Εκατοντάδες σελίδες και λογαριασμοί· χιλιάδες αναρτήσεις· εκατοντάδες χιλιάδες likes και αναπαραγωγές. Στην ψηφιακή εποχή, η πολιτική διαμαρτυρία έχει προσλάβει βιομηχανικές διαστάσεις, παράγοντας γκρίνια, άποψη, καταγγελία και καταδίκες σε μαζικούς αριθμούς για μαζική κατανάλωση. Την τελευταία τετραετία, η κυβέρνηση Μητσοτάκη είδε πολλές φορές τα δόντια του διαδικτυακού όχλου να κροταλίζουν μπροστά της: από την καραντίνα έως τα Τέμπη, και από τις επιθέσεις με φατσούλες στις αναρτήσεις του πρωθυπουργού μέχρι τα viral μιμίδια εις βάρος του ιδίου, της οικογένειας και της πολιτικής του, έγινε σαφές ότι η συσπείρωση στα κοινωνικά δίκτυα είναι πια η κατεξοχήν μορφή λαϊκής πίεσης και αποδοκιμασίας. Κι ενώ οι περισσότεροι είχαν φτάσει στο σημείο να πιστεύουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τους άπειρους χρήστες, τον δημόσιο χαρακτήρα και την ασταμάτητη κίνησή τους αποτελούν το πιο αξιόπιστο ηχείο των κοινωνικών τάσεων, ήρθαν οι εκλογές της 21ης Μαΐου για να τους διαψεύσουν πανηγυρικά: πού πήγαν οι θανάσιμοι εχθροί του Κυριάκου Μητσοτάκη; Πώς και δεν μετουσιώθηκε σε ήττα ή, έστω, σε ένα ποσοστό πολύ χαμηλότερο του 40,79% η ανεξάντλητη και σταθερά εκκωφαντική παραφορά εναντίον του; Μάλλον τα social media δεν είναι το ηχείο που νομίζαμε· μάλλον η μεγαφωνική υστερία του πλήθους αντισταθμίστηκε κρυφά από την υπομονετική μετριοπάθεια ενός μεγαλύτερου πλήθους, που κρατούσε το μικρόφωνό του κλειστό.
Προπαγάνδαως δικαιολογία
Στον ΣΥΡΙΖΑ, αρέσει να φαντάζεται ότι «το σύστημα» είναι εναντίον του. Ο «συστημικός» Τύπος τον πολεμά, οι τηλεοπτικές εκπομπές τον αποκλείουν, ο Μητσοτάκης ελέγχει κάθε κανάλι προβολής και επικοινωνίας, μειώνοντας τη διάχυση του αντιπολιτευτικού μηνύματος στο κοινό. Αυτή η φαντασίωση είναι διπλά ειρωνική: πρώτον, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αδιάκοπη παρουσία σε όλα τα Μέσα που τάχα μονοπωλούν οι πολιτικοί του αντίπαλοι, την ίδια ώρα που τα συκοφαντεί. Δεύτερον, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάτι που οι άλλοι δεν έχουν: στρατούς αφοσιωμένων οπαδών, δικών του ή της ριζοσπαστικής φιλοσοφίας του, οι οποίοι είναι ανά πάσα στιγμή πρόθυμοι να προπαγανδίσουν τις θέσεις του περιπαθώς και να πλήξουν τον αντίπαλο. Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι όντως ο ευνοημένος των «πετσωμένων» media, τότε ο Αλέξης Τσίπρας είναι ο ευνοημένος των πωρωμένων social media. Εφόσον, λοιπόν, οι εκλογές απέδειξαν ότι τα τελευταία δεν έχουν τη δύναμη που τους αποδίδαμε, ίσως ήρθε η στιγμή να αποδεχτούμε πως ούτε και τα παραδοσιακά Μέσα ασκούν την επίδραση που ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται πως ασκούν. Μηδενίζοντας τον λογαριασμό της νομιζόμενης προπαγάνδας, ανακαλύπτουμε εκ νέου την έννοια της πολιτικής ευθύνης: για τη μοίρα των πολιτικών κομμάτων φταίνε κυρίως τα πολιτικά κόμματα, όχι οι φωνές γύρω από αυτά.
Πολιτικό κόστος
Η απομυθοποίηση της αντιπροσωπευτικότητας και της επιδραστικότητας των κοινωνικών δικτύων πρέπει να λειτουργήσει διδακτικά για όλους, αλλά κυρίως για εκείνους που λαμβάνουν αποφάσεις σταθμίζοντας φοβικά το πολιτικό κόστος. Οχι, οι διαπρύσιες αναρτήσεις προβεβλημένων καλλιτεχνών για τη «χούντα που ζούμε» δεν είναι ενδεικτικές του αληθινού κοινωνικού κλίματος, ακόμη κι αν, φαινομενικά, επιβραβεύονται από πολλούς ακόλουθους. Οι δακρύβρεχτες εικόνες «ανθρωπιστικών» σελίδων (τους διαχειριστές των οποίων, για έναν μυστήριο λόγο, δεν μαθαίνουμε ποτέ) δεν είναι τα δοχεία της οικουμενικής οργής που καμώνονται πως είναι. Τα δημοφιλή «χιουμοριστικά» βίντεο που τάχα σαρκάζουν την πολιτική φαιδρότητα (πάντα μονόμπαντα όμως!) δεν είναι το πιο αντικειμενικό βαρόμετρο για το ποιον ο κόσμος θεωρεί γελοίο και ποιον όχι. Αν εξασφαλίσει μία ακόμη τετραετία ως πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύει τον παλμό των πολιτών, αλλά και να αναστοχαστεί επί των αποφάσεων που έλαβε την προηγούμενη τετραετία: ήταν τελικά τόσο επικίνδυνη η τοποθέτηση της πανεπιστημιακής αστυνομίας μέσα στα χειμαζόμενα πανεπιστήμια; Θα ήταν πια τόσο καταστροφικό να μην επιτρέπεται σε διαδηλωτές να κλείνουν νευραλγικούς δρόμους και σε απεργούς να βυθίζουν την πόλη σε παράλυση; Η κάλπη απέδειξε πως, καμιά φορά, οι απαντήσεις που δίνονται σιωπηλά είναι οι μόνες που μετράνε.