Εχει δίκιο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Κανένας από τους δύο πρώην υπουργούς του, για τους οποίους η Βουλή ανέλαβε ανακριτικά καθήκοντα, δεν κατηγορείται επειδή καταχράσθηκε το αξίωμά του με σκοπό τον άμεσο προσωπικό πλουτισμό. Τα σκάνδαλα που καταλογίζονται στον Παπαγγελόπουλο και στον Παππά δεν είναι σαν τα παλιά. Δεν είναι μίζες για ατομικά πορτοφόλια.
Τι σημαίνει όμως αυτή η διαφορά; Πώς πρέπει να τη ζυγίσει κανείς πολιτικά; Σημαίνει άραγε αυτό που υπαινίσσονται ο Τσίπρας και τα στελέχη του – ότι «εμείς δεν κάναμε τίποτε κακό, δεν κλέψαμε»;
Το ερώτημα ξεφεύγει από το στενό ηθικολογικό μέτρο που χρησιμοποιεί πάντα η αξιωματική αντιπολίτευση. Σε κάθε κυβέρνηση μπορεί να βρεθεί ένας επίορκος. Μπορεί μόνος, ερήμην των υπολοίπων ή με την ένοχη σιωπή τους, να ενδώσει σε πειρασμούς και δουλείες. Αυτή, όντως, δεν είναι η περίπτωση για την οποία εγκαλείται ο ΣΥΡΙΖΑ.
Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, οι κατηγορίες είναι για σκάνδαλα συστημικά. Δεν ελέγχεται κάποιος επειδή έκλεψε το δημόσιο ταμείο. Ελέγχονται εκείνοι που δοκίμασαν να ποδηγετήσουν τους θεσμούς. Το καταγγελλόμενο έγκλημα δεν είναι σύμπτωμα – μια αστοχία ανθρώπινου υλικού στατιστικά αναπόφευκτη. Είναι προϊόν κεντρικής πολιτικής προμελέτης.
Αν έπρεπε να προβεί κάποιος σε τέτοια στάθμιση θα έλεγε ότι η κατασκευή ποινικών κατηγοριών εις βάρος πολιτικών αντιπάλων· ή ο σφετερισμός συνταγματικών αρμοδιοτήτων και η παροχέτευση «μαύρου» χρήματος με σκοπό τη χειραγώγηση της δημόσιας σφαίρας· θα έλεγε ότι τα στρατηγήματα αυτά είναι πολύ πιο επικίνδυνα από ένα λαμόγιο που παραστράτησε. Πιο επικίνδυνα και πιο σπάνια.
Το δεύτερο σημείο στο οποίο ο Τσίπρας και ο εγκαλούμενος υπουργός του έχουν δίκιο είναι στην αδιαφορία της κοινής γνώμης για όσα εκτυλίχθηκαν στη Βουλή. Λένε ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την Προανακριτική και τη συνακόλουθη πόλωση για αντιπερισπασμό από το πανδημικό τέλμα. Ακόμη και αν υπήρχε τέτοια προσπάθεια, θα ήταν ατελέσφορη. Αλλά δεν υπάρχει. Αν η πλειοψηφία ήθελε να χρησιμοποιήσει έτσι τη διαδικασία, δεν θα ήταν άδεια τα κυβερνητικά έδρανα. Δεν θα είχε απομείνει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να καταγγέλλει διχασμό, χειρονομώντας μόνος απέναντι στο κενό αέρος που είχε αφήσει η σκόπιμη απουσία του πρωθυπουργού από τη συζήτηση.
Η διαφορά φάσης μεταξύ της πάνδημης αγωνίας και της διαδικασίας ποινικής διαλεύκανσης μιας υπόθεσης που έχει ναυαγήσει πολιτικά πριν από πέντε χρόνια –και έχει κριθεί εκλογικά πριν από δύο– δεν συνιστά, πάντως, λόγο για να αφεθεί η υπόθεση να παραγραφεί. Η Δικαιοσύνη δεν είναι δημοσκόπηση.
Μπορεί η ανάγκη αυτή για λογοδοσία να μην ίσχυε απόλυτα στην περίπτωση ατομικής διαφθοράς. Ισχύει όμως στις κυβερνητικές απόπειρες θεσμικής δολιοφθοράς.