Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, πρέπει να ξέρεις τι «σε παίρνει» και τι όχι, για να το πούμε απλά. Στην Ελλάδα έχει εδραιωθεί εδώ και πολλά χρόνια η «Μεγάλη της Αρνησης Σχολή». «Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται», «είσαι τρελός που θα μπλέξεις με αυτό το ζήτημα;», είναι οι λατρεμένες φράσεις των οπαδών της αδράνειας, οι οποίοι δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα σε αυτόν τον τόπο. Τους συναντάμε σε όλα τα κόμματα. Μετρούν το πολιτικό κόστος με το ζύγι και συχνά εκλογικεύουν τη δική τους ανεπάρκεια να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής με την υπεράσπιση του στάτους κβο.
Η Ελλάδα χρεοκόπησε εξαιτίας αυτών των ανθρώπων, αυτής της σχολής σκέψης. Κανείς δεν τολμούσε να αγγίξει το ασφαλιστικό, τη Δικαιοσύνη, το εκπαιδευτικό σύστημα. Τα προβλήματα συσσωρεύονταν και κρύβονταν κάτω από το χαλί.
Η σημερινή κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά σε σκληρά διλήμματα. Και θα έχει απέναντί της μια αντιπολίτευση που θα λαϊκίζει όσο και όπου μπορεί, με μικρές εξαιρέσεις. Ο πρωθυπουργός έφτιαξε, όμως, το δικό του brand με μια ατζέντα μεταρρυθμίσεων.
Ενα σημαντικό βήμα είναι η αύξηση των βάσεων για την εισαγωγή των μαθητών στα ΑΕΙ και το κλείσιμο κάποιων σχολών. Και τα δύο αυτά μέτρα θα έχουν πολιτικό κόστος. Οταν μια κοινωνία έχει γαλουχηθεί με την ψευδαίσθηση πως όλα τα παιδιά της πρέπει να φοιτήσουν σε ένα ΑΕΙ για να βρουν κατόπιν δουλειά, θα είναι δύσκολο να πεισθεί πως υπάρχει άλλος δρόμος προς την επαγγελματική αποκατάσταση. Θα χρειαστεί μια αλλαγή κουλτούρας, όπως έχει συμβεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Το κλείσιμο των απίθανων σχολών που ξεπετάχτηκαν σαν μανιτάρια σε ένα κρεσέντο
διαχρονικού λαϊκισμού, που κορυφώθηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ, επίσης θα έχει κόστος. Οι τοπικές κοινωνίες θα αντιδράσουν δικαιολογημένα, αφού θα χάσουν ενοικιαστές και πελάτες.
Αυτό είναι το πρόβλημα με τις μεταρρυθμίσεις. Κάποιος πολιτικός παριστάνει τον «καλό» και κοροϊδεύει τους ψηφοφόρους, οδηγώντας τους σε τραγικά αδιέξοδα. Και κάποιος πρέπει μετά να κάνει τον «κακό», να υποστεί τις συνέπειες, αλλά να πάει τη χώρα παρακάτω. Τα επιχειρήματα εναντίον της υλοποίησης της μεταρρύθμισης είναι πολλά. Από το ότι οι συνθήκες δεν είναι ώριμες λόγω κορωνοϊού μέχρι… μέχρι… Ποτέ δεν θα βρείτε την «πιάτσα» να συμφωνεί με οποιαδήποτε αλλαγή, γιατί η «πιάτσα» ζει και αναπνέει από την κουλτούρα της συνδιαλλαγής και της μετριότητας.
Η κυβέρνηση πρέπει, βεβαίως, να εξηγήσει τι κάνει και για ποιο λόγο. Τα παιδιά που δεν θα μπουν σε ΑΕΙ φέτος θα νιώσουν απογοήτευση και ότι βρίσκονται σε αδιέξοδο. Υποχρέωση του κράτους είναι να προετοιμάσει καλά τα δημόσια ΙΕΚ, για παράδειγμα, που θα δώσουν πρακτικές και βιώσιμες επαγγελματικές λύσεις.
Το φθινόπωρο δεν θα είναι εύκολο. Εχει μαζευτεί πολλή πίεση, ειδικά στη νεολαία. Αν κάπου μπορεί να κάνει πίσω για ένα διάστημα η κυβέρνηση είναι ίσως στο θέμα της πανεπιστημιακής αστυνομίας, που μπορεί να γίνει το σπίρτο που θα βάλει φωτιά. Οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις προέχουν. Με την κατάργηση του ασύλου έσπασε το ταμπού και η Ελληνική Δημοκρατία μπορεί να επιβάλει τον νόμο παντού. Το πώς θα προστατευθούν τα πανεπιστήμια από τον χουλιγκανισμό και την εγκληματικότητα είναι σοβαρό ζήτημα, ωστόσο έχει γίνει πρόοδος και είναι πάντοτε επικίνδυνο να συγχέεις το σχέδιο με το σύνθημα και τις δημοσκοπήσεις. Προέχουν οι ουσιώδεις, μακρόπνοες μεταρρυθμίσεις.