Αμφιβολία και δογματισμός
Οι αμφιβολίες για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι ένα κατ’ αρχήν συγγνωστό αποτέλεσμα άγνοιας και φόβου. Ο κόσμος δεν εξαντλείται στους στομφώδεις πανεπιστήμονες των κοινωνικών δικτύων που ξέρουν και κάνουν τα πάντα με ρομποτική αυτοπεποίθηση και ακρίβεια· οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται αληθινή αμηχανία μπροστά σε μια πανδημία που υπερβαίνει τη γνώση και την εμπειρία τους. Οι επιστημονικές εξηγήσεις και οι σωστές πολιτικές αποφάσεις, βέβαια, ρίχνουν φως στο σκοτάδι της αβεβαιότητας ευνοώντας την προσαρμογή στην άβολη πραγματικότητα και καλλιεργώντας πνεύμα ωριμότητας και συνεργασίας. Επιπλέον, ο κόσμος δεν είναι όσο χαζός υπονοούν οι κραυγές των νοσηρών μειοψηφιών εντός του: στο τέλος της ημέρας, ξέρει ότι για να επιβιώσει πρέπει να φερθεί υπεύθυνα. Ολα αυτά, πάντως, δεν έχουν καμία σχέση με τη γνήσια και αδιαπραγμάτευτη πολεμική εναντίον των εμβολίων. Αυτή είναι ένα εντελώς διαφορετικό κεφάλαιο και ως τέτοιο πρέπει να την αντιμετωπίσουμε.
Ορεξη για καταστροφή
Οι παθιασμένοι αντιεμβολιαστές δεν είναι άνθρωποι με αμφιβολίες. Αντιθέτως, είναι απολύτως πεπεισμένοι ότι έχουν δίκιο. Δεν ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που θέλουν απλώς λίγο περισσότερο κόπο για να πειστούν, επειδή δεν έχουν καταλάβει καλά τι συμβαίνει ή επειδή οι συνθήκες της ζωής τους δεν τους επιτρέπουν να συλλάβουν το εκάστοτε διακύβευμα. Οι αντιεμβολιαστές είναι φτωχοί και πλούσιοι, μορφωμένοι και αμόρφωτοι, έξυπνοι και χαζοί, προβεβλημένοι και παντελώς άγνωστοι. Διαπερνούν όλες τις ανθρώπινες υποδιαιρέσεις και το πρόβλημά τους δεν είναι κοινωνικό, αλλά ηθικό: πολεμούν τα εμβόλια επειδή θέλουν να τα πολεμήσουν. Είναι και πρόβλημα υπαρξιακό: πολεμούν τα εμβόλια επειδή η ζωή τους βασίζεται στην ανάγκη να κατασκευάζουν εχθρούς και να επιβεβαιώνονται μέσα από φαντασιακές μάχες μεταξύ ηρώων και προδοτών. Οι αυτοεκπληρούμενες προφητείες ολέθρου είναι πολύ διασκεδαστικές όταν δεν έχεις τίποτα άλλο να κάνεις.
Κουλτούρα στρουθοκαμήλου
Η πρόσφατη επέτειος του δημοψηφίσματος του 2015 λειτουργεί ως υπόμνηση της τάσης των ακραίων συνθηκών να μοιράζουν ρόλους στο θέατρο του παραλόγου. Οταν η χώρα δανειζόταν για να ζήσει και φλέρταρε διαρκώς με τη χρεοκοπία, υπήρχαν άνθρωποι που δεν ήθελαν ούτε να αποπληρώνει τα δάνειά της ούτε να μεταρρυθμιστεί ώστε να μην πέφτει στην ανάγκη του δανεισμού. Οπως ακριβώς συμβαίνει και τώρα, κατήγγειλαν ως επικίνδυνη, προδοτική και αντιδημοκρατική κάθε ρεαλιστική λύση στα προβλήματά της, αντιπροτείνοντας συνθήματα, πόζες, χορούς στο Σύνταγμα και ανεδαφικές θεωρητικολογίες ως αντίδοτο στην κρίση. Η ομοιότητα του χθες με το σήμερα δεν έγκειται τόσο στη γελοιότητα όσο στο λάιτ μοτίφ του στρουθοκαμηλισμού. Η υπαρκτή απειλή αντιμετωπίζεται ως μη υπάρχουσα και τα πολεμοχαρή πυροτεχνήματα αντικαθιστούν εντέχνως το βάρος του πραγματισμού.
Προσβάσιμη επιστήμη
Η επιστημονική αλήθεια δεν είναι προφανής και αυτονόητη ούτε καν για τους επιστήμονες. Κατακτάται κάθε μέρα με ποικίλους τρόπους και άπειρες θυσίες. Μερικά στοιχειώδη δεδομένα, όμως, δεν είναι πια και τόσο απροσπέλαστα από τον κοινό νου. Η ανασταλτική επίδραση των εμβολιασμών στην ένταση της νόσησης από τον κορωνοϊό δεν είναι κρυφή. Το γεγονός ότι η επιτυχία των εμβολίων σε παγκόσμιο επίπεδο υπερκερά το ενδεχόμενο ρίσκο είναι επίσης γνωστό. Ο κίνδυνος της συμφόρησης στα νοσοκομεία θα έπρεπε να αποτελεί κοινό τόπο βάσει της εμπειρίας μας εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο και να καθιστά απαράδεκτες τις ψευδαισθήσεις ασφάλειας ή τις μαγικές σκέψεις περί άπειρων ΜΕΘ που λειτουργούν ως πανάκεια. Η άνοδος των κρουσμάτων, ακόμη και μεταξύ των ανεμβολίαστων μόνο, μπορεί να ισοπεδώσει το σύστημα υγείας και να μας εκθέσει όλους σε θανάσιμο κίνδυνο. Αλλά οι αντιεμβολιαστές δεν ενδιαφέρονται για ό,τι προϋποθέτει σκέψη, έστω την πιο βασική.
Δηλητηριώδης ανθρωπότυπος
Οι συγκεντρώσεις των αντιεμβολιαστών στο κέντρο της Αθήνας δεν απηχούν μια παρεξήγηση, αλλά ένα μοντέλο ζωής που στέκεται εκ πεποιθήσεως απέναντι στη λογική. Οι αντιεμβολιαστές προσποιούνται ότι διαμαρτύρονται για κάτι, αλλά στην πραγματικότητα πραγματοποιούν μια τελετουργία ασχημοσύνης, η οποία ανά διαστήματα αναζητεί νέα καύσιμα για να αναπαραγάγει τον εαυτό της. Η επικαιρότητα είναι απλώς μια αφορμή, όπως ήταν το μακεδονικό για κάποιους ή οι πορείες υπέρ του Κουφοντίνα για κάποιους άλλους. Το ζητούμενο πάντα είναι το ξέσπασμα για το ξέσπασμα, η διαφυγή από μια ανιαρή ζωή, με το απαραίτητο προκάλυμμα αγανάκτησης, αντισυστημισμού και πλασματικού αισθήματος δικαίου.
Αντεπίθεση της λογικής
Είναι σφάλμα να αντιμετωπίζονται ως παραστρατημένοι όσοι σταθερά και αμετακίνητα επιτίθενται στο κοινό καλό, σαν φανατισμένοι σαμποτέρ σε ιεραποστολή βλακείας. Το δε κανάκεμά τους διά της επιείκειας ή ακόμη και διά της χρησιμοθηρικής συστράτευσης είναι εγκληματικό. Πολιτικοί που, προστατευμένοι από τον μανδύα της γραφικότητάς τους, εξεγείρουν τα πλήθη με παραπειστικές κορώνες, καλλιτέχνες που ψωνίζουν θαυμαστές από τη φθηνή αγορά των ψεκασμένων και δημοσιογράφοι που επιμένουν να δίνουν βήμα σε επικίνδυνες φωνές από πονηριά ή άγνοια, είναι σύμμαχοι στην υπονόμευση της δημόσιας υγείας και στη διαιώνιση της πανδημίας. Ο παραλογισμός από μόνος του μπορεί να είναι μια προσωπική επιλογή, αλλά η επιβολή του πρέπει να πατάσσεται αυστηρά και συντεταγμένα. Οι αντιεμβολιαστές δεν πρόκειται να εξαφανιστούν. Εμείς πρέπει να μάθουμε να τους απενεργοποιούμε.