Θα πρέπει να ήταν τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60, εάν δεν με απατά η μνήμη μου, όταν ο δήμος των Παρισίων διερευνούσε το ενδεχόμενο να αλλάξει το χρώμα των παραδοσιακών κτιρίων της πόλεως. Στο πλαίσιο της έρευνας που διεξήχθη ετέθη το ερώτημα και στον ζωγράφο Πάμπλο Πικάσο, και εκείνος τους απάντησε απλώς «διατηρήστε το χρώμα που διαμορφώθηκε στη διάρκεια των αιώνων».
Δεν είναι θέμα αισθητικής απλώς και μόνον, είναι κυρίως θέμα σεβασμού και διατηρήσεως μνήμης παρελθόντος, διότι διά του τρόπου αυτού διατηρείται η αίσθηση της συνέχειας, που εγείρει έστω ένα μικρό ανάχωμα στην καταθλιπτική κυριαρχία του εφήμερου. Και αυτό ισχύει από τα πλέον σημαντικά στοιχεία της πολιτιστικής αναφοράς μιας χώρας έως τα πλέον ταπεινά και απλώς δηλωτικά της καθημερινότητας των πολιτών μιας γειτονιάς.
«Το Κράτος των Αθηνών» –κατά τη διατύπωση του Ελευθερίου Βενιζέλου– δεν εννοεί ότι η σημερινή Ελλάδα είναι πολλές Ελλάδες. Οτι οι ιστορικές και πολιτιστικές αναφορές της Θεσσαλονίκης είναι οι Μακεδόνες βασιλείς Φίλιππος και Αλέξανδρος και στη συνέχεια η Ρωμαϊκή – Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Εάν το αντιλαμβανόταν δεν θα αποφάσιζαν τη μετακίνηση των ευρημάτων από τη Βενιζέλου, που πιστοποιούν ότι η περιοχή από αιώνων έως σήμερα υπήρξε το εμπορικό κέντρο της πόλεως.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης αποφάσισε να μετατρέψει την πλατεία Ελευθερίας σε «πάρκινγκ», «προσωρινώς» όπως υποστηρίζει, ωσάν να πρόκειται να μειωθούν τα αυτοκίνητα. Δεν έλαβε υπόψη ότι είναι η μόνη πλατεία που με την απελευθέρωση της πόλεως δεν άλλαξε το όνομα που της έδωσαν οι Νεότουρκοι. Ούτε ότι στην πλατεία Ελευθερίας οι Γερμανοί συγκέντρωσαν χιλιάδες συμπολίτες μας Εβραίους για να τους στείλουν στα κρεματόρια. Από χώρος μνήμης σε «πάρκινγκ» συνεπώς. Ετσι απλά.
Και καταλήγουμε στη μικροκλίμακα της γειτονιάς, εις την πλατεία Κολωνακίου. Ενας μικρός χώρος πρασίνου, που βάναυσα κακοποιήθηκε όταν η μικρή αυτή πλατεία τσιμεντοστρώθηκε στην τελευταία ανασκευή της. Ενας χώρος αναψυχής των κατοίκων του Κολωνακίου, που σταδιακώς έγινε «περαντζάδα» και τελικώς θα καταλήξει σε στάση του μετρό.
Ολα αυτά προς διευκόλυνση των πολιτών, που όμως, καθώς οι χώροι μνήμης και αναφοράς εκλείπουν –αντί να αναδεικνύονται– εκπίπτει ο πολίτης στο επίπεδο του όχλου. Λόγια του αέρα γιορτάρα μέρα, θα πει κανείς. Και ίσως να έχει δίκιο.