Ισως να μοιάζει με κακό οιωνό, αλλά ίσως πάλι να πρόκειται απλώς για σύμπτωση, καθώς η σκιά του «ουκρανικού ζητήματος», που αναμένεται πως θα κυριαρχήσει στη διάρκεια του 2022, ανακαλεί στη μνήμη κάποιες από τις όψεις της περιπέτειας στην οποία ενεπλάκη η Ελλάς τον Ιανουάριο του 1919, όταν η τότε κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου είχε αποφασίσει απερίσκεπτα την αποστολή εκστρατευτικού σώματος στην Ουκρανία εναντίον των Μπολσεβίκων, ευθυγραμμιζόμενη με την πολιτική της Δύσεως και πιο συγκεκριμένα της Γαλλίας.
Την εποχή εκείνη ο Βενιζέλος ανταποκρίθηκε ενθουσιωδώς στην πρόταση του Γάλλου πρωθυπουργού Ζορζ Κλεμανσό, που ζήτησε την αποστολή ελληνικών στρατευμάτων στην Ουκρανία προς ενίσχυση των γαλλικών δυνάμεων που μάχονταν ήδη εκεί εναντίον των Μπολσεβίκων, με αντάλλαγμα την υποστήριξη των ελληνικών διεκδικήσεων στην Ανατολική Θράκη και στη Μικρά Ασία.
Η όλη εκστρατεία της Ρωσίας «ήτο επιπολαία και αμελέτητος» από την πλευρά της Γαλλίας, θα μαρτυρήσουν όσοι μετείχαν σε αυτήν, με πρώτο τον επικεφαλής των ελληνικών δυνάμεων, στρατηγό Κωνσταντίνο Νίδερ.
Ωστόσο, ο Κλεμανσό τήρησε την υπόσχεσή του –τουλάχιστον εν μέρει– και λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο του 1919, η Ελλάς έλαβε εντολή να αποβιβάσει στρατό στη Σμύρνη. Η συνέχεια είναι γνωστή: Οι Μπολσεβίκοι ενίσχυσαν τον Μουσταφά Κεμάλ με όπλα και χρυσό και οδηγηθήκαμε εντέλει στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ασφαλώς. Τα δεδομένα σήμερα είναι διαφορετικά, ή έτσι εμφανίζονται τουλάχιστον. Στόχος των ΗΠΑ πλέον δεν είναι οι Μπολσεβίκοι, αλλά η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Οπως το 1919, έτσι και σήμερα η Ελλάς εμπλέκεται στους στρατηγικούς σχεδιασμούς Μεγάλων Δυνάμεων, πάντοτε προσδοκώντας στήριξη έναντι της Τουρκίας.
Η Ελλάς δεν έχει την παραμικρά διεκδίκηση έναντι της Τουρκίας, αλλά επιδιώκει στήριξη των συμμάχων της για να αντιμετωπίσει την αναθεωρητική πολιτική της Αγκυρας. Και δεν θα ήταν δυνατόν να πράξει διαφορετικά.
Κρίσιμη διατάραξη μιας ασταθούς ισορροπίας που είχε επιτευχθεί στις σχέσεις της μετακομμουνιστικής Ρωσίας με τη Δύση συνετελέσθη στις 3 Απριλίου 2008, στη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου, όταν στο τελικό ανακοινωθέν κατέστη σαφές ότι η Ουκρανία και η Γεωργία «θα γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ». Η αντίδραση της Μόσχας υπήρξε άμεση και στις 11 Αυγούστου του ίδιου έτους οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στη Γεωργία.
Κάτι ανάλογο συνέβη στην Ουκρανία, όταν τον Νοέμβριο του 2013 ξέσπασαν διαδηλώσεις διότι ο πρόεδρος Βίκτορ Γιανούκοβιτς απέρριψε την πρόταση της αντιπολιτεύσεως για μεγαλύτερη ενσωμάτωση της χώρας στην Ε.Ε. Και όταν εκείνος εγκατέλειψε τη χώρα, τον Μάρτιο του 2014, η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία και την προσάρτησε στα εδάφη της.
Η κρίση της Ουκρανίας ήταν μια ευκαιρία για την Ελλάδα να συμπλεύσει με τις επιλογές των ΗΠΑ. Η δημιουργία της αμερικανικής βάσεως στην Αλεξανδρούπολη ήταν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων που άρχισαν επί της κυβερνήσεως του ΣΥΡΙΖΑ και ολοκληρώθηκαν επί της κυβερνήσεως της Ν.Δ.
Οπως το 1919, έτσι και σήμερα η Ελλάς εμπλέκεται στους στρατηγικούς σχεδιασμούς Μεγάλων Δυνάμεων δίχως να είναι σε θέση να επηρεάσει τις εξελίξεις, πάντοτε προσδοκώντας στήριξη έναντι της Τουρκίας.