Ηταν το ίδιο η υπόθεση Χάρβεϊ Ουάινσταϊν και Κέβιν Σπέισι; Οχι βέβαια. Είναι άλλο να στήνεις ένα ολόκληρο δίκτυο παγίδευσης και εκβιασμού γυναικών με στόχο μάλιστα την παρενόχληση και κακοποίηση, και άλλο μια ανάρμοστη θωπεία σε πάρτι μεταξύ πιωμένων και «φτιαγμένων» γενικώς ανθρώπων.
Ναι, σύμφωνοι: ο νεαρός που χάιδεψε ο Σπέισι σε εκείνο το πάρτι δεν ήταν ενήλικος, ήταν σε προχωρημένη εφηβεία. Ομως η περίπτωσή του δεν έχει την ίδια βαρύτητα με εκείνη ενός άνδρα ο οποίος, με βάση και όπλο την εξουσία του, την οικονομική ισχύ του και τις δημόσιες σχέσεις του, περνάει ένα σαφές μήνυμα σε μια νέα κοπέλα: ή «παίζεις μπάλα» ή αλλιώς καριέρα δεν έχει.
Κι όμως, ο Σπέισι την πλήρωσε σχεδόν το ίδιο όπως και ο Ουάινσταϊν, σε κοινωνικό επίπεδο έστω. Πέφτοντας θύμα του λαϊκού του ερείσματος, προφανώς κινούνταν με γνώμονα μια περίπου ενστικτώδη βεβαιότητα πως ουδείς μπορεί να αντισταθεί στη γοητεία του. Εξοστρακίστηκε μέσα σε μια νύχτα και η καριέρα του, αν δεν έχει τελειώσει, πάντως έχει «παγώσει».
Γιατί επανέρχομαι σε δύο παλαιές, πλέον, και ξένες υποθέσεις; Διότι μέσα στο γενικό βήμα μπροστά, στο οποίο οδήγησε το MeToo, οδήγησε και σε μια υστερία, ακόμα και σε κυνήγι μαγισσών: είχα αναφερθεί ξανά στη Μάιρα Σορβίνο η οποία, δύο δεκαετίες μετά την «Ακαταμάχητη Αφροδίτη» (1995), δήλωσε πως ο Γούντι Αλεν, ο σκηνοθέτης εκείνης της ταινίας, «την κοιτούσε περίεργα»(!).
Δεν θα πάψω να λέω ότι το MeToo καλώς έγινε, σε όλες τις «εθνικές» του παραλλαγές – και στη δική μας. Ορισμένα πράγματα έπρεπε να ειπωθούν, να δηλωθούν, ειδικά όταν μια βίαιη, επιθετική συμπεριφορά, όταν μια εκβιαστική άσκηση εξουσίας γνωρίζει πολλές επαναλήψεις. Ισως να ζούμε το τέλος μιας εποχής και αυτό είναι θετικό, καλοδεχούμενο.
Ωστόσο, και σε αυτό μεγάλο μερίδιο έχουν τα «λαϊκά δικαστήρια» των social media, αυτή τη στιγμή συμβαίνει το εξής: είτε γράψεις ένα ενοχλητικό άρθρο είτε κακοποιήσεις κάποιον σεξουαλικά, μια μεγάλη μερίδα κόσμου αξιώνει εκτελεστικά αποσπάσματα και κρεμάλες. Ετσι· ισοπεδωτικά. «Απολύστε τον», «μαζέψτε την», «ψόφο», διαβάζεις, ανεξαρτήτως πράξης ή λόγου.
Φταίει και η πανδημία; Ενδεχομένως, σε ένα επίπεδο ψυχολογικού ανακλαστικού, το ξέσπασμα του ελληνικού MeToo να συνδέεται με το αίσθημα ασφυξίας και την, ας πούμε, αεργία του εγκλεισμού.
Αυτή είναι όμως μια θετική συνέπεια. Η αρνητική είναι ότι όλη αυτή η ψυχική ασφυξία εντείνει την αξίωση για «θανατικές καταδίκες», για δολοφονία χαρακτήρα. Τελικώς, η λιγότερο δημοφιλής στάση αυτή την εποχή είναι η ψυχραιμία. Κι όμως, είναι αυτό που χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ.