Η αρρώστια απογυμνώνει τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Τον ψυχισμό του. Ανάλογα, η πανδημία απογυμνώνει τον συλλογικό χαρακτήρα, κοινωνιών και πολιτειών.
Το σχολαστικό και πειθαρχημένο άτομο θα ακολουθήσει τις οδηγίες, θα τηρήσει τα μέτρα, θα εμβολιαστεί. Πιθανώς να βάζει και τις φωνές σε όλα τα άλλα άτομα γύρω του (στον δρόμο, στα λεωφορεία, στο μετρό), καθώς πιστεύει ότι δεν κάνουν τίποτα σωστά – κυρίως δεν πειθαρχούν. Το φοβικό άτομο θα κάνει όλα τα παραπάνω, αλλά θα ζει μέσα σε υστερία και μια αγωνία παραλυτική. Τα μέτρα προφύλαξης και το εμβόλιο, παρότι τα ακολουθεί όλα με θρησκευτική ευλάβεια, ελάχιστα έχουν βελτιώσει την ψυχική του ηρεμία και την ποιότητα της καθημερινής του ζωής.
Το καχύποπτο άτομο θα υποκύψει αμέσως σε θεωρίες συνωμοσίας, δεν θα βάζει μάσκα (ή θα τη βάζει γκρινιάζοντας), και αν τη βάζει δεν θα τη βάζει σωστά. Δεν θα εμβολιαστεί φυσικά, για να «μη συνεισφέρει στην κερδοσκοπία των ιατροφαρμακευτικών εταιρειών». Οι πιο ακραίες περιπτώσεις δεν θα πιστέψουν καν ότι υπάρχει κορωνοϊός και ότι όλο αυτό είναι στημένο από την εξουσία για να τρομοκρατεί και να εγκλωβίζει την κοινωνία.
Μερικές φορές ορισμένα πράγματα είναι πολύ προβλέψιμα: το άτομο που πιστεύει με ακλόνητη βεβαιότητα ότι οι εξωγήινοι κυκλοφορούν ήδη ανάμεσά μας ή πιστεύει στη δογματική α λα New Age θεοποίηση της φύσης, ΔΕΝ πιστεύει στον κορωνοϊό και σίγουρα δεν πιστεύει στο εμβόλιο (για την ακρίβεια, δαιμονοποιεί το εμβόλιο). Υπάρχουν και εκείνα τα άτομα που είναι λίγο-πολύ αδιάφορα. Φορούν μάσκα όποτε να ‘ναι (αφήνοντας τη μύτη έξω, εννοείται, μετά σχεδόν δύο χρόνια πανδημίας), αγκαλιάζουν και φιλούν γνωστούς και φίλους σαν να μην πέρασε ποτέ ο κορωνοϊός από τα μέρη μας, ενώ με το που εμβολιάζονται, ξεχύνονται σε μια ξέφρενη κοινωνικότητα.
Σε συλλογικό επίπεδο, η εικόνα περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω (και άλλες πτυχές ή παραλλαγές των παραπάνω). Αν θα μπορούσαμε να σταθούμε σε ένα στοιχείο, όσον αφορά την ελληνική περίπτωση, αυτό δεν είναι η συνωμοσιολαγνεία και η ανυπακοή (τέτοια έχουμε δει πολλά και σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες – βλέπε Γερμανία) αλλά το χάσμα της ενημέρωσης μεταξύ πολιτείας και πολιτών.
Δεν τέθηκαν σχολαστικά και με λεπτομέρειες όλα τα ζητήματα, π.χ., τα υπέρ και τα κατά του εμβολιασμού, για να αναδειχθεί βεβαίως η μεγάλη εικόνα: μπορεί το εμβόλιο να μην αποτελεί την απόλυτη θωράκιση στον ιό, είναι όμως μια προστασία ζωτικής σημασίας για τη δυναμική του ιικού φορτίου στον οργανισμό. Δεν θυμάμαι επίσης να είδα μια καλή διαφήμιση για το πώς φοράμε σωστά τη δόλια τη μάσκα. Θυμάμαι μόνο τα κοινωνικά μηνύματα του «Μένω μέσα», στο πρώτο (και χαρακτηριστικά επιτυχημένο) lockdown.
Γενικώς, η αρρώστια απογυμνώνει τους πάντες και τα πάντα. Εχει ένα καλό το να επιζήσεις, πέρα από το αυτονόητο, που είναι να επιζήσεις: να σου μάθει κάτι η αρρώστια. Κάτι να μείνει απ’ όλη αυτή την ταλαιπωρία.