Επί δεκαετίες στα συνθήματα των κομμάτων και των πολιτικών κινημάτων τον πρώτο ρόλο έπαιζαν το «νέο» και η «αλλαγή». Η αλλαγή ενσάρκωνε πάντα τη φυγή των ανθρώπων προς το μέλλον και τους παραδείσους του. Προς τον χρόνο του ονείρου και των θαυμάτων. «Νέα Ελλάδα», «Νέο Ξεκίνημα», «Αλλαγή», «Νέα Εποχή», «Νέο Συμβόλαιο», «Νέα Αρχή» ήταν τα σλόγκαν που κυριάρχησαν σε όλη τη μεταπολίτευση απ’ όλο το παραταξιακό φάσμα.
Οι κοινωνίες αλλάζουν ακατάπαυστα και κάθε μία από τις αλλαγές είναι ένα βήμα προς την πρόοδο, ξέραμε. Ενα βήμα προς το μέλλον. Σήμερα το μέλλον έπαψε να είναι η Γη της Επαγγελίας, ένας μαγνήτης, είναι ένα σκοτεινό άγνωστο. Παράλληλα, έχει ξεφτίσει η ιδέα της αλλαγής ως βαθιάς κοινωνικής τομής. Αλλαγή, αλλά προς ποια κατεύθυνση; Σίγουρα ζούμε ένα γύρισμα των καιρών. Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία, η επιστήμη και η τεχνολογία τροποποιούν μέτρα και σταθμά, κοινωνικές σταθερές, το σήμερα και το αύριο. Η υπόθεση «εργασία» γίνεται ατομική. Ο χώρος καταργείται έναντι του χρόνου. Τα παραδοσιακά συστήματα δικτύωσης καταβροχθίζονται από τα ηλεκτρονικά. Η ιδιοκτησία αντικαθίσταται από την πρόσβαση. Σίγουρα, η δύναμη του λόγου συνίσταται ακριβώς στην ικανότητά του, με τις ίδιες λέξεις, σε άλλο χρόνο, να αποκτά μια καθηλωτική πειστικότητα, να ξυπνά συναισθήματα. Την ανησυχία, την αγανάκτηση, τον ενθουσιασμό, την ευφορία. Να γεννά προσδοκίες -εξαργυρώσιμες σε ψήφους.
Ωστόσο, η εποχή των παραδοσιακών πολιτικών συνθημάτων μάλλον έχει εκλείψει. Τώρα στο προσκήνιο έρχονται έννοιες πιο στέρεες, γήινες, που έχουν να κάνουν με την πρωτογενή παραγωγή και την πάλη του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης. «Ελιά», «Ποτάμι»…
Βέβαια, ως γνωστόν, η πρώτη πολιτική «Ελιά» «φύτρωσε» το 1995 (και «ξεριζώθηκε», το 2007) στην Ιταλία, όταν με πρωτοβουλία του Ρομάνο Πρόντι, 11 κόμματα και δεκάδες πολιτικές κινήσεις από τον χώρο των σοσιαλιστών και των σοσιαλδημοκρατών, των προοδευτικών καθολικών, των φιλελευθέρων, των απογόνων του κομμουνιστικού κόμματος, των οικολόγων «έδεσαν» κάτω από το αθάνατο δένδρο της Μεσογείου τον θρεπτικό θεραπευτικό καρπό. Η ιταλική «Ελιά» ήταν μια «κεντροαριστερή απάντηση στην επέλαση της Δεξιάς», δηλαδή του Μπερλουσκόνι, η ελληνική «Ελιά» και το «Ποτάμι» τι αποτελούν; Μια απόπειρα εμφανισιακής ανανέωσης; Ενα καινοφανές πολιτικό κίνημα;
Ή μήπως συνδέονται με την αναδυόμενη ανάγκη για… επιβίωση; Πρόσφατη μελέτη της NASA έδειξε ότι η εισοδηματική ανισότητα, η γιγαντιαία δαπάνη του φυσικού πλούτου, η ανεξέλεγκτη αύξηση του πληθυσμού ενδέχεται να οδηγήσουν στην κατάρρευση του πολιτισμού μας. Στις επόμενες δεκαετίες, λέει η μελέτη, θα γίνουμε μάρτυρες της διάλυσης του κόσμου μας, με τη ραγδαία εξαφάνιση αρχικά των «μαζών» και στη συνέχεια των «ελίτ». Για να αποφευχθεί η «Αποκάλυψη», οι επιστήμονες της NASA προτείνουν οικονομική ισότητα, σημαντική μείωση της κατανάλωσης, δικαιότερη κατανομή των πόρων. Πόσο κοντά σε αυτές τις διεκδικήσεις είναι η «Ελιά» και το «Ποτάμι»;