Αυτή η κρίση στις σχέσεις των Αθηνών και της Αγκύρας είναι διαφορετική από τις προηγούμενες. Είναι ευρύτερη, έχει ηγεμονικό χαρακτήρα, διέπεται από «αυτοκρατορική» αντίληψη και όχι «εθνικιστική» απλώς, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Η πληρέστερη διατύπωση του νέου δόγματος θα πρέπει ίσως να αναζητηθεί σε μία δήλωση του υπουργού Αμύνης της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, που δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη και αναφέρει τα εξής:
«Λένε πως η Γεωγραφία είναι πεπρωμένο. Στην περίπτωσή μας, η μοίρα της περιοχής εξαρτάται από την Τουρκία. Πιστεύω πως οι ΗΠΑ πρέπει να το αναγνωρίσουν και να δώσουν προτεραιότητα στην Τουρκία, ως κύριο περιφερειακό εταίρο τους, για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων», είπε ο κ. Ακάρ.
Η δήλωση του κ. Ακάρ ξεκινά με το δεδομένο ότι η κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή είναι χαοτική. Και ως εκ τούτου υπάρχει αδήριτη ανάγκη ηγεμονικής δυνάμεως, για την αποκατάσταση της διαταραχθείσης τάξεως, μετά τις ατυχείς στρατιωτικές παρεμβάσεις της Δύσεως στις αραβικές χώρες και τη σταδιακή απόσυρση των ΗΠΑ.
Δύο είναι οι δραστηριοποιούμενες δυνάμεις στην περιοχή – η Ρωσία και η Τουρκία. Και αυτό που καθιστά σαφές ο κ. Ακάρ είναι πως το συμφέρον της Ουάσιγκτον υπαγορεύει τη στήριξη της Αγκυρας. Στην αντίθετη περίπτωση θα κατισχύσει η Μόσχα ή πρέπει άμεσα να εμπλακεί η Δύση, με άλλα λόγια οι ΗΠΑ.
Πέρα από την ευρεία γεωπολιτική υπάρχει και η ευρωπαϊκή διάσταση της τουρκικής πολιτικής. Αυτή στηρίζεται σε δύο άξονες – στη γεωγραφική θέση της Τουρκίας για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών και στη σημασία των οικονομικών σχέσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε. και κυρίως τη Γερμανία.
Τη διαχείριση αυτού του θέματος ανέλαβε η καγκελάριος της Γερμανίας στο πλαίσιο της διαμορφώσεως μιας νέας συμφωνίας περί των σχέσεων της Ε.Ε. με την Τουρκία. Προς τούτο, η κ. Μέρκελ πρέπει να κάμψει τις αντιρρήσεις της Γαλλίας και να εξασφαλίσει συναίνεση της Ελλάδος και της Κύπρου. Ανέλαβε ως εκ τούτου ρόλο διαμεσολαβητικό.
Η «διαμεσολάβηση» δεν φαίνεται να έχει αποτέλεσμα μέχρι στιγμής. Η Αθήνα και η Λευκωσία δεν είναι διατεθειμένες να αρχίσουν διάλογο με την Αγκυρα, εάν δεν αλλάξει ριζικώς η τουρκική συμπεριφορά, πράγμα που αποκλείεται.
Οι ευρωτουρκικές σχέσεις δεν πρόκειται να καταρρεύσουν, μάλλον. Ο γερμανικός οδοστρωτήρας θα βρει μία λύση. Αυτό ελπίζουν η Αθήνα και η Λευκωσία, που προτιμούν τη διαιώνιση της καταστάσεως, καθώς είναι πολιτικά δυσβάστακτο το κόστος μιας όποιας λύσεως. Το θέμα είναι εάν η Τουρκία αρκεστεί σε αυτό ή εάν στη βάση των νέων φιλοδοξιών της οδηγηθούμε σε κάποια άκρως δυσάρεστα και επικίνδυνα απρόοπτα.