναι φανερό ότι, όπως συνέβαινε επί δεκαετίες στη χώρα μας –και σε κάποιες περιπτώσεις σίγουρα συνεχίζει να συμβαίνει– έτσι και στην Ινδία η απλή ψυχική νόσος ή η κατάθλιψη αντιμετωπίζεται ως ταμπού και με τη νοοτροπία «θα σου περάσει».
Στο όμορφο φιλμ «Η σωτηρία της ψυχής» (2017) του Σουμπασίς Μπουτιανί, ένας ηλικιωμένος άνδρας έχει ως τελευταία επιθυμία να ταξιδέψει στην ιερή πόλη Βαρανάσι, στις όχθες του Γάγγη, προκειμένου να πεθάνει εκεί. Μαζί του πηγαίνει και ο γιος του, Ρατζίβ, με κύριο σκοπό να μεταπείσει τον φαινομενικά υγιή πατέρα του. Οι δυο τους θα κάνουν τελικά ένα τόσο κυριολεκτικό όσο και μεταφορικό ταξίδι, επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση τους, καθώς και τις αξίες της ζωής.
Οι περισσότεροι σχολιαστές της ταινίας εστιάζουν στον χαρακτήρα του πατέρα, ο οποίος συνδέεται άμεσα με τις περί θανάτου θέσεις του ινδουισμού, θρησκείας η οποία κατεξοχήν καλλιεργεί την αντίληψη του τέλους ως νέας αρχής. Εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον ωστόσο έχει και ο σαραντάρης γιος: τρομερά αγχωμένος από τη δουλειά του και τις καθημερινές υποχρεώσεις, μοιάζει να βρίσκεται σε πολύ χειρότερη πνευματική κατάσταση από τον ηλικιωμένο πατέρα του. Στο Βαρανάσι, όπου ο χρόνος μοιάζει να κυλά διαφορετικά, οι ένοικοι ενός πολύ ιδιαίτερου ξενοδοχείου θα του δείξουν ένα διαφορετικό μονοπάτι ζωής και (πιθανότατα) θα τον λυτρώσουν.
Προφανώς και ο συγκεκριμένος χαρακτήρας, στο έργο μάλιστα ενός νέου κινηματογραφιστή, απηχεί κοινωνικά ζητήματα όλο και πιο επιτακτικά στην Ινδία. Οι Αρχές της χώρας, ωστόσο, δεν φαίνεται ακριβώς να προβληματίζονται.
Σε δική του ανάρτηση στο τουίτερ, ο πρωθυπουργός της χώρας, Ναρέντρα Μόντι, αναφέρει: «Σούσαντ Σινκχ Ράζπουτ… ένας λαμπρός νέος ηθοποιός που έφυγε νωρίς. Διέπρεψε στην τηλεόραση και στο σινεμά. Η άνοδός του στον χώρο της ψυχαγωγίας ενέπνευσε πολλούς και εκείνος αφήνει πίσω πολλούς αξιομνημόνευτους ρόλους. Είμαι σοκαρισμένος από τον θάνατό του. Οι σκέψεις μου είναι στην οικογένεια και τους θαυμαστές του». Περίπου δηλαδή σαν να τον πάτησε αυτοκίνητο…
Μια άλλη τραγική σύμπτωση είναι πως ο θάνατος του Ράζπουτ, έρχεται δύο μόλις μήνες έπειτα από εκείνους άλλων δύο σπουδαίων Ινδών ηθοποιών: του Ρίσι Καπούρ («All is Well», «Αίτημα φιλίας») και του Ιρφάν Καν («Slumdog Millionaire», «The Lunchbox»), οι οποίοι έφυγαν από τη ζωή μόλις με λίγες ημέρες διαφορά ο ένας από τον άλλον. Το βέβαιο είναι πως το ινδικό σινεμά, εκτός από την αρκετά κιτς λάμψη του Μπόλιγουντ, διαθέτει και μπόλικο ταλέντο, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον σχεδόν συνομήλικο του Σ. Σ. Ράζπουτ, Ντεβ Πατέλ («Slumdog Millionaire», «Lion»).
Τα τελευταία χρόνια όλοι οι παραπάνω ηθοποιοί έχουν συμμετάσχει σε αμερικανικές ή ευρωπαϊκές παραγωγές, δείχνοντας και στον υπόλοιπο κόσμο την αξία τους. Παράλληλα, μέσω της πλατφόρμας του Netflix, μπορεί κανείς και στη χώρα μας να βρει αρκετές ταινίες από την Ινδία. Η τελευταία τέτοια που γύρισε ο Σούσαντ Σινγχ Ράζπουτ είναι το «Dil Bechara», μια μεταφορά του δημοφιλούς μυθιστορήματος του Τζον Γκριν, «The Fault in our Stars».