Η αίσθηση, όταν κοιτάς μέσα απ’ το παράθυρο του νοσοκομείου, είναι πως η ζωή βρίσκεται κάπου εκεί έξω και σε προσπερνά αδιάφορη, ψυχρή απέναντι στο μικρό, ασήμαντο δράμα σου. Είναι σα να έχεις ακινητοποιηθεί σε ένα στατικό παράλληλο σύμπαν.
Την ίδια στιγμή, αυτή η διαβάθμιση (ο κόσμος εκεί έξω, που λιάζεται σε παραλίες και κάνει βουτιές σε δροσερές θάλασσες και, από την άλλη, όσοι έχουμε τη δυσάρεστη συνθήκη κάποιας σοβαρής νοσηλείας – πολύ δε περισσότερο όταν το πρόσωπο που νοσηλεύεται είναι το παιδί σου), έχει με τη σειρά της τις δικές της, εσωτερικές διαβαθμίσεις: δεν έχουμε όλοι στο νοσοκομείο την ίδια τύχη, την ίδια πορεία. Κάποια παιδιά δεν θα βγουν ποτέ ξανά απ’ το νοσοκομείο. Κανονικά θα έπρεπε να λέμε και ευχαριστώ όσοι βλέπουμε το παιδί μας να ταλαιπωρείται αλλά να προχωρούν αίσια οι θεραπείες του.
Και όντως: ευχαριστείς τον Θεό ή τη μοίρα σου αλλά ο καταραμένος χρόνος μέσα στο νοσοκομείο κυλάει βασανιστικά αργά. Κοιτάς, λοιπόν, εκεί έξω, μετράς τις ώρες παραμονής μέσα στο νοσοκομείο, τις μετράς όπως οι σταγόνες που πέφτουν από τον ορό, κοιτάς το λιοπύρι στο προαύλιο της κλινικής, τον ελάχιστο κόσμο που κυκλοφορεί και συνειδητοποιείς ότι ακόμα και όσοι τυχεροί βρίσκονται «εκεί έξω», αισθάνονται πιο ευάλωτοι από ποτέ.
Αλλά αυτή ίσως να είναι η σταθερή συνθήκη του καλοκαιριού του 2020: μεσαυγουστιάτικα, η άδεια Αθήνα δεν έχει τη ράθυμη ανεμελιά άλλων καλοκαιριών. Ακόμα και στις περιόδους της βαθιάς οικονομικής κρίσης, το καλοκαίρι, ο Αύγουστος, ήταν ένα καταφύγιο. Προσωρινό ίσως, αλλά πάντως είχε κάτι το ιαματικό.
Φέτος, με τον αόρατο, μικροσκοπικό εχθρό που δεν γνωρίζει μέτωπο και μετόπισθεν, που ξέρει να παρακάμπτει εμπόδια και να βρίσκει ξεχασμένες μισάνοιχτες «κερκόπορτες» (χτυπώντας τότε χωρίς έλεος), το καλοκαίρι στα νησιά, στις γεμάτες με κόσμο ακτές, ακόμα και στην έρημη πόλη, μοιάζει με καλοστημένη ενέδρα.
Αλλά ακόμα και στην εποχή της επιβεβλημένης κοινωνικής αποχής και απόστασης, «κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί», όπως έγραφε κάποτε ο Αγγλος ποιητής Τζον Νταν. «Κανένας άνθρωπος δεν είναι αυτόνομο νησί, κάθε άνθρωπος είναι και ένα κομμάτι της ηπείρου, ένα κομμάτι της ενδοχώρας». Ισως επειδή όλους μας δένει το εξής απλό: κανένας δεν θέλει να είναι άρρωστος, να νιώθει ότι είναι άρρωστος, κανένας δεν θέλει να αποδεχθεί ότι είναι έρμαιο μιας φύσης που στέκει τυφλή απέναντί σου όταν πρόκειται για φθορά, για εντροπία, για αφανισμό. Κανένας δεν θέλει να νιώθει ότι, κατά βάθος, είναι ένα ακόμα ασήμαντο κομμάτι «της όλης διαδικασίας» θανάτου και αναγέννησης στη φύση. Ποιος θέλει να νιώθει ότι είναι ένα γρανάζι σε μια διεργασία φθοράς και όχι ένας παίκτης σε μια διεργασία διάρκειας;
Κανονικά, κάθε καλοκαίρι, θα έπρεπε όλοι να έχουμε το δικαίωμα να νιώθουμε λίγο παιδιά και πάλι. Φέτος δεν έχουμε το δικαίωμα σε μια τέτοια ευλογημένη παρένθεση. Κάποιοι για ειδικούς λόγους και όλοι για τους γνωστούς.
Θα έλθει κάποιο άλλο καλοκαίρι που θα είναι ιαματικό, παιδικό. Η μόνη μας αποστολή είναι να αντέξουμε για ένα ακόμα τέτοιο καλοκαίρι που θα έχει έστω και λίγες στιγμές παραδείσιας απλότητας. Η μάσκα –ή και η νοσηλεία ακόμα– είναι το πρόσχημα μόνον. Ο σκοπός είναι η ζωή.